Νομικά ανατρέψιμη είναι η απόφαση του Επικρατείας για τους ενστόλους, η οποία - βασιζόμενη στην αρχή της αναλογικότητας - ορίζει ότι η περικοπή μισθών με βάση τις μνημονιακές επιταγές είναι αντισυνταγματική. Το γεγονός σημειώνει, μιλώντας στο news. gr, ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου της Νομικής Σχολής Αθηνών, Ανδρέας Δημητρόπουλος.
Όπως αναφέρει, “Είναι μία απόφαση της Ολομέλειας με μεγάλη σημασία. Η απόφαση είναι τελεσίδικη, γιατί προέρχεται από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας. Παρόλ' αυτά, μπορεί να ισχύσει κάτι διαφορετικό, εάν εκδοθεί κάποια άλλη απόφαση με αντίθετο περιεχόμενο, από τον Άρειο Πάγο ή το Ελεγκτικό Συνέδριο”.
Συμπληρώνει ότι ο Άρειος Πάγος θα πρέπει με κάποια αφορμή – συνήθως με κατάθεση αγωγής από ιδιώτη – να αλλάξει την απόφαση. Σε αυτή την περίπτωση, δεν μπορεί να προσφύγει το Δημόσιο στα δύο ανώτατα δικαστήρια. “Επίσης, ο Άρειος Πάγος ή το Ελεγκτικό μπορούν - με αφορμή την απόφαση του ΣτΕ - να κρίνουν ότι η συγκεκριμένη διάταξη, την οποία το ΣτΕ βρήκε αντισυνταγματική, είναι συνταγματική”.
“Σε αυτή την περίπτωση, η υπόθεση παραπέμπεται στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο. Κάτι ανάλογο έχει ξανασυμβεί με την υπόθεση των λεκτόρων, παλαιότερα. Το σημαντικό είναι ότι - με βάση την απόφαση αυτή - δημιουργείται δεδικασμένο και μπορούν να προσφύγουν και άλλες κατηγορίες εργαζομένων για να τους επιδικαστούν ανάλογα μέτρα”, εξηγεί ο συνταγματολόγος.
Με δεδομένο ότι η απόφαση δεν έχει καθαρογραφεί και όλα όσα έχουν προκύψει μέχρι στιγμής προέρχονται από διαρροές, ο κύριος Δημητρόπουλος σημειώνει πως δεν αποκλείεται να υπάρχει μια πολύ ειδική αιτιολογία για τους ενστόλους, "ότι παραβιάζεται η αρχή της αναλογικότητας και περικόπτονται περισσότερα χρήματα από αυτά που χρειάζονται στην πραγματικότητα, είτε λόγω του ότι ανήκουν σε κατηγορία εργαζομένων που φέρει όπλο, είτε με βάση κάποια άλλη ειδική αιτιολογία”.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, ο καθηγητής τονίζει ότι ανοίγει ο δρόμος, με βάση την αρχή της αναλογικότητας, να ζητήσουν οι ένστολοι χρήματα, που τους έχουν αφαιρεθεί από το μισθό τους.
“Η αρχή της αναλογικότητας ορίζει ότι ανάμεσα σε ένα περιοριστικό μέτρο της διοίκησης, όπως η περικοπή των μισθών, και στο σκοπό του νόμου, πρέπει να υπάρχει μία αναλογία. Αν ο σκοπός του νόμου επιτυγχάνεται με 'μικρότερη θυσία', είναι υποχρεωμένο το κράτος να ακολουθήσει αυτό το δρόμο της μικρότερης θυσίας και όχι να καταφύγει σε ακραία δημοσιονομικά μέτρα. Στην προκειμένη περίπτωση, αν ο σκοπός του νόμου ήταν η πλήρωση κάποιου δημοσιονομικού στόχου με βάση το μνημόνιο, και μπορούσε να επιτευχθεί με μικρότερη περικοπή, τότε το κράτος είναι υποχρεωμένο να ακολουθήσει αυτή την οδό, σύμφωνα με το άρθρο 25 του Συντάγματος”, καταλήγει ο Ανδρέας Δημητρόπουλος.
Διαβάστε ακόμα: Ψάχνουν 115 εκ. ευρώ μετά την απόφαση του ΣτΕ για τους ενστόλους
Για μία απόφαση, η οποία αναμενόταν να έχει αυτή την έκβαση, κάνει λόγο από την πλευρά του ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου του Αριστοτελείου, Κώστας Χρυσόγονος.
“Ήταν αναμενόμενο λίγο – πολύ να εκδοθεί μία τέτοια απόφαση, δεδομένου ότι, στην πρώτη του απόφαση για τα μνημόνια - 668/2012 της Ολομέλειας -, το ΣτΕ, αν και είχε δεχθεί τη συνταγματικότητα του 1ου Μνημονίου, είχε θέσει κόκκινες γραμμές για το μέλλον. Η πεμπτουσία της απόφασης βασιζόταν στο γεγονός ότι δεν είναι συνταγματικά ανεκτό να επιρρίπτονται βάρη της δημοσιονομικής προσαρμογής συνεχώς σε μισθωτούς και συνταξιούχους, και ότι θα έπρεπε να συνεισφέρουν και όσοι διαφεύγουν με την ανοχή του κράτους”.
Ο καθηγητής τονίζει το κράτος οφείλει να βρει τρόπους μεταβολής της διαδικασίας. “Δεν υπάρχει αρμοδιότητα του Αρείου Πάγου επί του συγκεκριμένου θέματος. Όσο για το Ελεγκτικό, έχει ήδη γνωμοδοτήσει ότι οι σχετικές με τις συντάξεις ρυθμίσεις του νόμου αυτού είναι αντισυνταγματικές. Εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, αναμένεται ευθυγράμμιση του ΣτΕ με το Ελεγκτικό και επέκταση, όχι μόνο τους στους στρατιωτικούς, αλλά και στους πολιτικούς συνταξιούχους”.
Ο κύριος Χρυσόγονος με τη σειρά του σημειώνει ότι το Ελεγκτικό θα μπορούσε να οδηγήσει το θέμα στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο, ενώ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι αναμένεται να δούμε επιστροφή χρημάτων, που περικόπηκαν.
