Μεταξύ σφύρας και άκμονος βρίσκεται το τελευταίο διάστημα η κυβέρνηση αλλά και η χώρα, τη στιγμή που ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας επιχειρεί να βρει το κλειδί που θα δώσει τις απαραίτητες ανάσες στη χώρα.
Χαρακτηριστικό είναι πάντως ότι τα ταμειακά διαθέσιμα διαρκώς λιγοστεύουν, με τα κυβερνητικά στελέχη να επαναλαμβάνουν σε κάθε ευκαιρία - ένας εξ' αυτών και ο Γιάννης Βαρουφάκης - ότι οι μισθοί και οι συντάξεις έχουν εξασφαλιστεί έως και το τέλος Μαΐου. Επιπλέον, μόνο τυχαίο δεν ήταν το τηλεφώνημα μεταξύ του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και του υπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ Τζακ Λιου ενώ είχε απογειωθεί το αεροσκάφος από τη Ρίγα για την Αθήνα.
Η Αθήνα διαμηνύει ότι χωρίς συμφωνία, δεν έχει χρήματα για να πληρώσει στο Ταμείο τις τέσσερις δόσεις του άλλου μήνα, ύψους 1,6 δισ. με πρώτη στις 5 Ιουνίου. «Αυτά τα χρήματα δεν θα δοθούν, δεν υπάρχουν για να δοθούν», είπε ο υπουργός Εσωτερικών.
Πίεση να μην πληρωθεί η δόση ασκείται και από το εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ και δη από την Αριστερή Πλατφόρμα και τον επικεφαλής της Παναγιώτη Λαφαζάνη, ο οποίος ζήτησε «στρατηγική ρήξης» με τους εταίρους . Στο κείμενο-παρέμβαση της στην Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ, αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι «εφόσον οι “θεσμοί’ συνεχίσουν την ίδια εκβιαστική τακτική, η Κυβέρνηση οφείλει να δηλώσει από τώρα και ευθέως ότι δεν θα «πνίξει» τον ελληνικό λαό αποστραγγίζοντας τις οικονομίες του, δεν θα πληρώσει την επόμενη δανειακή δόση του ΔΝΤ».
Μιλώντας με τον αμερικανό Υπουργό Οικονομικών Τζακ Λιού, ο Αλέξης Τσίπρας φέρεται να του είπε ότι η Ελλάδα δεν θα πληρώσει την δόση στις 5 Ιουνίου και να ζήτησε παρέμβαση των Ηνωμένων Πολιτειών στο Νομισματικό Ταμείο, για να μαλακώσει την στάση του.
Ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας, Πάνος Καμμένος εκτίμησε ότι «διαφαίνεται ξεκάθαρα ότι οι ΗΠΑ σε αυτήν την δύσκολη στιγμή των διαπραγματεύσεων θα βοηθήσουν άλλη μια φορά όπως έκανε ο Πρόεδρος Ομπάμα με δημόσιες δηλώσεις».
Οι συνέπειες πιθανής... ασυνέπειας
Σύμφωνα με την Bank of America τα βήματα μέχρι τη χρεοκοπία είναι:
- Η Ελλάδα δεν πληρώνει στις 5 Ιουνίου το ΔΝΤ
- Το ΔΝΤ ειδοποιεί την Ελλάδα ότι μία δόση βρίσκεται σε εκκρεμότητα και την καλεί να συμμορφωθεί άμεσα. Ταυτόχρονα, υπενθυμίζει συνοπτικά τις υποχρεώσεις της χώρας και τις συνέπειες που θα έχει η αθέτηση της υποχρέωσης, όπως για παράδειγμα η διακοπή του προγράμματος και η οικονομική στήριξη.
- Σε δύο εβδομάδες, η διοίκηση του ΔΝΤ ενημερώνει τις σχετικές επιτροπές του Ταμείου και τη χώρα ότι υπάρχει δόση σε καθυστέρηση.
- Σε έναν μήνα η διευθύντρια του Ταμείου ενημερώνει το Δ.Σ. ότι υπάρχει οφειλή σε καθυστέρηση. Το Δ.Σ. είτε θα καλέσει τη χώρα να υπογράψει νέο μεταβατικό πρόγραμμα ή θα θεωρηθεί χρεοκοπία ως προς το κομμάτι του χρέους που αφορά το ΔΝΤ και το οποίο γίνεται άμεσα απαιτητό.
