Πριν από μερικά χρόνια, οι κόποι κάποιων ετών συσσωρεύονταν στο όνειρο απόκτησης ενός αυτοκινήτου. Ένας υποψήφιος αγοραστής μάζευε χρήματα, το αγόραζε και με αυτό ζούσε τα καλοκαίρια του, τους χειμώνες του, την καθημερινότητά του, συνδέοντας το με μερικές από τις πιο σημαντικές του στιγμές. Αργότερα, το αυτοκίνητο έγινε προϊόν ευρείας κατανάλωσης, επιχορηγούμενο από τραπεζικούς φορείς, χάνοντας πια την αξία – τουλάχιστον τη συναισθηματική – που μπορεί να είχε, με αποτέλεσμα η τιμή μεταπώλησής του να πέφτει χρόνο με το χρόνο κατακόρυφα.
Το σημαντικότερο αντικείμενο πόθου, βέβαια, για τον Έλληνα και δει το Νεοέλληνα ήταν η απόκτηση ακίνητης περιουσίας. Τη στιγμή, που το ποσοστό κατοχής ακινήτων (περιλαμβάνονται δωρεές και γονικές παροχές), υπερβαίνει το 90% και το ποσοστό ιδιοκατοίκησης το 80%, η επιθυμία πώλησης ακινήτων από τους ιδιοκτήτες μοιάζει για πολλούς επιτακτικότερη από ποτέ.
Ακίνητα στο 1/5 της αντικειμενικής
Όπως χαρακτηριστικά λέει το μέλος του Δ.Σ. της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων, Τάσος Βάππας, σε ό, τι αφορά το καθαρά εμπορικό κομμάτι, είναι σχεδόν αδύνατον να πουλήσει κανείς ένα σπίτι στην παρούσα χρονική στιγμή. “Η τιμή πώλησης πρέπει να μην έχει καμία σχέση με την αντικειμενική, αλλά να εμπίπτει στο 1/5 της αντικειμενικής. Σε περιοχές, όπως η Κυψέλη και τα Πατήσια, με χαμηλή ζήτηση, βλέπουμε φαινόμενα ιδιοκτητών τόσο απελπισμένων, ώστε οι αγοραστές να επιλέγουν ακίνητα με το κομμάτι. Για παράδειγμα, ένα σπίτι 150 τ.μ πωλείται 15.000 ευρώ. Αρκεί να σας πω ότι ακίνητα σε μη προνομιούχες περιοχές είναι σχεδόν άνευ αξίας”, τονίζει το μέλος της ΠΟΜΙΔΑ.
“Ένα πολύ καλό ακίνητο, σε πολύ καλή τιμή, μπορεί να έχει ενδιαφέρον να πουληθεί. Στα μη προνομιούχα, όμως, οι τιμές έχουν καταβαραθρωθεί, όντας απόλυτα συμβολικές”. Παρομοιάζει την πορεία ενός ακινήτου με εκείνη ενός αυτοκινήτου. Όπως λέει, “είναι σαν να παίρνεις ένα αυτοκίνητο 15.000 ευρώ και να το πουλάς 1.500”. Κάνοντας λόγο για τα οικόπεδα, δίνει ως παράδειγμα ένα οικόπεδο στα όρια του Νέου Ψυχικού, έκτασης περίπου 200 τ.μ., το οποίο έχει αντικειμενική αξία 500.000 ευρώ και - αν πουληθεί - δεν αναμένεται να 'πιάσει' πάνω από 100.000 !
"Για κάποιους τα παλιά ακίνητα είναι μόνο ζημία"
“Για κάποιους τα παλιά ακίνητα είναι μόνο για ζημιά και θέλουν να τα ξεφορτωθούν. Οι ξένοι αγοραστές δεν έχουν κανένα ενδιαφέρον, αλλά και στην αντίθετη περίπτωση δεν ενδιαφέρονται για ακίνητα στο κέντρο. Ο ξένος επενδυτής θέλει ακίνητα μοναδικά, πολύ προβεβλημένα, καινούργια κλπ.”, αναφέρει μεταξύ άλλων ο κύριος Βάππας.
