Η Τρόικα θα γίνει ένα “όμορφο αμάξι με δύο άλογα”

Η Ευρωζώνη και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αγκαλιάστηκαν σφιχτά για την αντιμετώπιση της ελληνικής κρίσης, αλλά μπορεί να οδεύουν προς διαζύγιο, αναφέρει δημοσίευμα της εφημερίδας Wall Street Journal. Οι συγκρούσεις των δύο πλευρών αυξήθηκαν στα τελευταία τρία χρόνια, προσθέτει το δημοσίευμα, και κορυφώνονται καθώς εκπρόσωποί τους συναντώνται στην Ουάσιγκτον στο τέλος της εβδομάδας για να συζητήσουν τις ανάγκες της Ελλάδας και την ελάφρυνση του βάρους του χρέους της.

Η εφημερίδα παραπέμπει σε δηλώσεις που είχε κάνει ο πρώην Διευθυντής του ΔΝΤ για την Ευρώπη Αντόνιο Μπόρχες τον Ιούνιο, λίγο πριν πεθάνει. «Το διαζύγιο μεταξύ της Ευρώπης και του ΔΝΤ είναι πραγματικό. Το Ταμείο επιστρέφει στο συνήθη τρόπο λειτουργίας του. Είναι ένα ίδρυμα που έχει συνηθίσει να αποφασίζει μόνο του», είχε δηλώσει ο Μπόρχες.

Το δημοσίευμα σημειώνει ότι το Ταμείο δεν θέλει να παρακολουθεί την αξιοπιστία του να συνεχίζει να διαβρώνεται, αναφέρουν αξιωματούχοι του Ταμείου.

Η Wall Street Journal αναφέρει ότι ο Borges εντάχθηκε στο Ταμείο το Νοέμβριο του 2010, έξι μήνες μετά από τη συμφωνία για την πρώτη διάσωση της Ελλάδας. Έφυγε 12 μήνες αργότερα λόγω προβλημάτων υγείας, αλλά δήλωσε στη συνέντευξή του τον Ιούνιο ότι ο πραγματικός λόγος ήταν η περιθωριοποίησή του για το σχεδιασμό του ελληνικού προγράμματος.

Όταν η ομάδα του ΔΝΤ έφθασε στην Αθήνα τον Απρίλιο του 2010, ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος περιέγραψε την κατάσταση εκεί "σχεδόν όπως όταν φθάνει το αμερικανικό σώμα πεζοναυτών σε εμπόλεμη ζώνη. Το Ταμείο και η τεχνογνωσία του ήταν απαραίτητα", δήλωσε σε εκείνη τη συνέντευξη.

Το Ταμείο, σύμφωνα με τον Borges, πήρε ένα έτοιμο πρόγραμμα από το ράφι, παραλείποντας να λάβει υπόψη ότι οι επιλογές της τακτικής στην Ελλάδα ήταν αυστηρά περιορισμένες λόγω της συμμετοχής της στο ευρώ. "Η Ελλάδα είναι η πιο θλιβερή περίπτωση όλων. Το πρόγραμμα ήταν λάθος από την αρχή", είχε δηλώσει ο Borges.

Πηγή έντασης υπήρξε η ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους του ΔΝΤ, η οποία βασίζεται κυρίως στις προβλέψεις για το ποσοστό του χρέους έναντι του ΑΕΠ. Οι κανόνες του ΔΝΤ αποτρέπουν το Ταμείο από το να δίνει βοήθεια σε κράτη που δεν είναι σε θέση να αποπληρώσουν τα χρέη τους, επομένως αυτή η ανάλυση ήταν κρίσιμη για να εξασφαλίσει ότι το ΔΝΤ θα συνεχίσει να δανείζει.

Πολλοί δεν είδαν με καλό μάτι την ανάλυση. Ένας αξιωματούχος του ΔΝΤ την αποκάλεσε "αστεία", αξιωματούχος της Κομισιόν την χαρακτήρισε ως "παραμύθι για να πηγαίνουν τα παιδιά για ύπνο", και στέλεχος του ελληνικού υπουργείου Οικονομικών τόνισε πως ήταν "επιστημονικά γελοία". Ο Borges τη χαρακτήρισε ευγενικά ως "πολύ υποκειμενική".

'Αλλο δημοσίευμα της Wall Street Journal σημειώνει ότι η εμπλοκή του ΔΝΤ στην κρίση της Ευρωζώνης είχε θεωρηθεί ως ορόσημο, καθώς επρόκειτο για την πρώτη φορά που έδινε χρηματοδοτική βοήθεια σε αναπτυγμένες οικονομίες. Ωστόσο, με την εμπλοκή του, το ΔΝΤ εξασθένησε την αποτελεσματικότητά του στην αντιμετώπιση μελλοντικών κρίσεων χρέους, σύμφωνα με έκθεση του Κέντρου για την Καινοτομία στη Διεθνή Διακυβέρνηση (Center for International Governance Innovation) με έδρα το Οντάριο του Καναδά.

Η έκθεση επικρίνει την απόφαση του ΔΝΤ να χαλαρώσει τους κανόνες διάσωσης που είχε υιοθετήσει το 2002. Το πλαίσιο των κανόνων αυτών είχε ως στόχο να ενθαρρύνει τις χώρες και τους πιστωτές τους να προχωρούν σε αναδιάρθρωση του χρέους και να αποφεύγεται έτσι η πίεση στο Ταμείο να προσφέρει οικονομική βοήθεια, όταν ήταν περιορισμένες οι ελπίδες να καταστεί βιώσιμο το επίπεδο χρέους μίας χώρας.

Σύμφωνα με την έκθεση, το πλαίσιο αυτό άλλαξε στην περίπτωση της Ελλάδας, παρά το ότι το χρέος της ήταν σαφώς μη βιώσιμο . Για την αλλαγή αυτή, η έκθεση επιρρίπτει ευθύνες εν μέρει στην «ανεπαρκή αντίσταση σε περιφερειακές πολιτικές πιέσεις» του ΔΝΤ. Το αποτέλεσμα ήταν, όπως σημειώνεται, ότι η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους που κατείχαν ιδιώτες επενδυτές «ήρθε πολύ αργά και ήταν …πολύ λίγη για να αποκατασταθεί η βιωσιμότητα».