Του Γιώργου Λαμπίρη
Η αναπληρώτρια υπουργός Οικονομίας, Νάντια Βαλαβάνη, έκανε λόγο για «κλείδωμα» των μετρητών που βρίσκονται σε τραπεζικές θυρίδες. Κατά πόσο όμως είναι εφικτό στην πράξη κάτι τέτοιο και τι ακριβώς προβλέπει η νομοθεσία σε αυτές τις περιπτώσεις; Δύο δικηγόροι, οι οποίοι εξειδικεύονται σε οικονομικά ζητήματα, δίνουν απαντήσεις και εξηγούν στο news.gr, ποιο είναι το ισχύον καθεστώς για τις θυρίδες.
«Νομικά δεν ισχύει αυτό που ανέφερε η υπουργός Οικονομικών, Νάντια Βαλαβάνη. Η θυρίδα είναι σαν να μισθώνουμε ένα συρτάρι, για να σας το εξηγήσω με απλά λόγια. Αυτό σημαίνει ότι το περιεχόμενο δεν έχει καμία σχέση με την τράπεζα. Η τράπεζα υποχρεούται να τηρεί εχεμύθεια και μάλιστα όταν ο δικαιούχος ανοίγει τη θυρίδα του να μην βρίσκεται κανένας άλλος παρών. Επομένως δεν αποτελεί περιουσιακό στοιχείο, το οποίο ο δικαιούχος έχει αποθέσει στην τράπεζα όπως συμβαίνει με τις καταθέσεις και υπό ορισμένες προϋποθέσεις η τράπεζα έχει το δικαίωμα να τις διαχειριστεί, δεδομένου ότι ο καταθέτης εισπράττει τους τόκους. Κατά τη μίσθωση της θυρίδας αντίθετα, ο δικαιούχος δεν έχει κανένα όφελος – τόκο –, και απλώς μισθώνει το χώρο όπου αποθηκεύει τα προσωπικά του αντικείμενα», εξηγεί ο δικηγόρος, Γιώργος Νικολακόπουλος.
Δικαίωμα άρσης απορρήτου στις θυρίδες, προβλέπεται σύμφωνα με τον κύριο Νικολακόπουλο, μόνο στην περίπτωση κατά την οποία παρεμβαίνει ο εισαγγελέας, και όταν υπάρχουν ενδείξεις ότι το περιεχόμενο της θυρίδας είναι παράνομο. Όταν δηλαδή κάποιος διαθέτει όπλα ή χρήματα που προέρχονται από παράνομη δραστηριότητα, φοροδιαφυγή και άλλες ανάλογες δραστηριότητες.
Τι συμβαίνει σε περιπτώσεις τραπεζικής αργίας;
Όπως εξηγεί ο δικηγόρος, σε περίπτωση τραπεζικής αργίας, ο δικαιούχος δεν έχει δικαίωμα πρόσβασης σε θυρίδα. «Στην παρούσα χρονική στιγμή η τράπεζες παραμένουν κλειστές. Μόνο όταν επαναλειτουργήσουν ο πελάτης θα μπορεί να ανοίξει και πάλι τη θυρίδα του».
Γιατί οι θυρίδες είναι προστατευμένες
«Ουσιαστικά θα ήταν παράνομο να μετατρέψουν μία σύμβαση θυρίδας σε κατάθεση, γιατί ακόμα και μία ηλικιωμένη, η οποία έχει τοποθετήσει τα κοσμήματά της σε αυτήν, κινδυνεύει να τα χάσει εάν το κράτος αποφασίσει να τα κατάσχει», σημειώνει ο δικηγόρος.
Αναφέρεται επίσης σε εκείνους οι οποίοι επέλεξαν να διατηρήσουν τα χρήματά τους στην Ελλάδα και να μην τα εξάγουν στο εξωτερικό. «Κάποιοι επέλεξαν να κρατήσουν τα χρήματά τους εδώ, φερόμενοι με εντιμότητα. Το να αποθηκεύσει κάποιος χρήματα σε θυρίδα σημαίνει πως όταν ομαλοποιηθεί η οικονομική κατάσταση, είτε θα τα επιστρέψει στην τράπεζα, είτε θα τα χρησιμοποιήσει. Γιατί λοιπόν θα πρέπει να τιμωρείται ο έντιμος αποταμιευτής;».
