Με ταχύτατες διαδικασίες θα προχωρεί πλέον το υπουργείο Οικονομικών στην αναγνώριση του κληρονομικού δικαιώματος του Δημοσίου στις περιπτώσεις που από τα στοιχεία σχολάζουσας κληρονομίας πιθανολογείται ότι δεν υπάρχει άλλος κληρονόμος πλην του Δημοσίου.
Ως σχολάζουσα κληρονομιά νοείται κάθε περιουσία αποβιώσαντος χωρίς κληρονόμους. Οι περιουσίες αυτές εκκαθαρίζονται και διοικούνται προσωρινά από κηδεμόνες (δικηγόρους, εφοριακούς, συνταξιούχους δημόσιους υπαλλήλους), οι οποίοι και τις διαχειρίζονται μέχρι την παράδοσή τους στους κατά νόμο κληρονόμους. Εάν οι κληρονόμοι δε βρεθούν, το Δημόσιο αναγνωρίζεται ως εξ αδιαθέτου κληρονόμος της σχολάζουσας.
Σύμφωνα με εγκύκλιο του Γενικού Διευθυντή Δημόσιας Περιουσίας, Κώστα Μασούρα, στις περιπτώσεις όπου από τα στοιχεία του φακέλου κληρονομίας πιθανολογείται σφόδρα ότι δεν υπάρχει κληρονόμος πλην του Δημοσίου ή δεν υπάρχουν συγκεκριμένα αποτελέσματα ενεργειών κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομίας και του τυχόν αντικαταστάτη του και έχει παρέλθει διετία από τον αρχικό διορισμό και δεν υπάρχει εκκρεμοδικία, θα ζητείται η αναγνώριση του κληρονομικού δικαιώματος του Δημοσίου κατά το άρθρο 1868 του Αστικού Κώδικα.
Το 1868 του ΑΚ προβλέπει πως αν δεν βρεθεί κληρονόμος μέσα σε προθεσμία ανάλογη προς τις περιστάσεις, το δικαστήριο της κληρονομίας βεβαιώνει ότι δεν υπάρχει άλλος κληρονόμος, εκτός από το Δημόσιο. Η δε βεβαίωση αυτή δημιουργεί τεκμήριο ότι το Δημόσιο είναι εξ αδιαθέτου κληρονόμος.
Πριν ωστόσο την υποβολή της αίτησης για την αναγνώριση του κληρονομικού δικαιώματος του Δημοσίου θα δημοσιεύεται πρόσκληση προς όσους τυχόν αξιώνουν κληρονομικό δικαίωμα. Αυτή θα αναρτάται στην ιστοσελίδα του υπουργείου Οικονομικών και της αρμόδιας Αποκεντρωμένης Διοίκησης επί ένα μήνα τουλάχιστον. Η προθεσμία για την αναγγελία θα αρχίζει από την ημερομηνία που θα ορίζεται στην πρόσκληση.
Μετά το πέρας της τρίμηνης προθεσμίας θα ζητείται πιστοποιητικό από το δικαστήριο της κληρονομίας περί της αναγγελίας ή μη. Το πιστοποιητικό αυτό με τα αποδεικτικά ανάρτησης της πρόσκλησης και τη γνωμοδότηση του Συμβουλίου Κοινωφελών Περιουσιών (με τα πιστοποιητικά εγγυτέρων συγγενών, αποποιήσεων, μη δημοσίευσης διαθήκης και ληξιαρχική πράξη θανάτου) θα υποβάλλονται στο Γραφείο Νομικού Συμβούλου για την υποβολή της κατά το άρθρο 1868 αίτησης του Αστικού Κώδικα.
Πρέπει να σημειωθεί πως στις 31 Οκτωβρίου 2014 εκπνέει η προθεσμία που έχει δώσει το υπουργείο Οικονομικών για την υποβολή των απαιτούμενων στοιχείων για την κατάρτιση των φακέλων των μητρώων κοινωφελών περιουσιών και σχολαζουσών κληρονομιών. Συγκεκριμένα, οι κηδεμόνες σχολαζουσών κληρονομιών υποχρεούνται να αναγγείλουν την ύπαρξη των κληρονομιών για τις οποίες είναι υπεύθυνοι στην αρμόδια αρχή και να προσκομίσουν τα στοιχεία σε έντυπη και σε ηλεκτρονική μορφή. Εάν παρέλθει άπρακτη η προθεσμία, θα επιβληθούν κυρώσεις και θα αντικατασταθούν.
