Σφοδρή κριτική στους Ευρωπαίους πολιτικούς ασκεί σε συνέντευξή του στην Κυριακάτικη ελευθεροτυπία ο καθηγητής στην έδρα Οικονομικών και Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνια, Barry Eichengreen, παγκόσμια αυθεντία στο διεθνές οικονομικό και νομισματικό σύστημα.
Ο Eichengreen εξηγεί ότι η απομόχλευση των νοικοκυριών, σε συνδυασμό με τους χαμηλούς ρυθμούς του τραπεζικού δανεισμού προς τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, ιδίως στην Ευρώπη, είναι οι κύριοι λόγοι που κάνουν την ανάκαμψη από μια χρηματοοικονομική κρίση να είναι ασθενέστερη από μια κανονική ανάκαμψη.
Ερωτηθείς ποιοι ευθύνονται για αυτό, απαντά: “Θα καταλόγιζα το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης στους φορείς χάραξης πολιτικής. Στις ΗΠΑ η δημοσιονομική πολιτική ήταν ιδιαίτερα περιοριστική τα τελευταία δύο χρόνια και η Ομοσπονδιακή Τράπεζα έχει κάνει πολύ λίγα προκειμένου να αντισταθμιστούν οι συνέπειες της κρίσης. Το Κογκρέσο έχει δημιουργήσει περιττό θόρυβο και αβεβαιότητα με το κλείσιμο της ομοσπονδιακής κυβέρνησης και τη συζήτηση γύρω από το “ταβάνι” του χρέους - δύο προβλήματα που μπορεί να επιστρέψουν στις αρχές του νέου έτους. Στην Ευρώπη έχει υπάρξει υπερβολική λιτότητα, πολύ λίγη αναδιάρθρωση χρέους και διαγραφή και ανεπαρκής στήριξη της ανάπτυξης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ)”.
Αναφερόμενος στην κρίση χρέους στην Ευρωζώνη, προβλέπει ότι το χρέος της Ελλάδας προς την ΕΚΤ και τα άλλα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ενωσης κάποια στιγμή τελικά θα αναδιαρθρωθεί. “Το ίδιο θα συμβεί και με το δημόσιο χρέος άλλων κρατών-μελών στην Ευρωζώνη. Το μεγάλο πρόβλημα, προφανώς, είναι η Ιταλία, μια οικονομία με πολύ άσχημα δημογραφικά στοιχεία, κακή πολιτική και κακές προοπτικές ανάπτυξης. Οι Ευρωπαίοι χαράκτες πολιτικής βρίσκονται ακόμη μία φορά σε άρνηση. Σε κάποιο φάση θα πρέπει να αντιμετωπίσουν το αναπόφευκτο ζήτημα της αναδιάρθρωσης του ιταλικού δημόσιου χρέους”, τονίζει.
Ερωτηθείς αν η Ελλάδα θα είχε καλύτερες πιθανότητες επιβίωσης με τη δραχμή ή το ευρώ, ή και τα δύο μαζί, ο Eichengreen σχολιάζει: “Υποθετικά, η επιστροφή στη δραχμή θα είχε κάποια πλεονεκτήματα για την Ελλάδα. Αλλά πρακτικά δεν υπάρχει τρόπος για τη χώρα να επιστρέψει στη δραχμή χωρίς να προκαλέσει τη μητέρα όλων των χρηματοοικονομικών κρίσεων. Η περίπτωση μου θυμίζει τον τουρίστα που στέκεται στο ένα χείλος του Γκραν Κάνιον. Μπορεί να θεωρεί ότι η θέα είναι πολύ καλύτερη από την άλλη πλευρά, αλλά υπάρχει ένα μεγάλο χάσμα μεταξύ τού εδώ και του εκεί”.
“Όσον αφορά στα παράλληλα νομίσματα, κατά την άποψή μου είναι μια ανέφικτη πρόταση. Αποτελεί το πρώτο βήμα προς το δρόμο που οδηγεί στην έξοδο από το ευρώ ή τη διάλυση της Ζώνης του ευρώ, και οι συνέπειες της εξόδου από το ευρώ ή της διάλυσης της Ευρωζώνης θα είναι όντως η μητέρα όλων των οικονομικών κρίσεων. Βλέποντας την ελληνική κυβέρνηση να αρχίζει να εκδίδει ένα παράλληλο νόμισμα σε περιορισμένες ποσότητες, οι αποταμιευτές θα προσδοκούν ότι θα υπάρξει συνέχεια με απεριόριστες ποσότητες του παράλληλου νομίσματος. Θα καταλάβουν ότι το παράλληλο νόμισμα τελικά θα υποτιμηθεί σημαντικά έναντι του ευρώ και αυτό θα τους ωθήσει να εγκαταλείψουν μαζικά τις ελληνικές τράπεζες. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, το μόνο πράγμα που θα μπορούσε να αποτρέψει τη μαζική φυγή των αποταμιεύσεων από τη χώρα θα ήταν οι περιορισμοί στις αναλήψεις και οι αυστηροί έλεγχοι στη διακίνηση κεφαλαίων”.