Αν το ΔΝΤ και ο ISDA (ο οργανισμός που αποφασίζει για την ενεργοποίηση των ρητρών στα ομόλογα) αποφασίσουν ότι η μη πληρωμή της δόσης θεωρείται πιστωτικό γεγονός, τότε έχουμε επίσημη χρεοκοπία της Ελλάδας. Επειδή το νέο χρέος εκδόθηκε σε Βρετανικό Δίκαιο, η αθέτηση υποχρέωσης προς ένα μέρος «πυροδοτεί» τη χρεοκοπία για όλο το χρέος (cross default).
Οι μεγαλύτεροι οίκοι αξιολόγησης δεν πρόκειται να κατεβάσουν την πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας σε σημείο χρεοκοπίας, εάν η χώρα χάσει μια πληρωμή προς το ΔΝΤ ή την ΕΚΤ.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα του Reuters, αυτή η στάση θα μπορούσε να κρατήσει τη ζωτικής σημασίας χρηματοδότηση του ελληνικού χρηματοπιστωτικού συστήματος μέσω της Φρανκφούρτης.
Εφόσον αυτή η πρωτοφανής αδυναμία επιβεβαιωθεί, θα μπορούσε να θέσει το μέλλον της Ελλάδας στην Ευρωζώνη υπό αμφιβολιών και να εγείρει διάφορα ερωτήματα σχετικά με το αν θα μπορούσε να πυροδοτήσει μια αλυσιδωτή αντίδραση, που θα περιλαμβάνει πληρωμές σε άλλους επίσημους πιστωτές ή σε ιδιώτες δανειστές- κάτι που θα επιδείνωνε τα προβλήματά της.
Αλλά και σε αυτή την περίπτωση, οι περισσότεροι οίκοι αξιολόγησης, οι απόψεις των οποίων καθορίζουν αν η ΕΚΤ μπορεί να συνεχίσει να δέχεται τα ελληνικά χρεόγραφα ως ενέχυρο για τη χορήγηση δανείων στις τράπεζες της, σημειώνουν πως μια χαμένη πληρωμή προς το ΔΝΤ δεν θα στιγματίσει τη χώρα σε σημείο χρεοκοπίας.
Αυτή η απόφαση είναι κρίσιμης σημασίας, καθώς θα διατηρήσει τον μηχανισμό στήριξης που κρατάει την Ελλάδα εν ζωή και έχει να κάνει με τον ELA (με τις ευλογίες της ΕΚΤ). Οι Standard & Poor's, Fitch και DBRS, τρεις από τους τέσσερις μεγαλύτερους οίκους αξιολόγησης παγκοσμίως, ισχυρίζονται πως μια αποτυχία πληρωμής από την Ελλάδα, σαφώς και θα στείλει ακόμη πιο βαθιά την Ελλάδα στα «σκουπίδια (junk)» από άποψη βαθμολόγησης, αλλά δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί χρεοκοπία.
Ο Φρανκ Τζιλ της S&P, λέει: «Αν η Ελλάδα, για οποιονδήποτε λόγο, δεν προχωρήσει σε πληρωμές προς το ΔΝΤ και την ΕΚΤ, αυτό δεν θα συνιστά αθέτηση, σύμφωνα με τα κριτήριά μας, καθώς δεν αποτελούν τον ''επίσημο τομέα χρέους'' της χώρας».
Την ίδια άποψη με την S&P έχει και η DBRS, σύμφωνα με όσα λένε οι επικεφαλής αξιολόγησης δημόσιου χρέους της εταιρείας, Εντ Πάρκερ και Φέργκους ΜακΚόρμικ. Η Moody's, από την μεριά της, συμφωνεί με την άποψη ότι μια χαμένη πληρωμή προς το ΔΝΤ δεν θα σημάνει τίποτα, αλλά διαφοροποιεί την άποψή της ως προς την ΕΚΤ. Η κορυφαία αναλύτρια της εταιρείας για την Ευρωζώνη, Ντίτμαρ Χόρνουγκ λέει πως αν η Ελλάδα δεν πληρώσει την ΕΚΤ αυτό θα σημαίνει χρεοκοπία. Πάντως, ο κίνδυνος ενός «cross default», ως αποτέλεσμα μιας χαμένης πληρωμής προς το ΔΝΤ ή την ΕΚΤ, φαίνεται να είναι ελάχιστος, σύμφωνα με νομικούς εμπειρογνώμονες. Δηλαδή, δεν θα επηρεάσει άλλους δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς ελληνικού χρέους.
