Έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλή
Βραδυφλεγής βόμβα που απειλεί να τινάξει στον αέρα όχι μόνον τους δημοσιονομικούς στόχους και σχεδιασμούς αλλά και την κοινωνική σταθερότητα είναι πλέον για την Ελλάδα το ιδιωτικό χρέος. Για τους κινδύνους που αναδύονται από την εκτίναξη του ιδιωτικού χρέους προειδοποιεί στην έκθεσή του για την πορεία της ελληνικής οικονομίας το τρίμηνο Ιούλιος - Σεπτέμβριο 2016 το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής.
Στην έκθεση εκφράζεται η ανησυχία για τις διαστάσεις που προσλαμβάνει το ιδιωτικό χρέος. Όπως επισημαίνουν τα χρέη αυτά προς τις εφορίες, τις τράπεζες και τα ασφαλιστικά ταμεία αλλά και οι οφειλές προς τις ΔΕΚΟ - κυρίως προς τη ΔΕΗ - έχουν προσλάβει τέτοια διάσταση που λίαν συντόμως θα αγγίξουν τα επίπεδα του Δημοσίου Χρέους της χώρας.
Η έκθεση αναφέρει μεταξύ άλλων: "Η κυβέρνηση και η ΤτΕ αναμένουν σχεδόν αλματώδη ανάπτυξη το 2017 κατά 2,7% του ΑΕΠ. Την ίδια αισιόδοξη πρόβλεψη περιέχει το Σχέδιο Προϋπολογισμού 2017 (Οκτώβριος 2016). Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) μάλιστα, υπερθεματίζει. Όμως τα στοιχεία που διαθέτουμε δεν επιτρέπουν τόση αισιοδοξία". Το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής θεωρεί πάντως ότι με βάση τις προβλέψεις για την πορεία των εσόδων και των άλλων οικονομικών μεγεθών είναι" εφικτό να αποφύγουμε την εφαρμογή του λεγόμενου «κόφτη» το 2017.
Σύμφωνα με την έκθεση, οι αναδυόμενοι κίνδυνοι για την οικονομία αλλά και την κοινωνική σταθερότητα είναι:
Ι) Τα Ασφαλιστικά Ταμεία "Η σημερινή κατάσταση των ασφαλιστικών ταμείων δημιουργεί προβληματισμούς για τη βιωσιμότητά τους. Οι οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία ξεπέρασαν τα 30 δισ. ευρώ" αναφέρεται στην έκθεση.
2). Τις συνολικές (εκκαθαρισμένες και υπό εκκαθάριση) ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου προς ιδιώτες
3. Έναν πιθανό επερχόμενο εξορθολογισμό-μειώσεις σε προνοιακά επιδόματα το ύψος των οποίων ανέρχεται σε 247,4 εκατ. ευρώ. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται το επίδομα θέρμανσης, οι παροχές διακοπών σε ανέργους, το Καλοκαιρινό κατασκηνωτικό πρόγραμμα ΟΑΕΔ, προγράμματα ΟΑΕΔ οικονομικής ενίσχυσης συνδικαλιστικών οργανώσεων, προγράμματα κοινωνικού τουρισμού κ.ά.
Επιπλέον, οι συντάκτες της έκθεσης τονίζουν ότι "τους επόμενους μήνες θα αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη σημασία η αναθεώρηση των στόχων για πρωτογενή πλεονάσματα προς τα κάτω και η οριστική «διευθέτηση» του χρέους.
Αλλά το χρέος δεν είναι ο μόνος παράγοντας αβεβαιότητας σημειώνει το Γραφείο: "Υπάρχουν και πολλοί άλλοι: η γραφειοκρατία, οι δυσκολίες χρηματοδότησης των επιχειρήσεων, οι φορολογικοί συντελεστές, η αστάθεια στη νομοθεσία, οι δυσλειτουργίες στις αγορές προϊόντων και στη δικαιοσύνη. Επομένως, η επενδυτική ώθηση που χρειάζεται η χώρα θα προέλθει όχι μόνον από τη ρύθμιση του χρέους, αλλά και από το σύνολο των μεταρρυθμίσεων που προβλέπονται στο Μνημόνιο".
