Είναι δεδομένο ότι ο ΕΝΦΙΑ είναι το μεγαλύτερο αυτογκόλ της κυβέρνησης. Παρά το γεγονός ότι πάνω από το 75% των φορολογουμένων θα πληρώσει λιγότερο φόρο φέτος σε σχέση με πέρυσι, οι υπερβολές και στρεβλώσεις που παρατηρήθηκαν σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν εξοργίσει ένα μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης.
Ολα άρχισαν με την απόφαση του ΣτΕ που έβαζε ημερομηνία λήξης στο ΕΕΤΗΔΕ, το αποκαλούμενο «χαράτσι», το οποίο έτσι κι αλλιώς είχε δεσμευθεί ότι θα το καταργήσει η Ν.Δ.
Η κυβέρνηση ανέθεσε σε επιτροπή υπό τον αρμόδιο υφυπουργό για φορολογικά θέματα Γιώργο Μαυραγάνη να εκπονήσει ένα νέο φόρο ακίνητης περιουσίας.
Στη σχετική προετοιμασία συμμετείχαν βουλευτές και «τεχνοκράτες» της Ν.Δ., του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ. Λίγο πριν από την έλευση της τρόικας, το Μαξίμου διαπίστωσε ότι η προετοιμασία ήταν ελλιπής, καθώς τα κόμματα ζητούσαν εξαιρέσεις από τον φόρο για διάφορες ομάδες.
Μέσα σε συνθήκες έντασης ανατέθηκε στον κ. Νίκο Καραβίτη, σύμβουλο του τότε υπουργού Οικονομικών κ. Στουρνάρα, η επεξεργασία ενός νέου συστήματος. Ο κ. Καραβίτης έφτιαξε έναν αλγόριθμο ως βάση του φόρου, ο οποίος θα επιβαλλόταν και σε οικόπεδα και αγροτεμάχια, ώστε να διευρυνθεί η φορολογική βάση.
Τότε άρχισε το «ξήλωμα του πουλόβερ», καθώς βουλευτές της Ν.Δ. με επικεφαλής τον κ. Τζαμτζή ζήτησαν εξαίρεση ή εκπτώσεις για τους αγρότες.
Ο νόμος ψηφίσθηκε χωρίς κανένας να αντιληφθεί ότι περιείχε μια βραδυφλεγή «βόμβα», την υπέρογκη επιβάρυνση στα εντός οικισμού, αλλά εκτός συστήματος αντικειμενικών αξιών, οικόπεδα. Καθώς η εκκαθάριση του ΕΝΦΙΑ πάγωσε εν όψει των ευρωεκλογών, τα χρονικά περιθώρια στένευαν.
Στα τέλη του περασμένου Ιουνίου, - σύμφωνα με την Καθημερινή της Κυριακής - μία υπάλληλος, στέλεχος της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων, υπεύθυνη για τα ηλεκτρονικά συστήματα και το Taxisnet, επισήμανε το πρόβλημα και ενημέρωσε τους προϊσταμένους της.
Στις 4 Ιουλίου, δηλαδή ένα μήνα σχεδόν πριν από την ανάρτηση των εκκαθαριστικών στο Taxis, πραγματοποιήθηκε στο υπουργείο Οικονομικών σύσκεψη, στην οποία συμμετείχαν η κ. Αικατερίνη Σαββαΐδου, γενική γραμματέας Δημοσίων Εσόδων και η κ. Αγγελική Ηλιοπούλου, διευθύντρια του γραφείου του κ. Μαυραγάνη. Ωστόσο, κανένας δεν φαίνεται να ασχολήθηκε σοβαρά με το θέμα. Ο κ. Καραβίτης έστειλε μία σειρά από emails στο νέο υπουργό Οικονομικών Γκίκα Χαρδούβελη, ο οποίος ήταν ακόμη όμως στο στάδιο της ενημέρωσης. Δεν πήρε καμία απάντηση και υπέβαλε τελικώς την παραίτησή του.
Σύμφωνα με πηγές του Μεγάρου Μαξίμου, το πρόβλημα που ανέκυψε με τον ΕΝΦΙΑ είχε δύο «αφετηρίες». Η πρώτη ήταν κατά τη σύνταξη του επίμαχου νόμου. Κατά τη νομοπαρασκευαστική επεξεργασία του νομοσχεδίου προστέθηκε, σε υπηρεσιακό επίπεδο, η φράση περί αξιοποίησης της «χαμηλότερης τιμής του οικείου δήμου». Η έκδοση του ΕΝΦΙΑ με τα συγκεκριμένα δεδομένα οδήγησε στην «έκρηξη» των αξιών και στις υπέρογκες χρεώσεις στις συγκεκριμένες περιοχές.
Το δεύτερο «φάουλ», κατά τις ίδιες πηγές, έγινε όταν εντοπίστηκαν τα προβλήματα κατά την έκδοση των εκκαθαριστικών. Ο κ. Χαρδούβελης βρίσκονταν σε φάση ενημέρωσης και όταν έγινε αντιληπτό ότι προέκυπτε υπεραπόδοση, άρχισε η έρευνα για τον εντοπισμό του προβλήματος. Αυτή έγινε άμεσα -μέσα σε ένα εικοσιτετράωρο- και επιχειρήθηκε να αντιμετωπιστεί με ένα σύστημα «απομείωσης» ή «κόφτη», αλλά και πάλι, σε πολλές περιπτώσεις ο ΕΝΦΙΑ κατέληγε να είναι εξωπραγματικός.
