Να πολλαπλασιάσει τους φορολογικούς ελέγχους ελευθέρων επαγγελματιών μέσα στο 2014 επιδιώκει ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων κ. Χάρης Θεοχάρης, έχοντας θέσει ως προσωπικό στοίχημα την καθιέρωση των έμμεσων τεχνικών ελέγχου στη φορολογική διοίκηση.
Οι εν λόγω τεχνικές ελέγχου, που άρχισαν να χρησιμοποιούνται μεθοδικά από την ελληνική φορολογική διοίκηση μόλις από φέτος, αφορούν στην ανάλυση της ρευστότητας του φορολογούμενου (προσδιορίζει το φορολογητέο εισόδημα αναλύοντας τα έσοδα, τις αγορές και δαπάνες και τις αυξήσεις και μειώσεις των περιουσιακών στοιχείων και των υποχρεώσεων του ελεγχόμενου), στην ανάλυση της καθαρής θέσης του φορολογούμενου (αναδημιουργεί το οικονομικό ιστορικό του ελεγχόμενου και προσδιορίζει το φορολογητέο εισόδημα λαμβάνοντας υπόψη τα περιουσιακά στοιχεία, τις υποχρεώσεις, τις ατομικές και οικογενειακές δαπάνες, κ.α..), αλλά και στην ανάλυση τραπεζικών καταθέσεων και δαπανών σε μετρητά (προσδιορίζει το φορολογητέο εισόδημα παρακολουθώντας την κίνηση των διαθεσίμων) κεφαλαίων του φορολογούμενου).
Προκειμένου να προσδιορίσουν το φορολογητέο εισόδημα με τις έμμεσες τεχνικές, οι ελεγκτές αξιοποιούν κάθε στοιχείο ή πληροφορία που διαθέτει η φορολογική υπηρεσία ή μπορεί να συλλεχθεί για τα έσοδα ή τις δαπάνες του φορολογουμένου, της συζύγου του και των προστατευόμενων μελών της οικογενείας του. Σκοπός είναι να προσδιοριστεί με αντικειμενικό τρόπο το πραγματικό εισόδημα του φορολογουμένου, το οποίο έχει αναλωθεί σε αγορές και δαπάνες ή έχει χρησιμοποιηθεί προκειμένου να προσαυξηθεί η περιουσιακή του κατάσταση.
Με την κοινοποίηση της εντολής ελέγχου, η ελεγκτική υπηρεσία ζητεί από τον φορολογούμενο να παράσχει στοιχεία για την περιουσιακή του κατάσταση και τις συνθήκες διαβίωσής του (έντυπο διαθέσιμων περιουσιακών στοιχείων- ερωτηματολόγιο για τον τρόπο διαβίωσης).
Ο προϊστάμενος της ελεγκτικής υπηρεσίας δικαιούται να καλεί εγγράφως τον υπόχρεο, ανεξάρτητα από το αν έχει υποβάλει ή όχι φορολογική δήλωση, να δώσει μέσα σε τακτή και σύντομη προθεσμία, είτε αυτοπροσώπως είτε μέσω εκπροσώπου, τις αναγκαίες διευκρινίσεις και να προσκομίσει κάθε λογαριασμό και κάθε στοιχείο που είναι χρήσιμο για τον καθορισμό του εισοδήματος.
Το έντυπο διαθέσιμων περιουσιακών στοιχείων επιδίδεται σε δύο αντίτυπα στον φορολογούμενο. Το ένα συμπληρώνεται με τα περιουσιακά στοιχεία που διέθετε κατά την έναρξη της ελεγχόμενης περιόδου και το άλλο με τα περιουσιακά στοιχεία που διέθετε κατά τη λήξη της ελεγχόμενης περιόδου (π.χ., αν η ελεγχόμενη περίοδος είναι από 1.1.2003 έως 31.12.2010, θα συμπληρωθούν τα έντυπα με ημερομηνίες 1.1.2003 και 31.12.2010).
Το ερωτηματολόγιο για τον τρόπο διαβίωσης επιδίδεται στον φορολογούμενο σε ένα αντίτυπο, επί του οποίου παρέχει στοιχεία για όλα τα έτη για τα οποία ελέγχεται. Στο έντυπο αυτό παρέχονται πληροφορίες για τον τρόπο διαβίωσης του φορολογουμένου, του ή της συζύγου και των προστατευόμενων μελών τους, για τις μεταβολές των περιουσιακών τους στοιχείων και για τις υφιστάμενες υποχρεώσεις τους για όλα τα ελεγχόμενα έτη.
Ο φορολογούμενος υποχρεούται να προσκομίσει όλα τα σχετικά δικαιολογητικά που αποδεικνύουν την ακρίβεια των αναγραφέντων στοιχείων, όπως τίτλους ή συμβόλαια αγοράς ακίνητης περιουσίας, βιβλιάρια καταθέσεων ενημερωμένα, τιμολόγια αγοράς των λοιπών επενδυτικών στοιχείων (έργα τέχνης, συλλογές, τιμαλφή και λοιπά στοιχεία αξίας εκάστου 5.000 ευρώ και άνω), καθώς και έγγραφα που υποστηρίζουν τις τυχόν υπάρχουσες απαιτήσεις έναντι τρίτων (ονόματα, ποσά κ.λπ.). Στο ίδιο έντυπο συμπεριλαμβάνεται δήλωση του φορολογουμένου για τα μετρητά που κατείχε σε νομίσματα κάθε μορφής.
