Συνέντευξη στο Γιώργο Λαμπίρη
Ο Νικολό Μακιαβέλι, κατά πολλούς πατέρας της σύγχρονης πολιτικής επιστήμης, στον "Ηγεμόνα" του, παραδίδει μαθήματα ηγεσίας: Αποφθέγματα για τη συμπεριφορά ενός ηγέτη. Ο ίδιος παρουσίαζε τον ηγέτη ως αδίστακτο ον, βασισμένο πολλές φορές στην τύχη του και στη βοήθεια τρίτων, και φυσικά στην ακόρεστη διάθεση για εξουσία συνδυασμένη με ισχυρή δόση ανθρώπινης διάνοιας.
"Μόλις κυριαρχήσει σε μια πόλη ένας κυβερνήτης, θα πρέπει να σκεφθεί τι τιμωρίες θα επιβάλει. Πρέπει να τις επιβάλει όλες μια κι έξω και να μην τις ανανεώνει κάθε μέρα" ή "Ο ηγέτης αποκτά κύρος με το να είναι είτε αληθινός φίλος είτε πραγματικός εχθρός. Δηλαδή παίρνει θέση, καθαρά, υπέρ της μιας ή της άλλης πλευράς. Αυτή η τακτική έχει πολύ περισσότερα πλεονεκτήματα από την απλή ουδετερότητα". Αυτές είναι δύο προτάσεις που αποδίδουν ορισμένες πτυχές της μακιαβελικής φιλοσοφίας.
Ένας άλλος "δάσκαλος" ηγεσίας, ο Dr Scott Parazynski, βετεράνος αστροναύτης της NASA, έχοντας κατακτήσει το Έβερεστ, καταγράφοντας επίσης αρκετές διαστημικές αποστολές στο βιογραφικό του, δίνει τη δική του ερμηνεία για το ρόλο του ηγέτη. Εκείνου που ξέρει να ακούει, αλλά πάνω απ' όλα να ακούγεται και να προχωράει - όταν αυτό κρίνεται αναγκαίο - χωρίς να υπολογίζει το κόστος. Θεωρεί όμως απαραίτητο χαρακτηριστικό της επιτυχίας ενός ατόμου ή οργανισμού, την αρμονική λειτουργία μιας ομάδας προσώπων.
Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο news.gr αναλύει τα βήματα της επιτυχίας, λίγες ημέρες πριν βρεθεί στην Ελλάδα για να παραδώσει μαθήματα ηγεσίας*...
Κύριε Parazynski, πρόκειται να μιλήσετε για την εμπειρία του διαστήματος, η οποία έχει πολλά κοινά με την εμπειρία της ηγεσίας. Και στις δύο περιπτώσεις τι είναι αυτό που σας δίνει αυτοέλεγχο και αυτοπεποίθηση, ανοίγοντάς σας την πόρτα της επιτυχίας σε ο,τιδήποτε θέλετε να πετύχετε; Ποια είναι τα συστατικά της επιτυχίας για κάποιον που θέλει να κάνει ένα επαγγελματικό ξεκίνημα;
-Ωραία ερώτηση! Δεν υπάρχει συγκεκριμένη συνταγή. Πιστεύω όμως ότι θα πρέπει να υπάρχει η ανάλογη πνευματική συγκρότηση. Πάθος για τη δουλειά μας, προσπάθεια, το κατάλληλο υπόβαθρο, είτε τεχνικό είτε σε επίπεδο επιχειρηματικών δεξιοτήτων, τα πρόσωπα που απαρτίζουν μια ομάδα. Αυτά είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά που δίνουν το κλειδί της επιτυχίας. Ο μοναχικός δρόμος δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να οδηγήσει στην ολοκλήρωση μιας προσπάθειας υψηλών προδιαγραφών, καθώς είναι απαραίτητη η συνεργασία της ομάδας. Μιας ομάδας που διαθέτει τις απαιτούμενες ικανότητες για να φτάσει στον στόχο της. Η ομάδα είναι σε κάθε περίπτωση η λέξη κλειδί. Η νοοτροπία της ομάδας και ο κώδικας επικοινωνίας των μελών της είναι πολύ σημαντικός. Με τη διάθεση να δεχτεί την κριτική και να προσφέρει κι εκείνη από την πλευρά της εποικοδομητική κριτική. Στη συνέχεια, η ύπαρξη της κατάλληλης ηγεσίας, είναι εξίσου σημαντική. Όταν ο ηγέτης καλείται να λάβει αποφάσεις και να πορευθεί με αυτές χωρίς να υπολογίζει τις αντιδράσεις. Υπάρχουν φορές βέβαια που είναι πιο σημαντικό να μπορεί κανείς να ακούσει όλη την ομάδα και να υποχωρήσει μπροστά στις αποφάσεις της. Γνωρίζοντας λοιπόν πότε είναι κατάλληλο να χρησιμοποιήσει ο ηγέτης ένα διαφορετικό προφίλ μπορεί να ξεκλειδώσει πολλές πόρτες.
Ποιος είναι ο ρόλος και η σημασία της ομάδας;
Το στοιχείο που κάνει την ομάδα δυνατή στο ξεκίνημα μιας νέας επιχείρησης είναι η επικοινωνία. Όταν οι άνθρωποι έχουν την ικανότητα να μοιραστούν ιδέες και εποικοδομητικές εμπειρίες.
Ένα από τα πράγματα που κάνουμε στη NASA είναι να επιλέγουμε πραγματικά ξεχωριστούς ανθρώπους και να βεβαιωνόμαστε ταυτόχρονα ότι αυτοί οι άνθρωποι έχουν την ικανότητα να συνεργάζονται. Αφιερώνουμε επίσης πολύ χρόνο για να εκπαιδεύσουμε μια ομάδα, αφιερώνουμε χρόνο σε ασκήσεις πεδίου, όπου χτίζουμε όλοι μαζί τα πληρώματα που πρόκειται να πετάξουν στο διάστημα κάποια στιγμή, έχοντας ως εφόδιο όλες αυτές τις συμβουλές στη διάρκεια μιας αποστολής.
Πόσο σημαντική είναι η διαχείριση κρίσεων στη ζωή μας; Πόσο συχνά αυτός ο τρόπος διαχείρισης μιας κατάστασης σας βοήθησε να διαφύγετε από δύσκολες καταστάσεις, όντας σε αποστολή στο Διάστημα;
Πρόκειται στην πραγματικότητα για την ικανότητα κάποιου να διαχειριστεί το φόβο και να αποδεχτεί το ρίσκο. Πρόκειται για την ανεύρεση της ισορροπίας, έτσι ώστε να μην χρειαστεί να αποδεχτούμε τυφλά το ρίσκο. Στόχος είναι να εξασφαλίζουμε την ασφάλεια ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο, λαμβάνοντας το ρίσκο, διαθέτοντας δικλείδες ασφαλείας. Όλα αυτά υπό την προϋπόθεση ότι έχουμε εκπαιδευτεί κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Κάποιος βλέποντας τη ζωή μου θα μπορούσε να πει ότι τα έβαλα με το διάβολο. Όμως έχω την ικανότητα να διαχειριστώ το ρίσκο. Προετοιμάζομαι πάρα πολύ καλά, είμαι απόλυτα συγκεντρωμένος σε αυτό που κάνω, όταν προσπαθώ να ανταποκριθώ σε προκλήσεις και γνωρίζω πάντοτε από που προέρχεται το ρίσκο.
Έχω επίσης κατά νου ότι στη 'βαλίτσα με τα εργαλεία μου', κάποιες δεξιότητες με βοηθούν να χειριστώ τα προβλήματα όταν αυτά προκύπτουν. Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο λειτουργούν και οι επιχειρήσεις, που αναμφίβολα έχουν υψηλό βαθμό ρίσκου για κάποιον που θέλει να πετύχει. Κάποιος που ασχολείται με αυτόν τον τομέα θα πρέπει να έχει αποδεχθεί την ύπαρξη υψηλού ρίσκου. Για να μπορέσει να αναπτύξει τη δραστηριότητά του και να είναι επιτυχημένος κανείς θα πρέπει να μετριάζει το ρίσκο, να έχει στρατηγικό σχεδιασμό και να ξέρει που ακριβώς θέλει να πάει. Επιπλέον να έχει τη δυνατότητα να βλέπει το δρόμο, στον οποίο βρίσκεται σήμερα και να φτάνει εκεί που επιθυμεί. Στο τέλος δεν υπάρχει περίπτωση να μην ανταμειφθεί για την προσπάθειά του.
Συγκρίνοντας την ανάβαση στο Έβερεστ που κάνατε κατά το παρελθόν, με το πρώτο σας ταξίδι στο διάστημα. Ποια από τις δύο εμπειρίες ήταν πιο ενδιαφέρουσα;
Δεν θα έβαζα καμία από τις δύο εμπειρίες πάνω από την άλλη. Παρόλ' αυτά η πρώτη μου προσελήνωση ήταν συναρπαστική. Δεν υπάρχει τίποτα που να συγκρίνεται με αυτό. Είναι σαν να βρίσκεται κανείς στην κορυφή της διαδρομής στο τρενάκι του δρόμου σε λούνα παρκ. Αισθάνεται ότι προς το τέλος της διαδρομής τρέχει με 25.000 χιλιόμετρα την ώρα. Ότι είναι αρκετά δύσκολο να βρίσκεσαι στην κορυφή, ως θνητός. Και οι δύο εμπειρίες όμως βρίσκονται στο μυαλό μου και δεν θα τις άλλαζα με τίποτα και για κανένα λόγο.
* Ο Dr Scott Parazynski θα αναπτύξει θέματα ηγεσίας και άντλησης δύναμης μέσα από τα προσωπικά του βιώματα και την εντυπωσιακή του εμπειρία, σε μια διαδραστική ομιλία με τίτλο «Διάστημα: Η κορυφαία εμπειρία ηγεσίας» (SPACE: TheUltimateLeadershipChallenge), την Πέμπτη 10 Ιουλίου 2014, στο ΘΕΑΤΡΟΝ, Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος».
