Η συζήτηση για την αιθαλομίχλη, που προκαλείται από τα τζάκια, έγινε το τελευταίο διάστημα αντικείμενο συζήτησης. Συγκέψεις επί συσκέψεων στο υπουργείο Περιβάλλοντος για την αντιμετώπιση του φαινομένου, προτάσεις και παρεμβάσεις κομμάτων και πολίτες, οι οποίοι ανήσυχοι προσπαθούσαν να καταλάβουν γιατί το να καίει κανείς την παλιά επιχρωματισμένη καρέκλα του σπιτιού του στην εστία, ήταν πράξη περιβαλλοντικής ασυνειδησίας...
Σε όλα αυτά, μία πιθανή απάντηση θα μπορούσαν να δώσουν τα ενεργειακά τζάκια.
Ομοιότητες - διαφορές με ένα τζάκι παλαιού τύπου
Σε πρώτο επίπεδο, οι διαφορές που παρουσιάζει ένα τζάκι συμβατικού (παλαιού) τύπου σε σύγκριση με ένα ενεργειακό είναι σχεδόν μηδαμινές - εξ όψεως τουλάχιστον. Στην πραγματικότητα όμως, το ενεργειακό τζάκι έχει μεγαλύτερη απόδοση, ρυπαίνει πολύ λιγότερο την ατμόσφαιρα γιατί είναι κλειστή η εστία του, και καίει τα περισσότερα από τα καυσαέρια, που απελευθερώνονται. “Το μονοξείδιο του άνθρακα και το διοξείδιο καίγεται πριν φύγει στην ατμόσφαιρα, πριν ελευθερωθεί”, εξηγεί στο news.gr o μηχανικός ενεργειακής και περιβαλλοντικής τεχνολογίας, Νίκος Κατσαρός.
Αυτό, που χωρίζει ένα κλασικό – συμβατικό τζάκι από ένα νέου τύπου, ενεργειακό, είναι η μεγάλη διαφορά που έχουν σε απόδοση. “Ο βαθμός απόδοσης ενός συμβατικού τζακιού είναι περίπου 15%, ενώ ο αντίστοιχος ενός ενεργειακού κυμαίνεται μεταξύ 70 – 85%”, υποστηρίζει ο κύριος Κατσαρός.
Κόστος αγοράς - εγκατάστασης
Για την αγορά και εγκατάστασή του, τα χρήματα, που απαιτούνται, ξεκινούν από 2.000 ευρώ και μπορεί να φτάσουν έως και 5.000 ευρώ. “Εάν υποθέσουμε μια περίοδο λειτουργίας της θέρμανσης 4 μήνες και λειτουργία του συστήματος θέρμανσης 8 ώρες ανά ημέρα, καθώς και μια μέση μόνωση του σπιτιού με δείκτη απωλειών θερμότητας 125 W/m2, τότε χρειαζόμαστε περίπου 1700 € σε πετρέλαιο (με τιμή αγοράς 1,28 €/lt) και 840€ σε ξύλα (με τιμή αγοράς 140€/m3). Βλέπουμε, λοιπόν, ότι με τα ξύλα πετυχαίνουμε εξοικονόμηση της τάξης του 50%”, προσθέτει ο κύριος Κατσαρός.
Σε ό,τι αφορά την καύσιμη ύλη, τα ξύλα πλέον πωλούνται με το κυβικό μέτρο. Ένα κυβικό μέτρο ξύλα είναι μια παλέτα διαστάσεων 1 m x 1 m x 1 m και βάρους 500 – 600 Kg. Η τιμή του κυβικού είναι περίπου 140€.
Για την εγκατάστασή του σε ένα σπίτι δεν χρειάζεται να υπάρχει ήδη τζάκι. Μπορεί να κατασκευαστεί εξαρχής και σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να υπάρχει ο κατάλληλος χώρος για την τοποθέτηση της καμινάδας. Συνήθως, βλέπουμε τα τζάκια να τοποθετούνται σε εξωτερικούς τοίχους. Όπως εξηγεί ο κύριος Κατσαρός, η σωστότερη θέση είναι στο κέντρο ενός χώρου, για να διαχέεται ομοιόμορφα η θερμότητα στο χώρο.
Τα ενεργειακά τζάκια κατασκευάζονται συνήθως από χάλυβα ή από μαντέμι - ή συνδυασμό και των δύο -, ενώ η καμινάδα από ανοξείδωτο ατσάλι ή κτιστή. Στο εσωτερικό της εστίας τοποθετούνται πλάκες από πυρότουβλα ή άλλα πυρίμαχα υλικά, τα οποία αυξάνουν την απόδοσή του.
Σημαντικό είναι, σύμφωνα με τον κύριο Κατσαρό, να γίνεται σωστή μελέτη του χώρου και των αναγκών του σπιτιού. Με δεδομένο ότι οι ενεργειακές απαιτήσεις ενός σπιτιού στην Κρήτη είναι διαφορετικές σε σχέση με ένα στη βόρεια Ελλάδα, το πιθανότερο είναι ότι στη δεύτερη περίπτωση θα πετύχουμε γρηγορότερη απόσβεση, καθώς όσο βαρύτερος είναι ο χειμώνας τόσο περισσότερη ενέργεια απαιτείται για να διατηρούμε το σπίτι μας σε θερμοκρασία, περίπου 20 βαθμών κελσίου, για να μπορεί να είναι βιώσιμο.
Μπορεί να συνδεθεί με τα καλοριφέρ του σπιτιού μας;
Υπάρχουν πολλές κατηγορίες ενεργειακών τζακιών, τα οποία συνδέονται με το καλοριφέρ, την ενδοδαπέδια θέρμανση ή το fan coil (μοιάζει με το air condition και εκπέμπει ζεστό αέρα). Επίσης, είναι δυνατή η τοποθέτηση αεραγωγών για τη διάχυση του ζεστού αέρα σε όλο το χώρο. “Σε αυτή την περίπτωση απαιτείται ένας ανεμιστήρας, ο οποίος σε κάποια τζάκια του εμπορίου υπάρχει ήδη ενσωματωμένος, ενώ σε άλλα παρέχεται προαιρετικά”, επισημαίνει ο κύριος Κατσαρός.
Πώς καθαρίζονται και πόσο συχνά
Η καμινάδα του σπιτιού πρέπει να καθαρίζεται περίπου μία φορά το χρόνο και πάντα ανάλογα με τη χρήση, ενώ ο καθαρισμός του τζακιού δεν διαφέρει σε τίποτα από τον καθαρισμό ενός συμβατικού. “Όλα τα ενεργειακά τζάκια διαθέτουν δοχείο συλλογής της στάχτης στη μέση της εστίας. Το δοχείο πρέπει να καθαρίζεται τακτικά. Ο χρόνος καθαρισμού εξαρτάται από την συχνότητα χρήσης του τζακιού, είναι όμως μικρότερος από τον καθαρισμό στάχτης ενός συμβατικού τζακιού”, σημειώνει ο κύριος Κατσαρός.
Δεν αποκλείεται ένα συμβατικό τζάκι να μπορεί να μετατραπεί σε ενεργειακό. “Σε αυτή την περίπτωση το ενεργειακό τζάκι τοποθετείται στο ήδη υπάρχον και είναι τύπου “κασέτας”, μικρό σε διαστάσεις για να χωράει στο παλιό", καταλήγει ο κύριος Κατσαρός.
Δείτε και άλλες μορφές εναλλακτικής θέρμανσης