Τι ισχύει σε έκτακτες περιπτώσεις;
Κάνει επίσης λόγο για εκείνους, οι οποίοι επιθυμούν σε έκτακτη περίπτωση - όπως για παράδειγμα όταν χρειάζονται κάποιο έγγραφο -, να έχουν πρόσβαση στις θυρίδες τους. «Για παράδειγμα όταν κάποιος έχει κλειδωμένο ένα συμβόλαιο ή μία διαθήκη που επείγει να δημοσιευθεί ή ακόμα και μία επιταγή, την οποία πρέπει να εμφανίσει στην τράπεζα προς πληρωμή. Σε αυτή την περίπτωση θα έπρεπε να υπάρχει πρόβλεψη, όταν το συγκεκριμένο έγγραφο έχει έννομες συνέπειες εάν δεν εμφανιστεί. Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί η εμφάνιση μίας διαθήκης, η οποία παρουσιάζει συγκεκριμένη προθεσμία για να κηρυχθεί κύρια στο δικαστήριο».
Τι ετοιμάζει το υπουργείο Οικονομικών
Σε ερώτηση σχετικά με το θέμα των θυρίδων ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Δημήτρης Μάρδας, ανέφερε το βράδυ της Κυριακής ότι για λόγους ισότιμης μεταχείρισης όλων των πελατών των τραπεζών, οι θυρίδες θα ανοίξουν όταν ανοίξουν όλα τα καταστήματα, και οι δικαιούχοι θα έχουν την απόλυτη κυριότητα.
Αναφορικά με τη ρευστότητα των τραπεζών επισήμανε ότι οι όποιες αποφάσεις θα ληφθούν στη συνεδρίαση της ΕΚΤ τη Δευτέρα.
«Ο δικαιούχος έχει ελεύθερη πρόσβαση στα χρήματά του»
Όπως αναφέρει για το ίδιο θέμα ο δικηγόρος, Παναγιώτης Περράκης, ο δικαιούχος δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να συνοδεύεται από υπάλληλο της τράπεζας. «Ο κανόνας είναι ότι ο δικαιούχος έχει ελεύθερη πρόσβαση στα χρήματά του, τα οποία βρίσκονται σε θυρίδα και δεν μπορεί να τον εμποδίσει κανείς. Ουδείς επίσης έχει δικαίωμα να γνωρίζει το περιεχόμενό της».
Διαφορετικό καθεστώς σε σχέση με τους λογαριασμούς
«Εξαιρούνται οι τραπεζικοί λογαριασμοί, καθώς υπάρχει σχετική νομοθεσία η οποία επιτρέπει στην ελληνική φορολογική αρχή να έχει γνώση για το περιεχόμενό τους. Η θυρίδα όμως είναι μία ιδιωτική συμφωνία με την τράπεζα για να φιλοξενήσει κάποια στοιχεία του μισθωτή», συμπληρώνει ο κύριος Περράκης.
Με τη σειρά του τονίζει ότι οι θυρίδες ‘’ανοίγονται’’ μόνο σε περίπτωση τέλεσης αξιόποινων πράξεων ή σε κληρονομικές υποθέσεις. «Αίρεται το απόρρητο σε περιπτώσεις κληρονομιών, όπου παρίσταται ένας δημόσιος λειτουργός, συμβολαιογράφος. Παρουσία του καταγράφεται το περιεχόμενο μίας θυρίδας. Σε κάθε περίπτωση όμως το περιεχόμενο δεν ενδιαφέρει την τράπεζα και πολύ περισσότερο το κράτος. Κανονικά σε αυτές τις περιπτώσεις - όπως αυτή που διανύουμε - θα έπρεπε να ευνοείται το άνοιγμα των θυρίδων για να ευνοείται η οικονομία και να κυκλοφορήσουν κάποια χρήματα στην αγορά».
«Όταν αναφέρει ότι δεν επιτρέπει στους δικαιούχους το άνοιγμα των θυρίδων, ουσιαστικά είναι σαν να επιβεβαιώνει τους φόβους για κούρεμα», καταλήγει ο δικηγόρος.