Στην έκθεση σημειώνεται επιπλέον ότι "αντισταθμιστικές ενέργειες, κυρίως της κυβέρνησης, είναι δυνατόν να περιορίσουν σημαντικά τις υφεσιακές επιπτώσεις της φοροκεντρικής πολιτικής προσαρμογής.
Σε ότι αφορά τα εργασιακά στην έκθεση θεωρείται ως απαραίτητη προϋπόθεση για τις αλλαγές ένα ελάχιστο επίπεδο εμπιστοσύνης μεταξύ των κοινωνικών εταίρων και κατάλληλοι θεσμοί! Αναφερόμενο ειδικότερα στο ζήτημα των ομαδικών απολύσεων το Γραφείο τονίζει ότι αυτή η αναγκαία εμπιστοσύνη θα ενισχυόταν:
(α) αν θεσπιζόταν ένα «κοινωνικό σχέδιο» (όπως για παράδειγμα αυτό που ισχύει στη Γερμανία), που θα κάλυπτε τους απολυμένους κατά τα πρότυπα της σχετικής πρακτικής στις περισσότερες δυτικές χώρες. Το σχέδιο αυτό θα απαιτούσε την εμπλοκή αποτελεσματικά λειτουργούντων δημόσιων και ιδιωτικών φορέων (ΟΑΕΔ, εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, Υπουργείου Ανάπτυξης / ΕΣΠΑ). Το σχέδιο θα έδινε χρόνο στους εργαζόμενους να αντιμετωπίσουν εν μέρει τη νέα κατάσταση.
(β) αν εξετάζονταν έγκαιρα εναλλακτικές δυνατότητες. Μια τέτοια δυνατότητα, σύμφωνα με την επιτροπή εμπειρογνωμόνων, είναι η μείωση των ωρών εργασίας - μια μορφή ευελιξίας. Με τον τρόπο αυτόν, οι μεν επιχειρήσεις θα μπορούσαν να προσαρμόσουν την παραγωγή τους στις συνθήκες της αγοράς (ή να επιβιώσουν στην κρίση), ενώ οι εργαζόμενοι θα διατηρούσαν τις θέσεις εργασίας τους και το κράτος δεν θα επιβαρυνόταν με νέα επιδόματα ανεργίας
Σε ότι αφορά το χρέος, στην έκθεση σημειώνεται ότι ορθώς η κυβέρνηση θέτει το ζήτημα, ενώ επισημαίνεται ότι αν η Ελλάδα εκπληρώσει τις δεσμεύσεις της θα βρεθεί λύση ή, έστω, η πίεση για λύση θα μετατοπισθεί προς την ΕΕ. "Η γνώμη του ΓΠΚΒ είναι ότι μια σοβαρή αναδιάρθωσή του είναι απαραίτητη για να ξεφύγει η χώρα από την «παγίδα χρέους» στην οποία βρίσκεται. Στην ουσία, η Ελλάδα έχει παγιδευτεί σε ένα αλληλοτροφοδοτούμενο υφεσιακό «σπιράλ», τόσο λόγω του υψηλού και δυσβάστακτου χρέους (που επηρεάζει βασικούς αναπτυξιακούς συντελεστές), όσο και λόγω της αβεβαιότητας που κυριαρχεί (ως απόρροια της κρίσης χρέους, που στην πορεία όμως δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο) αλλά και του χαμηλού επιπέδου των θεσμών της χώρας (που είναι υψίστης σημασίας για την οικονομική ανάπτυξη). Στο πλαίσιο αυτό, τους τελευταίους μήνες το θέμα του χρέους βρίσκεται στο προσκήνιο".