Φέρνει το παράδειγμα δικηγόρου, ο οποίος διατηρούσε γραφείο στο κέντρο της Αθήνας, το εγκατέλειψε λόγω κόστους ενοικίασης και νοίκιασε άλλο – παλαιάς κατασκευής – με ενοίκιο, που δεν υπερβαίνει τα 100 ευρώ το μήνα !
“Πολλοί ενοικιαστές μάλιστα, κλείνουν γραφεία και μεταφέρουν την έδρα στο σπίτι τους”, συμπληρώνει.
Από την πλευρά του, ο φορολογικός σύμβουλος, Νίκος Μανωλίτσης, αναφέρεται σε σπίτια, τα οποία πωλούνται από εκπροσώπους της λεγόμενης μεσαίας τάξης, κοψοχρονιά. “Έχω πελάτη με σπίτι στο Παλαιό Ψυχικό - παλαιάς κατασκευής - με τεκμήριο 130.000 ευρώ, επειδή έχει πισίνα ! Πληρώνει φόρο πολυτελείας για την πισίνα και σε όλα αυτά προστίθεται και ο φόρος ακίνητης περιουσίας, που είναι 10.000 ευρώ. Προσπαθεί να το πουλήσει, αλλά δεν βρίσκει αγοραστή, τη στιγμή που το διαθέτει στο 1/3 της τιμής του. Άλλος πελάτης, με 3 ακίνητα στη Μύκονο, τα δίνει στο 1/4 της τιμής, ενώ μία βίλα των 500 τ.μ., που νοικιαζόταν για 80.000 ευρώ, τώρα νοικιάζεται 15.000 ευρώ”, λέει ο κύριος Μανωλίτσης.
"Συνταξιούχοι χάνουν το ΕΚΑΣ, λόγω ακίνητης περιουσίας"
Μια άλλη διάσταση της ιδιοκτησίας δίνει ο φορολογικός σύμβουλος ακινήτων, Πέτρος Μπογράκος. “Οι συνταξιούχοι, οι οποίοι ήταν δικαιούχοι του ΕΚΑΣ, λόγω τεκμηρίων χάνουν το επίδομα ! Ένας συνταξιούχος, που μπορεί να πληροί τα εισοδηματικά κριτήρια για να παίρνει το ΕΚΑΣ, αλλά έχει στην κατοχή του αυτοκίνητο και σπίτι, βλέπει το τεκμαρτό του εισόδημα να μην εμπίπτει στο κριτήριο για τη λήψη του επιδόματος και να το χάνει”. Ως αποτέλεσμα, επισημαίνει ότι υπάρχει αύξηση των γονικών παροχών – δωρεών, προκειμένου να μη χάσουν οι συνταξιούχοι το ΕΚΑΣ, υπερβαίνοντας το εισοδηματικό όριο των 8.200 ευρώ.
Πιθανή λύση - σύμφωνα με τον κύριο Μπογράκο - είναι η αύξηση αντικειμενικών, η οποία - όπως λέει - θα τονώσει την αγορά. “Πρόταση όλων των παραγόντων της αγοράς για να κινηθεί και πάλι η αγορά ακινήτων είναι να δοθεί χαμηλός συντελεστής, κάτι που είχε θεσπιστεί και επί Καραμανλή, της τάξεως του 1% για αντικειμενικές άνω των 150.000 ευρώ".
Ως σημαντικότερη συνέπεια της απαξίωσης της ακίνητης περιουσίας προτάσσει την εκμετάλλευση από πλευράς επαγγελματιών, οι οποίοι - όπως λέει - χτυπούν πόρτες εξαθλιωμένων ανθρώπων. “Μια τέτοια κατάσταση ευνοεί την κακή συναλλαγή, καθώς τα παίρνουν για ένα κομμάτι ψωμί”, συμπληρώνει ο κύριος Μπογράκος.
Αναφερόμενος στα καινούργια, τα οποία έχουν βγει προς πώληση, τονίζει ότι οι ιδιοκτήτες - για να μην κατασχεθεί το σπίτι - το πωλούν συνήθως στο ύψος του υπολοίπου του δανείου ή χαμηλότερα, για να είναι συνεπείς στην τράπεζα και να αποφύγουν πιθανή κατάσχεση, δείχνοντας έτσι το μέγεθος της κατάστασης που επικρατεί στην παγωμένη από φόρους και επιβαρύνσεις αγορά ακινήτων.