“Στοπ” στη διακοπή ηλεκτροδότησης για πελάτες που ανήκουν στην κατηγορία των “ευάλωτων” καταναλωτών βάζει ο νέος Κώδικας Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας, οι διατάξεις του οποίου τίθενται σε ισχύ με υπουργική απόφαση που υπέγραψε ο υφυπουργός περιβάλλοντος, Μάκης Παπαγεωργίου.
Αναλυτικότερα, για τους ευάλωτους καταναλωτές προβλέπονται τα εξής:
- Δεν επιτρέπεται η διακοπή ρεύματος σε ευάλωτους οικιακούς πελάτες, λόγω ανεξόφλητων λογαριασμών κατανάλωσης, κατά το χρονικό διάστημα από Νοέμβριο έως και Μάρτιο, καθώς και τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο.
- H προθεσμία εξόφλησης οποιουδήποτε λογαριασμού κατανάλωσης δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να είναι μικρότερη από σαράντα ημέρες.
- Οι προμηθευτές υποχρεούνται να παρέχουν τη δυνατότητα τμηματικής και άτοκης εξόφλησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών τους. Κάθε μηνιαία δόση δεν μπορεί να υπερβαίνει το 50% της αντίστοιχης μηνιαίας δαπάνης για την ηλεκτρική ενέργεια του πελάτη.
- Για όσους έχουν σοβαρά προβλήματα υγείας, ο προμηθευτής μπορεί να καταγγείλει τη Σύμβαση Προμήθειας μόνο στην περίπτωση που ο συγκεκριμένος πελάτης είναι υπερήμερος ως προς την εξόφληση έξι διαδοχικών λογαριασμών κατανάλωσης, και εφ' όσον προηγουμένως έχει αποστείλει ειδοποίηση με την οποία ενημερώνει τον πελάτη τόσο για τη δυνατότητα διακανονισμού των οφειλών του, όσο και για την πρόθεσή του να καταγγείλει τη σύμβαση, τάσσοντάς του προθεσμία είκοσι επιπλέον ημερών προς εξόφληση, η οποία και να παρέλθει άπρακτη. Και σε αυτήν την περίπτωση πάντως, δεν γίνεται διακοπή της ηλεκτροδότησης καθώς οι συγκεκριμένοι πελάτες μεταφέρονται αυτόματα στο καθεστώς της Καθολικής Υπηρεσίας.
Ποιοι είναι όμως “ευάλωτοι καταναλωτές”, και άρα εμπίπτουν στις διατάξεις αυτές; Σύμφωνα με το νόμο 4001/2011, ευάλωτοι καταναλωτές είναι:
- Οι οικονομικά ασθενείς οικιακοί πελάτες που πλήττονται από την ενεργειακή πενία (είναι όσοι λόγω οικονομικής, οικογενειακής κατάστασης ή κατάστασης υγείας δυσκολεύονται να καλύψουν τις δαπάνες για ρεύμα ή φυσικό αέριο)
- Οι πελάτες που, οι ίδιοι ή οι σύζυγοι αυτών ή πρόσωπα των οποίων αυτοί έχουν την επιμέλεια και συνοικούν με αυτούς, εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη συνεχή και αδιάλειπτη παροχή ενέργειας. Στην κατηγορία αυτή υπάγονται οι πελάτες που χρήζουν μηχανικής υποστήριξης και ιδίως άτομα που χρειάζονται συνεχή προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας για τη λειτουργία συσκευών υποστήριξης ή παρακολούθησης ζωτικών λειτουργιών.
- Ηλικιωμένοι πελάτες που έχουν συμπληρώσει το εβδομηκοστό έτος της ηλικίας τους, υπό την προϋπόθεση ότι δε συνοικούν με άλλο πρόσωπο το οποίο δεν έχει συμπληρώσει το συγκεκριμένο όριο ηλικίας.
