Την απλοποίηση του καθεστώτος ΦΠΑ στην Ελλάδα εξετάζουν ΔΝΤ και ΕΕ, καταθέτοντας στην κυβέρνηση προτάσεις για ενιαίο συντελεστή Φόρου Προστιθεμένης Αξίας, δηλαδή για κατάργηση στην ουσία των χαμηλότερων συντελεστών.
Σύμφωνα με πληροφορίες η τρόικα θεωρεί αναγκαία την απλοποίηση του καθεστώτος ΦΠΑ στην Ελλάδα, εστιάζοντας στην κατάργηση των χαμηλών συντελεστών που ισχύουν για κάποια προϊόντα, αλλά και σε κάποιες περιοχές της χώρας.
Στις προκαταρκτικές συζητήσεις που έχουν διεξάγει ΔΝΤ και ΕΕ για το θέμα αυτό με την ελληνική κυβέρνηση έχουν εστιάσει στην καθιέρωση ενιαίου συντελεστή Φόρου Προστιθεμένης Αξίας με παράλληλη κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ που ισχύουν σε πολλά προϊόντα και υπηρεσίες, αλλά και του υπερ- μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ κατά 30% που εφαρμόζεται στα νησιά του Αιγαίου.
Σε κάθε περίπτωση η Κυβέρνηση θεωρεί πως το καθεστώς του ΦΠΑ στις νησιωτικές περιοχές είναι δύσκολο να αλλάξει κυρίως για κοινωνικούς λόγους, ενώ θεωρεί πως τρόφιμα, ιατρική περίθαλψη και τουριστικές υπηρεσίες πρέπει να υπάγονται σε μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ.
Σύμφωνα με την τρόικα το γεγονός ότι κάποιες νησιωτικές περιοχές απολαμβάνουν μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ οδηγεί σε εξισορροπητική κερδοσκοπία (arbitrage) που επηρεάζει τις τελικές εισπράξεις από τον ΦΠΑ, η δε εξάλειψη του καθεστώτος αυτού εκτιμάται πως θα δημιουργήσει μια πιο σταθερή φορολογική βάση.
ΔΝΤ και ΕΕ θεωρούν πως η κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ θα αποτελέσει προϋπόθεση για τον περιορισμό του ανώτατου συντελεστή ΦΠΑ από το 23% στο 19%, αφ ενός για να μην ανατραπεί το δημοσιονομικό αποτέλεσμα, αφ ετέρου για να διορθωθούν στρεβλώσεις στην αγορά.
Αν και η πρόταση της τρόικας θα επηρέαζε σημαντικά τα βασικά ήδη διατροφής, τις τιμές του ηλεκτρικού, του φυσικού αερίου, τα εισιτήρια μέσων μαζικής μεταφοράς, τις ιατρικές υπηρεσίες, κ.α.., καθώς θα επιβαρύνονταν με προσθετό ΦΠΑ 6% ( π.χ. από το 13% στο 19%), ωστόσο θα μείωνε το φορολογικό βάρος για τα περισσότερα προϊόντα και υπηρεσίες που παρέχονται στην ελληνική αγορά.