“Θυμηθείτε την κλασική σκηνή στα κινούμενα σχέδια που ένας χαρακτήρας απλά συνεχίζει να περπατάει πάνω πέρα από την άκρη του γκρεμού, αγνοώντας το γεγονός ότι δεν υπάρχει πια έδαφος κάτω από τα πόδια του – πέφτουν κάτω μόνο όταν κοιτάζουν και παρατηρούν πως κρέμονται πάνω από μία άβυσσο”. Κάπως έτσι θα πρέπει να αισθάνονται οι Κύπριοι πολίτες σήμερα, σχολιάζει ο Σλοβένος φιλόσοφος Σλάβοϊ Ζίζεκ σε άρθρο του στη βρετανική εφημερίδα Guardian.
Ο Ζίζεκ κάνει λόγο για ένα “αδιέξοδο” στην περίπτωση της Κύπρου: Δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς της Ευρώπη, αλλά δεν μπορεί να επιβιώσει και με την Ευρώπη. Αυτό, εκτιμά, δείχνει έναν διαφαινόμενο διχασμό της Ευρώπης σε βόρεια και νότια, όπου ο νότος θα υποβιβαστεί σε ζώνη εργατικού δυναμικού χαμηλού κόστους, με αποτέλεσμα το “χάσμα” ανάμεσα στον ανεπτυγμένο κόσμο και αυτούς που μένουν πίσω να υφίσταται πλέον και εντός της Ευρώπης.
Ο Ζίζεκ απορρίπτει ακόμα τόσο το γερμανικό επιχείρημα ότι το κυπριακό μοντέλο δεν είναι βιώσιμο, όσο και το κυπριακό επιχείρημα ότι τα μέτρα που επιβάλλονται στην Κύπρο ισοδυναμούν με γερμανική κατοχή. “Και οι δύο αυτές ιστορίες αποκρύπτουν το σημείο-κλειδί”, επισημαίνει: “Ότι κάτι πάει στραβά με όλο αυτό το σύστημα μέσα στο οποίο οι ανεξέλεγκτες τραπεζικές φημολογίες μπορούν να οδηγήσουν μία ολόκληρη χώρα στη χρεοκοπία. Η κυπριακή κρίση δεν είναι ένα ασήμαντο γεγονός σε μία μικρή περιθωριακή χώρα, είναι ένα σύμπτωμα αυτού που πάει στραβά με ολόκληρο το ευρωσύστημα”.
Ως μοναδική οριστική λύση, ο Ζίζεκ προκρίνει μία ριζική αλλαγή στο τραπεζικό σύστημα, ακόμα και ένα είδος κοινωνικοποίησης των τραπεζών. Ολόκληρο το φάσμα των συναλλαγών, από τις ατομικές καταθέσεις μέχρι τα παράγωγα, θα πρέπει με κάποιον τρόπο να τεθούν υπό κοινωνικό έλεγχο και να διέπονται από κανόνες, σημειώνει, και καταλήγει: “Αυτό μπορεί να ακούγεται ουτοπικό, όμως η πραγματική ουτοπία είναι η εντύπωση πως μπορεί με κάποιον τρόπο να επιβιώσουμε μόνο με κάποιες διακοσμητικές αλλαγές”.