- Πελάτες με σοβαρά προβλήματα υγείας, ιδίως άτομα με σοβαρή σωματική ή ψυχική αναπηρία, με νοητική αναπηρία, σοβαρά οπτικοακουστικά ή κινησιακά προβλήματα, ή με πολλαπλές αναπηρίες ή με χρόνια πάθηση και οι οποίοι εκ του λόγου τούτου δεν δύνανται να διαχειριστούν και διαπραγματευτούν τη συμβατική τους σχέση με τον προμηθευτή.
Τα κριτήρια, οι προϋποθέσεις, η διαδικασία ένταξης ενός πελάτη σε κατηγορία Ευάλωτων Πελατών και η διαδικασία απένταξης από αυτήν, καθώς και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, θα καθοριστούν με υπουργική απόφαση.
Για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές των καταναλωτών, ο Κώδικας Προμήθειας προβλέπει ότι αν ο λογαριασμός δεν εξοφληθεί εμπρόθεσμα τότε ο προμηθευτής:
α. Αναγράφει το ποσό της ληξιπρόθεσμης οφειλής στον αμέσως επόμενο λογαριασμό και προσθέτει το ποσό αυτό βεβαρημένο με το νόμιμο τόκο υπερημερίας στο συνολικό οφειλόμενο ποσό του νέου λογαριασμού.
β. Αν παρέλθει άπρακτη και η δεύτερη προθεσμία εξόφλησης, ο προμηθευτής μπορεί να υποβάλει στον αρμόδιο διαχειριστή εντολή απενεργοποίησης μετρητή φορτίου (δηλαδή εντολή διακοπής) λόγω ληξιπρόθεσμων οφειλών. Η εντολή αυτή κοινοποιείται υποχρεωτικά προς τον πελάτη.
γ. Αν η ληξιπρόθεσμη οφειλή δεν εξοφληθεί εντός δέκα ημερών από την κοινοποίηση στον πελάτη της εντολής απενεργοποίησης μετρητή φορτίου, ο προμηθευτής μπορεί να καταγγείλει τη Σύμβαση Προμήθειας.
Αναφορικά με τα τιμολόγια, οι γενικές αρχές που θέτει ο Κώδικας είναι ότι τα τιμολόγια θα πρέπει:
- Να αντανακλούν το πραγματικό κόστος προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας συν ένα εύλογο κέρδος.
- Να μη δημιουργούν διακρίσεις μεταξύ καταναλωτών της ίδιας κατηγορίας και να αποφεύγονται οι άμεσες ή έμμεσες σταυροειδείς επιδοτήσεις μεταξύ καταναλωτών.
- Να μη στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό και να μη δρουν αποτρεπτικά στην είσοδο νέων παικτών στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
- Να εμφανίζουν με τρόπο διαφανή και διακριτό την επίπτωση από την εφαρμογή κοινωνικών ή και περιβαλλοντικών πολιτικών, όπως οι Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας και το Ειδικό Τέλος για τη Μείωση των Εκπομπών Αερίων Ρύπων.
- Να επιτρέπουν στους καταναλωτές να αναγνωρίζουν το κόστος που τους προκαλεί κάθε παρεχόμενη υπηρεσία και να επιτρέπουν τον υπολογισμό των επιμέρους χρεώσεων με ευχέρεια και διαφάνεια. Η απλότητα και η διαφάνεια των χρεώσεων αποσκοπούν στο να μπορούν οι καταναλωτές να επιλέγουν μεταξύ εναλλακτικών τιμολογίων με διαφορετικά χαρακτηριστικά, έτσι ώστε να καλύπτουν τις ανάγκες τους με τον πιο οικονομικό τρόπο.
Επίσης, οποιοσδήποτε μηχανισμός αναπροσαρμογής των τιμολογίων πρέπει να είναι διαφανής, με σαφώς ορισμένο τρόπο ενεργοποίησης και υπολογισμού, και γνωστός στον πελάτη εκ των προτέρων. Ο Κώδικας προβλέπει δυνατότητα εφαρμογής διαφορετικών τιμολογίων στη διάρκεια του 24ώρου (κάτι που όμως προϋποθέτει την αντικατάσταση των μετρητών), όπως επίσης και εκπτώσεις για τους πελάτες που εξοφλούν τους λογαριασμούς τους με πάγια εντολή.
