Της Λήδας Δεληγιάννη
Το πρωί της Πέμπτης η Ελλάδα κατέθεσε επίσημο αίτημα προς τις ευρωπαϊκές αρχές για παράταση της δανειακής σύμβασης με τους Ευρωπαίους πιστωτές της χώρας. Το ερώτημα είναι: τι ζητήσαμε ουσιαστικά από τους δανειστές μας; Παράταση της δανειακής σύμβασης ή του μνημονίου; Πληροφορίες που διέρρευσαν από την πλευρά της κυβέρνησης ανέφεραν ότι η κίνηση αυτή "σηματοδοτεί την επιθυμία της να προχωρήσει σε 6μηνη ενδιάμεση συμφωνία".
Υπάρχει όμως κάποια πραγματική διαφορά ή είναι απλώς διαφορά των διατυπώσεων;
Επικοινωνήσαμε με τον καθηγητή Οικονομικών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου, Διονύση Χιόνη, ο οποίος μας εξήγησε τις διαφορές.
Η διαφορά ξεκινά ουσιαστικά από το πρώτο αίτημα που κατέθεσε η Ελλάδα για ένταξη στο μηχανισμό στήριξης, το Μάρτιο του 2010, όπως μας εξηγεί ο κ. Χιόνης. Στις 25 Μαρτίου του 2010, η Γερμανία (το κράτος που συμβάλλει κατά το μεγαλύτερο ποσοστό στα πακέτα στήριξης που δίνονται στην Ελλάδα), πέρασε από τη Βουλή της προς ψήφιση τη βοήθεια που θα παρείχε το Βερολίνο στην Ελλάδα (στο πλαίσιο του συνολικού ευρωπαϊκού πακέτου). Στο σχέδιο που υπερψήφισε η γερμανική Βουλή, το πρόγραμμα (που κοινώς καλούμε "μνημόνιο") ήταν προαπαιτούμενο για την παροχή της βοήθειας. Δηλαδή η Γερμανία ψήφισε το "μνημόνιο" και το πακέτο παροχής βοήθειας προς την Ελλάδα ως κάτι "ενιαίο", σύμφωνα με τον κ. Χιόνη.
Αυτό ισχύει και για τα υπόλοιπα κράτη της Ευρωζώνης που μας έδωσαν τα χρήματα των πακέτων στήριξης.
Δηλαδή, η παροχή των δανείων προς την Ελλάδα υπήρξε μια σύμβαση που ουσιαστικά δεν διαφέρει από τη σύμβαση που υπογράφει κάθε ένας εξ ημών για να πάρει ένα δάνειο από την τράπεζα: του δίνονται τα χρήματα έναντι κάποιων όρων - προϋποθέσεων, αυτό που στην ορολογία των οικονομικών ονομάζεται "conditionality". Το μνημόνιο αποτελεί το conditionality για την παροχή της βοήθειας προς την Ελλάδα.
Όπως μας εξηγεί ο κ. Χιόνης, το "αυτό το conditionality δεν είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα". Επομένως θα πρέπει να καταρτιστεί ένας "νέος χάρτης εξόδου της ελληνικής οικονομίας από την κρίση", με νέους όρους.
Αυτή την ώρα και έως το αυριανό Eurogroup, το EuroWorking Group, δηλαδή το κλιμάκιο που είναι επιφορτισμένο με όλες τις νομικές διατυπώσεις και όρους, διαπραγματεύεται με την ελληνική αντιπροσωπεία, προκειμένου να αποφασιστεί το τελικό κείμενο του αιτήματος παράτασης που θα επικυρωθεί αύριο από τους υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης. Αντικείμενο αυτής της διαπραγμάτευσης είναι αυτό το "conditionality", δηλαδή οι όροι που θα συμφωνηθούν για να δοθεί στην Ελλάδα η 6μηνη παράταση που ζήτησε.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του κ. Χιόνη, κάποιοι από τους όρους θα αλλάξουν, θα υπάρξει ένας συμβιβασμός μεταξύ των όρων που θέλει η ελληνική πλευρά και αυτών που απαιτούν οι δανειστές. Επιπλέον, εκτιμά πως "θα μπουν στοιχεία που θέλει η ελληνική κυβέρνηση" αλλά και πως η ελληνική κυβέρνηση θα αναγκαστεί να παραιτηθεί από όρους και διεκδικήσεις που έχει θέσει.
Ο Διονύσης Χιόνης είναι Καθηγητής Οικονομικών Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου
