Υπάρχει παγκόσμιο σήμα ή διεθνές; Και ποια είναι η διαδικασία κατοχύρωσής του;
Πρώτ' απ' όλα, να σημειώσουμε ότι υπάρχει ο όρος διεθνές σήμα.
Σχετικά με την κατοχύρωση διεθνούς σήματος, λοιπόν, δηλαδή του σήματος σε παγκόσμιο επίπεδο επισημαίνουμε τα κάτωθι:
Α. Ο αιτών (φυσικό ή νομικό πρόσωπο) μπορεί:
α) είτε να έχει απλά καταθέσει την αίτηση για την κατοχύρωση του σήματός του ως ημεδαπού (basic mark) και μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία της κατοχύρωσής του στην Ελλάδα, να καταθέσει αίτηση για κατοχύρωση του σήματος ως διεθνούς στις χώρες που επιθυμεί να πράξει τούτο
β) είτε να περιμένει την ολοκλήρωση της κατοχύρωσης και καταχώρησης του εν λόγω σήματος ως ημεδαπού και κατόπιν τούτου να προχωρήσει στην αίτηση της κατοχύρωσης του σήματος ως διεθνούς στην αρμόδια αρχή στη Γενεύη, ήτοι στη World Intellectual Property Organization (WIPO).
Β. O αιτών στην αίτηση για το διεθνές σήμα θα πρέπει υποχρεωτικά να αναφέρει τις συγκεκριμένες χώρες στις οποίες επιθυμεί την κατοχύρωση και καταχώρηση του σήματος ως διεθνούς. Είναι οι χώρες (Contracting Parties στη Σύμβαση της Μαδρίτης δυνάμει της οποίας ρυθμίζονται τα διεθνή σήματα, ήτοι τα σήματα σε παγκόσμιο επίπεδο).
Γ. Στην αίτηση του διεθνούς σήματος, ο αιτών πρέπει να περιγράφει και τις κλάσεις του σήματος, όπως για παράδειγμα την κλάση 35 για Διαφήμιση, Διαχείριση εμπορικών υποθέσεων, την κλάση 38 για τις τηλεπικοινωνίες, κ.ο.κ.
Δ. Μετά την υποβολή της αίτησης, η WIPO (World Intellectual Property Organization) θα ελέγχει αν πληρούνται οι προϋποθέσεις του Νόμου και εφόσον αυτές οι προϋποθέσεις πληρούνται, το διεθνές γραφείο (International Bureau της WIPO) καταχωρεί το σήμα στη βάση δεδομένων των Διεθνών σημάτων. Στη συνέχεια, το διεθνές γραφείο της WIPO ενημερώνει την αντίστοιχη αρμόδια αρχή π.χ της Ελλάδος (Γενική Γραμματεία Εμπορίου – Τμήμα σημάτων) και στέλνει το πιστοποιητικό εγγραφής του διεθνούς σήματος στον κάτοχο του σήματος στην Ελλάδα ή στον πληρεξούσιο του. Επίσης, η WIPO ενημερώνει τα Contracting parties,ήτοι τις άλλες χώρες που έχει αναφέρει ο αιτών στην αίτηση για το διεθνές σήμα. Στο στάδιο αυτό, τα Trademark Offices των χωρών (Contracting Parties) στα οποία ο αιτών θέλει να κατοχυρώσει το σήμα ως διεθνές, εξετάζουν το σήμα και εν ευθέτω χρόνω αποφασίζουν για το αν θα προχωρήσουν στην προστασία (κατοχύρωση) του σήματος ως διεθνούς ή θα αρνηθούν την προστασία (κατοχύρωσή του).
Ε. Τα χρονικά πλαίσια εντός των οποίων θα εξετασθεί το σήμα από τα Trademark offices των διαφόρων χωρών ποικίλουν. Η διαδικασία εξέτασης και αποδοχής/κατοχύρωσης ενός σήματος ως διεθνούς μπορεί να κυμανθεί από τέσσερις (4) μήνες έως και δύο (2) χρόνια.
ΣΤ. Η προστασία του διεθνούς σήματος διαρκεί δέκα (10) χρόνια και μπορεί να ανανεώνεται για άλλα δέκα (10) χρόνια.Η ανανέωση του σήματος γίνεται επ’ αόριστω.
Ζ. Μπορεί ο αιτών να χρησιμοποιεί το εν λόγω σήμα ως διεθνές και προτού υποβάλλει τη σχετική αίτηση για το διεθνές σήμα στο διεθνές γραφείο της WIPO ή και στο διάστημα μεταξύ της υποβολής της αίτησης για το διεθνές σήμα και της έγκρισης και καταχώρησής του ως διεθνές σήμα από την World Intellectual Property Organization (WIPO). Στην περίπτωση αυτή όμως, δεν υπάρχει εγγύηση ότι το σήμα προστατεύεται απόλυτα ως διεθνές. Ωστόσο, αν ένα σήμα θεωρείται στις εμπορικές συναλλαγές ως well-known, τότε και προτού καταχωρηθεί επισήμως ως διεθνές, θα διέπεται από μία ισχυρότερη προστασία ως πνευματικό δικαίωμα.
