Την έκθεση για την ανακεφαλαιοποίηση και αναδιάταξη του ελληνικού τραπεζικού τομέα δημοσιοποίησε πριν λίγο η Τράπεζα της Ελλάδος. Οι κεφαλαιακές ανάγκες για το σύνολο των ελληνικών εμπορικών τραπεζών εκτιμώνται σε 40,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 27,5 δισ. ευρώ αντιστοιχούν στις τέσσερις συστημικές τράπεζες.
Η Τράπεζα της Ελλάδος προέβη σε εκτίμηση των κεφαλαιακών αναγκών των ελληνικών τραπεζών για την περίοδο 2012-2014 και η "Έκθεση για την Ανακεφαλαιοποίηση και Αναδιάταξη του Ελληνικού Τραπεζικού Τομέα" περιγράφει εν πρώτοις την επίδραση που άσκησαν στις κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών η αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους με τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα (PSI), οι αναμενόμενες ζημίες πιστωτικού κινδύνου κατά την τριετία 2012-2014 από τα δάνεια που έχουν χορηγηθεί στην Ελλάδα, όπως τις έχει υπολογίσει ανεξάρτητα η εταιρία BlackRock Solutions, οι αναμενόμενες ζημίες από δάνεια χορηγηθέντα στο εξωτερικό και από δάνεια σε φορείς που σχετίζονται με το Δημόσιο και η εκτιμώμενη λειτουργική κερδοφορία των τραπεζών, βάσει μιας συντηρητικής θεώρησης των επιχειρησιακών σχεδίων που υπέβαλαν οι τράπεζες στην Τράπεζα της Ελλάδος το πρώτο τρίμηνο του 2012.
Επιπλέον, η έκθεση περιγράφει τον υπολογισμό των χρηματοδοτικών πόρων που απαιτούνται για να καλυφθούν οι ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης και το κόστος αναδιάταξης του ελληνικού τραπεζικού τομέα. Το Φεβρουάριο του 2012 έγινε εκτίμηση για χρηματοδοτικούς πόρους ύψους 50 δισ. ευρώ. Το Δεκέμβριο του 2012, η Τράπεζα της Ελλάδος, συνυπολογίζοντας και δεδομένα που προέκυψαν κατά τη διάρκεια του έτους, επικαιροποίησε τον υπολογισμό των χρηματοδοτικών πόρων, επιβεβαιώνοντας την επάρκειά τους.
Για την εκτίμηση των κεφαλαιακών αναγκών χρησιμοποιήθηκαν δύο μακροοικονομικά σενάρια, τα οποία αντανακλούσαν τη διαφαινόμενη για την περίοδο 2012-2014 εξέλιξη βασικών οικονομικών δεικτών (π.χ. ρυθμός ανόδου του πραγματικού ΑΕΠ, ποσοστό ανεργίας, πληθωρισμός, τιμές κατοικιών και λοιπών ακινήτων):
-Το Βασικό Σενάριο, σύμφωνα με τις παραδοχές του Μνημονίου και με στόχο για το Δείκτη Κυρίων Βασικών Ιδίων Κεφαλαίων (Core Tier 1 ratio – CT1 ratio) το 9% το 2012 και το 10% το 2013 και το 20145.
-Το Δυσμενές Σενάριο, σύμφωνα με τις παραδοχές της Τράπεζας της Ελλάδος, και με στόχο το 7% για τον Δείκτη Κυρίων Βασικών Ιδίων Κεφαλαίων για όλη την περίοδο 2012-2014.
Το Δεκέμβριο του 2012, η Τράπεζα της Ελλάδος ολοκλήρωσε την επικαιροποιημένη εκτίμησή της για την επάρκεια των Χρηματοδοτικών Πόρων, δηλαδή του επιπέδου των δημόσιων πόρων που απαιτούνται για την κάλυψη των αναγκών ανακεφαλαιοποίησης και του κόστους αναδιάταξης του ελληνικού τραπεζικού τομέα την περίοδο 2012-2014. Αυτή η συντηρητική εκτίμηση έχει ως σημείο εκκίνησης το αποτέλεσμα της εκτίμησης των κεφαλαιακών αναγκών όλων των εμπορικών τραπεζών, δηλαδή τα 40,5 δισ. ευρώ, ανεξάρτητα από το εάν θεωρούνται κατάλληλες για ανακεφαλαιοποίηση με δημόσια στήριξη. Η Τράπεζα της Ελλάδος ενσωμάτωσε στην εκτίμηση των Χρηματοδοτικών Πόρων:
-Την καθαρή επίδραση (1,4 δισ. ευρώ) από την εφαρμογή μέτρων εξυγίανσης και την ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών που έχουν ήδη ολοκληρωθεί – δηλαδή: (α) το επιπρόσθετο (πέρα από τις εκτιμηθείσες κεφαλαιακές ανάγκες) κόστος από τη λήψη μέτρων εξυγίανσης σε τρεις εμπορικές τράπεζες (Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδος, Proton Bank και T-Bank) και σε τρεις συνεταιριστικές τράπεζες (Αχαϊκή, Λαμίας και Λέσβου-Λήμνου), και (β) τη μείωση των κεφαλαιακών αναγκών από την ανακεφαλαιοποίηση δύο εγχώριων θυγατρικών από τις ξένες μητρικές τους εταιρίες, συγκεκριμένα, της Εμπορικής και της Γενικής Τράπεζας από την Crédit Agricole και τη Société Générale αντίστοιχα.
