Ποια είναι η συμφωνία Ελλάδας – τρόικας για φόρους, απολύσεις

"Έχουμε συμφωνία" ανακοίνωσε ο Έλληνας υπουργός οικονομικών Γ. Στουρνάρας σηματοδοτώντας την απόλυση 15.000 δημοσίων υπαλλήλων, τη μείωση κατά 15% στο χαράτσι ακινήτων και τη ρύθμιση οφειλών στην εφορία. Κυβέρνηση και τρόικα συμφώνησαν να γίνουν αλλαγές στο δημόσιο και στους φόρους.

Τι προβλέπει η συμφωνία

-Απόλυση περίπου 14.000-15.000 δημοσίων υπαλλήλων έως τα τέλη του 2014, με τις πρώτες 4.000 απομακρύνσεις έως τα τέλη του Δεκεμβρίου του 2013.

-Για τις οφειλές προς εφορία και ασφαλιστικά ταμεία προβλέπονται απεριόριστος αριθμός δόσεων για χρέη έως 5.000 ευρώ, 48 δόσεις για οφειλές άνω των 5.000 ευρώ και εμπράγματες εγγυήσεις για χρέη άνω των 300.000 ευρώ.

-Για το χαράτσι των ακινήτων προβλέπεται διατήρησή του για το 2013, μειωμένο κατά 15%, καθώς και διατήρηση του ΦΑΠ. Από το 2014 θα ισχύσει ο ενιαίος φόρος ακινήτων και στα αγροτεμάχια.

Η συμφωνία ανοίγει το δρόμο για την εκταμίευση των επόμενων δόσεων. Ειδικότερα ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ στην τρόικα Π. Τόμσεν εκτίμησε ότι μέσα στην επόμενη εβδομάδα θα έχουν εκταμιευτεί και τα υπόλοιπα 2,8 και 7,2 δις ευρώ της δόσης του Δεκεμβρίου και υπογράμμισε ότι παραμένει ταμπού το θέμα των απολύσεων στον δημόσιο τομέα.

Μάλιστα η τρόικα εξέδωσε την σχετική ανακοίνωση με την οποία επισφραγίζει τη συμφωνία.

Στην ανακοίνωση μεταξύ άλλων εκτιμάται ότι η Ελλάδα μπορεί να επιστρέψει σε ανάπτυξη το 2014.

Ακόμη επισημαίνεται ως σημαντική η άμεση ανταπόκριση σε πιθανές αποκλίσεις που μπορεί να εμφανιστούν. Οι αρχές έχουν κάνει σημαντική πρόοδο στα μέτρα για τη βελτίωση της συλλογής φόρων και χρέους, μέσω μεταρρυθμίσεων στη διαχείριση των εσόδων ώστε να έχει σημαντικά περισσότερη αυτονομία, εξουσίες και πόρους. Εδώ δόθηκε και η μεγαλύτερη έμφαση της τρόικας, δεδομένης της σημασίας στη βελτίωση της συγκέντρωσης των φόρων και του περιορισμού του περιθωρίου για διαφυγή και διαφθορά.

Οι ελεγκτές θεωρούν ακόμη ότι οι δημοσιονομικές επιδόσεις βρίσκονται σε τροχιά ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι του προγράμματος, ενώ η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί για την πλήρη εφαρμογή των συμφωνηθέντων δημοσιονομικών μέτρων για το 2013-2014 που δεν έχουν ακόμη υλοποιηθεί.

Με τα βήματα στα οποία προχώρησαν πρόσφατα οι ελληνικές αρχές εκτιμάται ότι οι προϋποθέσεις του Μαρτίου θα έχουν εκπληρωθεί σύντομα και ως εκ τούτου η δόση των 2,8 δισ. ευρώ μπορεί να συμφωνηθεί σύντομα από τα κράτη μέλη της ευρωζώνης.

Αυτό υπογραμμίζεται, μεταξύ άλλων, στο κοινό ανακοινωθέν που εξέδωσαν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η ΕΚΤ και το ΔΝΤ, μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης του προγράμματος προσαρμογής της Ελλάδας. Στη σχετική ανακοίνωση, επισημαίνεται ακόμη ότι το Eurogroup και το διοικητικό συμβούλιο του ΔΝΤ αναμένεται να εξετάσουν την έγκριση της αξιολόγησης τον Μάιο.

Όπως αναφέρεται, η αποστολή της τρόικας κατέληξε σε τεχνική συμφωνία με τις ελληνικές αρχές σχετικά με τους οικονομικούς και δημοσιονομικούς στόχους που απαιτούνται, ώστε το πρόγραμμα να παραμείνει σε τροχιά και να τηρηθούν οι στόχοι.

Η αποστολή και οι ελληνικές αρχές συμφώνησαν ότι οι οικονομικές προοπτικές παραμένουν σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητες σε σχέση με την προηγούμενη αξιολόγηση, με συνεχιζόμενες προοπτικές για σταδιακή επιστροφή στην ανάπτυξη το 2014, η οποία θα υποστηριχθεί από επίπεδα πληθωρισμού χαμηλότερα από τον μέσο όρο της ευρωζώνης και βελτιωμένη ευελιξία σε ό,τι αφορά τους μισθούς, που θα συμβάλουν στην αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, αναφέρει η ανακοίνωση.

