Υπερβαίνει τα 10 δισ. δολάρια το ετήσιο κόστος της γραφειοκρατίας, με στοιχεία του 2005 που περιλαμβάνονται στην έκθεση του ΣΕΒ για το επιχειρηματικό περιβάλλον η οποία παραδόθηκε σήμερα στους υπουργούς Διοικητικής Μεταρρύθμισης Κ. Μητσοτάκη και Ανάπτυξης Κ. Χατζηδάκη. Όπως αναφέρεται σχετικά, η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση μεταξύ των (τότε) 17 χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με το ρυθμιστικό βάρος να ανέρχεται το 2005 στο 4,4% του ΑΕΠ ή 10,6 δισ. δολάρια.
Η έκθεση του ΣΕΒ εντοπίζει τα μεγαλύτερα γραφειοκρατικά εμπόδια κατά σειρά στους τομείς: εγκατάσταση/αδειοδότηση επιχειρήσεων, χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, φορολογία, δικαιοσύνη, αναπτυξιακά κίνητρα και δημόσιες συμβάσεις. Αντίθετα, οι τομείς στους οποίους εντοπίζονται τα λιγότερα εμπόδια είναι: εισαγωγές/εξαγωγές, υποχρεώσεις δημοσιότητας, προδιαγραφές-πιστοποιήσεις, εταιρικό δίκαιο, εργασιακές σχέσεις, έλεγχος-εποπτεία και έρευνα-καινοτομία.
Ως πιο αποτελεσματικότερη κατηγορία φορέα αξιολογούνται τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών (ΚΕΠ), με σημαντική διαφορά από τις επόμενες δύο κατηγορίες (Τελωνεία και Ρυθμιστικές Αρχές), ενώ ως λιγότερο αποτελεσματικοί φορείς αξιολογούνται οι Πολεοδομίες και ακολουθούν οι Δήμοι και η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση και οι υπηρεσίες της κεντρικής κυβέρνησης.
Η έκθεση του ΣΕΒ περιλαμβάνει χαρακτηριστικές περιπτώσεις γραφειοκρατικών υπερβολών και των συνεπειών τους. Για παράδειγμα:
- Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του υπουργείου Δικαιοσύνης, την 31η Μαρτίου 2013 εκκρεμούσαν 29.319 υποθέσεις στο Συμβούλιο της Επικρατείας, 332.809 στα Διοικητικά Πρωτοδικεία (από τις οποίες οι 82.449 αφορούν σε φορολογικές και τελωνειακές υποθέσεις), 37.226 υποθέσεις στο Διοικητικό Εφετείο και 30.365 υποθέσεις δημοσιονομικού ενδιαφέροντος στο Ελεγκτικό Συνέδριο.
- Για την ολοκλήρωση της διαδικασίας μιας δημόσιας σύμβασης απαιτείται χρόνος 230 ημερών, ο 2ος μεγαλύτερος χρόνος στην ΕΕ των 27, χωρίς να υπολογίζεται ο χρόνος προκήρυξης και προετοιμασίας του διαγωνισμού. Ο μέσος όρος στην ΕΕ είναι 108 ημέρες.
- Καταγράφονται καθυστερήσεις 1-1,5 έτους στις διαδικασίες εκκαθάρισης στις περιπτώσεις εισαγωγών αγαθών, που προορίζονται για εξαγωγή ή ενδοκοινοτική παράδοση.
- Ισχύει υποχρέωση πολλαπλών υποβολών μέχρι και 72 διαφορετικών δελτίων στοιχείων για τις επιχειρήσεις του κλάδου της μεταποίησης, με επικαλυπτόμενο περιεχόμενο σε διαφορετικές δημόσιες υπηρεσίες.
- Ρυθμιστικός πληθωρισμός: μεταξύ 1975-2005 παρήχθησαν 171.500 ρυθμίσεις ή σχεδόν 20 ρυθμίσεις την ώρα: 3.430 νόμοι, 20.580 προεδρικά διατάγματα, 114.905 υπουργικές αποφάσεις, 24.010 αποφάσεις περιφερειών, 8.575 αποφάσεις δημοτικών αρχών. Η πλειονότητα των νομοθετικών ρυθμίσεων τροποποιεί προγενέστερες ρυθμίσεις, με πλέον αντιπροσωπευτική την περιοχή της φορολογικής νομοθεσίας, όπου ψηφίζονται νέες ρυθμίσεις τουλάχιστον μια φορά κάθε έτος. Επιπλέον, για τους μεγάλους μεταρρυθμιστικούς νόμους εκδίδεται, κατά μέσο όρο, μόνο το 45% των προβλεπόμενων εξουσιοδοτικών διατάξεων, απαραίτητων για να λειτουργήσουν οι πρόνοιες της πρωτογενούς νομοθέτησης.
Ο ΣΕΒ επισημαίνει τέλος ότι οι ρυθμίσεις για απλούστευση/επιτάχυνση των διαδικασιών περιβαλλοντικής αδειοδότησης (ο σχετικός νόμος ψηφίστηκε το 2011) δεν εφαρμόζονται στην πράξη, καθώς ο χρόνος που απαιτείται είναι τριπλάσιος ή και πενταπλάσιος από αυτόν που προβλέπει ο νόμος. Συγκεκριμένα, για την κατηγορία περιβαλλοντικών επιπτώσεων Α1 (στην οποία κατατάσσονται τα έργα και οι δραστηριότητες που ενδέχεται να προκαλέσουν πολύ σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον), ο συνολικός μέσος χρόνος απόκλισης από το θεσμικό πλαίσιο αποτελεί το 84% του συνόλου χρόνου (674 ημέρες) έκδοσης νέας Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ)- καθυστέρηση πενταπλάσια της θεσμοθετημένης προθεσμίας. Αντίστοιχα, στην κατηγορία περιβαλλοντικών επιπτώσεων Α2 (έργα και δραστηριότητες που ενδέχεται να προκαλέσουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον), ο συνολικός μέσος χρόνος απόκλισης από το θεσμικό πλαίσιο ανέρχεται στο 77% του συνολικού χρόνου (275 ημέρες) έκδοσης νέας ΑΕΠΟ - καθυστέρηση τριπλάσια της θεσμοθετημένης προθεσμίας.