-Το κόστος πιθανών μελλοντικών εξυγιάνσεων (3,1 δισ. ευρώ) – στο βαθμό που θα υπερβαίνει τις εκτιμηθείσες κεφαλαιακές ανάγκες για τις “μη συστημικές” εμπορικές τράπεζες, καθώς και το κόστος αναδιάρθρωσης των συνεταιριστικών τραπεζών, εφόσον αυτή χρειαστεί.
-Απόθεμα ασφαλείας (capital buffer - 5 δισ. ευρώ), το οποίο κρίνεται αναγκαίο και επαρκές για την αντιμετώπιση ενδεχόμενων εξελίξεων που θα μπορού-σαν να αυξήσουν ή να μειώσουν τις κεφαλαιακές ανάγκες. Εξελίξεις που θα μπορούσαν να αυξήσουν τις κεφαλαια-κές ανάγκες περιλαμβάνουν την επίδρα-ση στις τράπεζες από μια περαιτέρω επιδείνωση των μακροοικονομικών συνθηκών και από την πρόσφατη επαναγορά (buy-back) δημόσιου χρέους. Εξελίξεις που θα μπορούσαν να μειώσουν τις κεφαλαιακές ανάγκες περιλαμβάνουν την ιδιωτική συμμετοχή στη διαδικασία ανα-κεφαλαιοποίησης, την αναγνώριση ανα-βαλλόμενης φορολογίας, τις ενέργειες διαχείρισης λοιπών υποχρεώσεων και την επίτευξη συνεργιών από εξαγορές και συγχωνεύσεις.
Η Τράπεζα της Ελλάδος θεωρεί ότι, εντός ενός εύλογου διαστήματος εμπιστοσύνης όσον αφορά τις οικονομικές προσδοκίες, το ποσό των 50 δισ. ευρώ είναι αναγκαίο και επαρκές για να καλύψει το κόστος ανακεφαλαιοποίησης και αναδιάταξης του ελληνικού τραπεζικού τομέα.
Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος η διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης των “συστημικών τραπεζών” περιλαμβάνει τρία βήματα:
-Μεταβατική ανακεφαλαιοποίηση (bridge recapitalisation) από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ). Πρόκειται για προκαταβολή έναντι των μελλοντικών αυξήσεων κεφαλαίου που έχουν προγραμματιστεί να υλοποιηθούν μέχρι το τέλος Απριλίου του 2013. Η προκαταβολή ολοκληρώθηκε το Δεκέμβριο του 2012.
-Έκδοση υπό αίρεση μετατρέψιμων χρηματοδοτικών μέσων (contingent convertible bonds - CoCos) έως το τέλος Ιανουαρίου του 2013. Τα ποσά θα καθοριστούν από τις “συστημικές τράπεζες”, σύμφωνα με το πλαίσιο ανακεφαλαιοποίησης. Αυτά τα χρηματοδοτικά μέσα θα καλυφθούν εξ ολοκλήρου από το ΤΧΣ.
-Ολοκλήρωση των αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου έως το τέλος Απριλίου του 2013, στις οποίες το ΤΧΣ θα αναλάβει το ρόλο του εγγυητή κάλυψης.
Με βάση το σχέδιο αυτό και σύμφωνα με την Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου 38 της 9ης Νοεμβρίου 2012, οι ιδιώτες μέτοχοι θα έχουν τον έλεγχο των “συστημικών τραπεζών”, εφόσον καταβάλουν ποσό τουλάχιστον ίσο με το 10% της αξίας των νεοεκδοθεισών κοινών μετοχών.
Οι “μη συστημικές τράπεζες”, όπως προβλέπεται στο Μνημόνιο του Δεκεμβρίου 2012, πρέπει να ανακεφαλαιοποιηθούν με ιδιωτικά κεφάλαια έως το τέλος Απριλίου του 2013. Μπορούν επίσης να συγχωνευθούν με άλλες τράπεζες, εφόσον καταθέσουν ένα αξιόπιστο Επιχειρησιακό Σχέδιο και ικανοποιήσουν τις ανάγκες ανακεφαλαιοποίησής τους μέχρι τον Απρίλιο του 2013. Αν οι ιδιώτες επενδυτές δεν στηρίξουν αυτές τις τράπεζες, η Τράπεζα της Ελλάδος θα προβεί στις απαραίτητες ενέργειες για μια ομαλή διαδικασία εξυγίανσης όχι αργότερα από τον Ιούνιο του 2013, κατά τρόπο που θα διασφαλίζει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και τα συμφέροντα των καταθετών.