Παράλληλα, η τρόικα σημειώνει ότι οι δημοσιονομικές επιδόσεις παραμένουν σε τροχιά, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι του προγράμματος με την ελληνική κυβέρνηση να εκφράζει δέσμευση ότι θα εφαρμόσει πλήρως τα συμφωνημένα μέτρα για την περίοδο 2013- 2014 τα οποία δεν έχουν ακόμη προωθηθεί, συμπεριλαμβανομένης της νομοθεσίας για την επέκταση της συλλογής φορολογικών εσόδων στην ακίνητη περιουσία το 2013 μέσα από τη ΔΕΗ. Υπογραμμίζεται ακόμη ότι παραμένει σημαντικό να υπάρξει άμεση αντίδραση σε οποιεσδήποτε αποκλίσεις παρατηρηθούν, ενώ οι ελληνικές αρχές σημείωσαν σημαντική πρόοδο σε ό,τι αφορά τα μέτρα για τη βελτίωση της συλλογής φόρων μέσα από μεταρρυθμίσεις στη φορολογική διοίκηση ώστε να χαίρει μεγαλύτερης αυτονομίας, εξουσιών και δομών με την υιοθέτηση πιο αποτελεσματικών μηχανισμών. Στο θέμα αυτό η αποστολή της τρόικας έδωσε ιδιαίτερη έμφαση, λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη για βελτίωση της συλλογής φόρων και για μείωση της φοροδιαφυγής και της διαφθοράς. Αυτό ώστε να διασφαλιστεί μια πιο ισορροπημένη και δίκαιη κατανομή της προσαρμογής και να υποστηριχθεί η επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων και να ελαχιστοποιηθεί η ανάγκη για τη λήψη πρόσθετων μέτρων, αναφέρεται στην ανακοίνωση.

Σύμφωνα με την τρόικα, οι δράσεις για την πλήρη ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού τομέα όπως προβλέπονται στο πρόγραμμα, τείνουν να ολοκληρωθούν και οι ελληνικές αρχές έχουν αναλάβει να αναπτύξουν μια συνολική στρατηγική για τον τραπεζικό τομέα μετά την ανακεφαλαιοποίηση. Τα περισσότερα από τα 50 δισ. ευρώ που είναι διαθέσιμα στο πρόγραμμα για την ανακεφαλαιοποίηση έχουν ήδη εκταμιευθεί προς την Ελλάδα και έχουν δοθεί σε κάθε μια από τις τέσσερις βασικές τράπεζες από το Ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας ως προκαταβολές για την κάλυψη κεφαλαιακών αναγκών.

Σύμφωνα με την αξιολόγηση της τρόικας, θα υπάρξουν επαρκή κεφάλαια ακόμη και σε περίπτωση σημαντικού αρνητικού σεναρίου και τα κεφάλαια αυτά θα παράσχουν ασφάλεια και ισχύ στο τραπεζικό σύστημα και τις καταθέσεις.

Άλλοι τομείς που καλύφθηκαν κατά την αξιολόγηση περιλαμβάνουν τη διοικητική μεταρρύθμιση με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας των δημόσιων υπηρεσιών και την ενίσχυση της αποδοτικότητας με τον εκσυγχρονισμό των δομών τους, την κατάργηση ορισμένων θέσεων και την επανατοποθέτηση του προσωπικού καθώς και τις αποχωρήσεις που θα υπάρξουν ως πειθαρχικά μέτρα για αποδεδειγμένη ανικανότητα, αδικαιολόγητες απουσίες και περιορισμένες αποδόσεις ή που προκύπτουν από συγχωνεύσεις δημοσίων οργανισμών που δεν περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα κινητικότητας.

Εξετάστηκαν ακόμη η απελευθέρωση των αγορών προϊόντων και υπηρεσιών συμπεριλαμβανομένων των μεταφορών και του λιανικού εμπορίου, οι ιδιωτικοποιήσεις κρατικών δομών και οι μεταρρυθμίσεις στον τομέα του ηλεκτρισμού, προκειμένου να διασφαλιστεί δημοσιονομική βιωσιμότητα και να αποφευχθεί η συσσώρευση χρέους.

Η αποστολή της τρόικας συζήτησε επίσης με τις ελληνικές αρχές την πρόοδο που έχει σημειωθεί στην ενίσχυση στο κοινωνικό δίχτυ ασφαλείας, συμπεριλαμβανομένων των προγραμμάτων για την απασχόληση και την κατάρτιση που υποστηρίζονται από την ΕΕ αλλά και τα πιλοτικά προγράμματα, για την επέκταση των επιδομάτων ανεργίας και την παροχή ελάχιστου εισοδήματος στήριξης. Εξετάστηκε ακόμη το πρόγραμμα για την παροχή πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας για τους ανασφάλιστους καθώς και το πρόγραμμα για τη μείωση του οικονομικού βάρους στα υπερχρεωμένα νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα τα οποία έχουν πληγεί αισθητά από την κρίση.

Άποψη της αποστολής της τρόικας είναι ότι η βιωσιμότητα του χρέους παραμένει σε τροχιά. Πάντως, όπως επισημαίνεται, η συνεχιζόμενη πλήρης εφαρμογή του προγράμματος παράλληλα με τη δέσμευση των χωρών της ευρωζώνης να εξετάσουν μελλοντικές πρωτοβουλίες και βοήθεια, εάν καταστεί αναγκαίο, για την περαιτέρω και αξιόπιστη μείωση του δημοσίου χρέους όταν η Ελλάδα πετύχει ετήσια πρωτογενή πλεονάσματα, ώστε να παραμείνει το χρέος στους στόχους του προγράμματος, αναμένεται ότι θα συμβάλει στη διασφάλιση της μακροχρόνιας βιωσιμότητας του ελληνικού δημοσίου χρέους.