Η. Η Προστασία του Διεθνούς σήματος (παγκόσμιου σήματος) εκτείνεται σε πάνω από 80 χώρες σε όλο τον κόσμο (εφόσον επιλέξει και αναφέρει ο αιτών όλες τις χώρες στην αίτησή του, διαφορετικά εκτείνεται μόνο στις χώρες που θα επιλέξει και θα αναφέρει στην αίτησή του) και για να ελέγξει κανείς αν υπάρχει αντίστοιχο τέτοιο σήμα σε μία άλλη χώρα θα πρέπει να λάβει χώρα προηγούμενη έρευνα στο Trademark office αυτής της χώρας, καθώς δεν υπάρχει συγκεκριμένη online database με όλα τα καταχωρημένα διεθνή σήματα.
Ανάλογα με το πόσες κλάσεις μας ενδιαφέρει να κατοχυρώσουμε για ένα διεθνές σήμα, ανάλογος θα είναι και ο υπολογισμός των τελών (WIPO fees).
Χώρες στις οποίες εφαρμόζεται το Madrid Protocol:
Albania, Antigua and Barbuda, Armenia, Australia, Austria, Azerbaijan, Bahrain, Belarus, Belgium, Bhutan, Bosnia and Herzegovina, Botswana, Bulgaria, China, Croatia, Cuba, Cyprus, Czech Republic, Democratic People’s Republic of Korea, Denmark, Estonia, European Community, Finland, France, Georgia, Ghana, Germany, Greece,
Hungary, Iceland, Iran, Ireland, Italy, Japan, Kenya, Kyrgyzstan, Latvia, Lesotho, Liechtenstein, Lithuania, Luxemburg, Magadascar, Moldova, Monaco, Mongolia, Montenegro, Morocco, Mozambique, Namibia, Netherlands, Norway, Oman, Poland, Portugal, Republic of Korea, Romania, Russian Federation, San Marino, Serbia, Sierra Leone, Singapore, Slovakia, Slovenia, Spain, Swaziland, Sweden, Switzerland, Syrian Arab Republic, the former Yogoslav Republic of Macedonia, Turkey, Turkmenistan, Ukraine, United Kingdom, United States of America, Uzbekistan, Vietnam, Zambia.
Υπογραμμισμένες χώρες είναι αυτές στις οποίες εφαρμόζεται και το Madrid Agreement
Εφαρμόζεται μόνο το Madrid Agreement στις εξής χώρες: Algeria, Egypt, Kazakhstan, Liberia, Sudan, Tajikistan
Aυτός ο διαχωρισμός γίνεται καθότι από πρακτικής πλευράς, απαιτούνται διαφορετικά έντυπα αίτησης ανάλογα με τον αν στη χώρα για την οποία υποβάλλουμε αίτηση για κατοχύρωση διεθνούς σήματος εφαρμόζεται μόνο το Madrid Protocol ή μόνο το Madrid Agreement ή εφαρμόζονται και τα δύο.
Έτσι αν στη χώρα εφαρμόζεται μόνο το Madrid Protocol, τότε το έντυπο της αίτησης που πρέπει να χρησιμοποιηθεί για το διεθνές σήμα είναι το form MM2.
Αν στη χώρα εφαρμόζεται μόνο το Madrid Agreement τότε, τότε το έντυπο της αίτησης που πρέπει να χρησιμοποιηθεί για το διεθνές σήμα είναι το form MM1.
Αν στη χώρα εφαρμόζονται αμφότερα το Madrid Agreement και το Madrid Protocol, τότε το έντυπο της αίτησης που πρέπει να χρησιμοποιηθεί για το διεθνές σήμα είναι το form MM3.
Προσοχή για το διεθνές σήμα στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής πρέπει να χρησιμοποιηθεί διαφορετικό έντυπο αίτησης και πιο συγκεκριμένα το form MM18.
Aπαραίτητες διευκρινίσεις:
Όλες οι αιτήσεις πρέπει να κατατίθενται στο ελληνικό γραφείο διεθνών σημάτων κι από εκεί θα παραπεμφθούν στην World Intellectual Property Organization και κατόπιν στα κατά τόπους γραφεία Πνευματικής Ιδιοκτησίας ανάλογα με το σε ποιές χώρες έχουμε επιλέξει να προβούμε στην κατοχύρωση του διεθνούς σήματος.
Πρέπει για το ίδιο σήμα να έχουμε καταθέσει αίτηση για κατοχύρωσή του ως ημεδαπού. Ακόμη και την προηγούμενη μέρα να έχει γίνει η αίτηση για το ημεδαπό σήμα, είμαστε εν τάξει από πλευράς διαδικασίας.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΓΙΑ ΕΝΤΥΠΑ ΑΙΤΗΣΕΩΝ ΠΟΥ ΘΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΟΥΝ:
Για Ευρωπαϊκή Ένωση θα χρησιμοποιηθεί το έντυπο ΜΜ2
Για Ρωσία θα χρησιμοποιηθεί το έντυπο ΜΜ3
Για Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής θα χρησιμοποιηθεί το έντυπο ΜΜ18
Σημαντικό για κάθε σήμα είναι η επιλογή των σωστών κλάσεων, ήτοι των κατηγοριών που καλύπτουν συγκεκριμένες υπηρεσίες και προϊόντα που διακρίνει το εκάστοτε εμπορικό σήμα (trademark). Οι κλάσεις σε συνδυασμό με την πρωτοτυπία και το εικαστικό τμήμα του σήματος (αν είναι σήμα που δεν αποτελείται μόνο από λέξεις βέβαια) προσδίδουν την ιδιαίτερη διακριτική δύναμη του σήματος και το καθιστούν πολύτιμο περιουσιακό στοιχείο μία επιχείρησης.
Chryssa Tsiotsi
LL.B; LL.M in Information Technology and Telecoms Law (U.K-Glasgow)
Advocate