Σε ελεύθερη πτώση βρίσκεται η τιμή του πετρελαίου εδώ και αρκετούς μήνες. Και τώρα, η επάνοδος του Ιράν στις αγορές, με τη λήξη των διεθνών κυρώσεων δίνει ακόμη μια ισχυρή (τη χαριστική;) βολή.
Αξίζει να σημειωθεί ότι από τα μέσα του 2014, η τιμή του μαύρου χρυσού στις διεθνείς αγορές έχει μειωθεί ποσοστιαία κατά 70!
Ποιοι κερδίζουν όμως και ποιοι χάνουν από την κατάρρευση των τιμών του πετρελαίου;
Η Ελλάδα ως χώρα που καταναλώνει πετρέλαιο είναι στους κερδισμένους. Τα νοικοκυριά δαπανούν λιγότερα χρήματα για καύσιμα, βενζίνες ή πετρέλαιο, και επομένως έχουν τη δυνατότητα να αγοράσουν και άλλα προϊόντα ή υπηρεσίες με τα χρήματα που εξοικονομούν. Εξοικονόμηση δαπανών έχουν και οι επιχειρήσεις, ιδιαίτερα οι πιο ενεργοβόρες, όπως είναι οι ενεργειακές, οι μεταλλευτικές, οι ακτοπλοϊκές κ.α.
Οι οικονομικοί αναλυτές εξηγούν πως ούτε λίγο ούτε πολύ, η πτώση των τιμών του πετρελαίου έσωσε την ελληνική οικονομία από μια αβυσσαλέα ύφεση, ειδικά τη χρονιά των capital controls.
Μάλιστα εκτιμούν ότι λόγω της μείωσης των τιμών διεθνώς, η Ελλάδα ίσως καταφέρει ακόμη και (μικρούς μεν) ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας της μετά από χρόνια.
Και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, στην τελευταία της πρόβλεψη για το έτος που έφυγε (Δεκέμβριος 2015) αναγνωρίζει ότι η οικονομία της Ευρωζώνης θα αναπτυχθεί με ρυθμό 1,7% φέτος και αυτό στηρίζεται στην πρόβλεψη ότι οι τιμές του πετρελαίου θα κινηθούν σε χαμηλά επίπεδα, μαζί με άλλους παράγοντες, όπως η επίδραση της πολύ χαλαρής νομισματικής πολιτικής που ακολουθεί. Πρέπει να σημειωθεί, μάλιστα, ότι η πτώση της τιμής του πετρελαίου, κάτω και από τα 28 δολάρια το βαρέλι σήμερα, είναι μεγαλύτερη από αυτή που προέβλεπε τον περασμένο μήνα η ΕΚΤ.
Εκτός όμως από τις άμεσες και πιο προφανείς οικονομικά επιδράσεις, που είναι θετικές, υπάρχουν και οι έμμεσες, τόσο για την Ελλάδα, όσο και για την Ευρωζώνη. Και αυτές έχουν να κάνουν με την πορεία των διεθνών χρηματιστηριακών αγορών και τις οικονομίες των χωρών που παράγουν πετρέλαιο. Τα διεθνή χρηματιστήρια επηρεάζονται αρνητικά από τη μεγάλη πτώση των διεθνών τιμών του πετρελαίου, καθώς οι ενεργειακές εταιρίες που έχουν σημαντικό βάρος στους δείκτες τους καταγράφουν σημαντικές ζημιές. Βασικός λόγος για τη μεγάλη πτώση των χρηματιστηρίων από την αρχή του 2016 είναι ασφαλώς η ανησυχία για την επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας, αλλά μεγάλες αγορές, όπως η Wall Street, επηρεάζονται πολύ από τις μεταβολές των τιμών του πετρελαίου.
Η πτώση των διεθνών χρηματιστηρίων επηρεάζεται και από τις πωλήσεις μετοχών, στις οποίες προχωρούν χώρες που παράγουν πετρέλαιο. "Η μεγαλύτερη προσοχή εστιάζεται στις τιμές του πετρελαίου. Οι χώρες που παράγουν πετρέλαιο είναι αναγκασμένες να πουλάνε τα στοιχεία ενεργητικού τους για να χρηματοδοτήσουν τα ανοίγματα των προϋπολογισμών τους. Πουλάνε μετοχές σε όλο τον κόσμο", δήλωσε στέλεχος χρηματιστηριακής εταιρείας στο Τόκιο.
Τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της Σαουδικής Αραβίας, για παράδειγμα, μειώθηκαν κατά 96 δισ. δολάρια στο πρώτο 11μηνο του 2015, στα 628 δισ. δολάρια, καθώς η κυβέρνηση της χώρας έπρεπε να καλύψει ένα έλλειμμα στον προϋπολογισμό που έφτανε στο 15% του ΑΕΠ της.
Η κάθετη μείωση των εσόδων από πετρέλαιο των παραγωγών χωρών τις αναγκάζει να κάνουν περικοπές στις δαπάνες τους ή/και να υποτιμούν τα νομίσματά τους, με αποτέλεσμα να μειώνεται και η ζήτηση από τις χώρες αυτές, μεταξύ των οποίων είναι και η Ρωσία, για προϊόντα και υπηρεσίες από τις χώρες της Ευρωζώνης.
Για παράδειγμα, η υποτίμηση του ρουβλιού και η ύφεση της ρωσικής οικονομίας περιόρισαν πολύ την έλευση Ρώσων τουριστών στην Ελλάδα.
