Το κούρεμα που θα αγγίζει το 40%, για τις καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ στην τράπεζα Κύπρου είναι πλέον βέβαιο. Μια τράπεζα, η οποία σύμφωνα με τους γνωρίζοντες εκπροσωπεί σε οικονομικά μεγέθη στο 100% του ΑΕΠ της Μεγαλονήσου. Η συμφωνία του Eurogroup που το επέφερε όπως ανέφερε ο πρόεδρος Αναστασιάδης, “είναι οδυνηρή, αλλά η καλύτερη δυνατή”. Ο υπουργός Οικονομικών, Μιχάλης Σαρρής, έρχεται να επιβεβαιώσει τα περί κουρέματος σε ποσοστό της τάξεως του 40%, σε τηλεφωνική του συνέντευξη στο βρετανικό δίκτυο BBC.
Ο καθηγητής Οικονομικών στο SOAS, Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, Κώστας Λαπαβίτσας, παρουσιάζει ως καταστροφική την επιβάρυνση των καταθέσεων σε ποσοστό 40%. Όπως υποστηρίζει το μόνο που θα πετύχει μία τέτοια ρύθμιση είναι η συρρίκνωση του τραπεζικού συστήματος, το οποίο δε θα μπορεί να δώσει πίστωση.
"Το σχέδιο που προτάθηκε είναι συνδυασμός των χειρότερων σεναρίων διάσωσης"
“Σε επίπεδο ευρωζώνης είναι τραγική η επίπτωση σε ό, τι αφορά τις τράπεζες. Το σχέδιο που προτάθηκε είναι η σύνθεση των χειρότερων σεναρίων διάσωσης. Επιβάλλει κόστος σε καταθέτες, ομολογιούχους και μετόχους, χωρίς να κινητοποιείται ο μηχανισμός διάσωσης”, λέει ο διακεκριμένος καθηγητής.
Τονίζει ότι η Κύπρος θα πρέπει να προστατεύσει τις εγγυημένες καταθέσεις και επισημαίνει ότι η επιβολή κόστους στα κεφάλαια των καταθετών θα πρέπει να γίνει με όρους κοινωνικούς. “Αν αποφασίσουν να επιβάλλουν κόστος στις καταθέσεις, θα πρέπει να γίνει με κριτήριο την προστασία των επιχειρήσεων και των επενδυτών”.
Αναφερόμενος στις δηλώσεις του επικεφαλής του Eurogroup, Γερούν Ντάισελμπλούμ, σύμφωνα με τις οποίες το παράδειγμα της Κύπρου θα αποτελέσει οδηγό και για άλλες ευρωπαϊκές οικονομίες, υποστηρίζει ότι “θέτουν εν αμφιβόλω το παθητικό των τραπεζών σε ολόκληρη την ευρωζώνη. Ο Ντάισελμπλουμ δεν καταλαβαίνει τι λέει. Αν πάλι όμως, κριτήριο είναι η αποφυγή του πολιτικού κόστους στη Γερμανία, ώστε να μην πουν οι Γερμανοί πολίτες ότι πληρώνουμε πάλι τους τεμπέληδες τους Νότιους, είναι εμφανές ότι δεν υπάρχει πλέον κανένα περιθώριο ενοποίησης του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος, όπως τουλάχιστον ευαγγελίζονται στην Ελλάδα”.
"Η κατάρρευση της Κύπρου απειλεί την Ελλάδα"
Επιχειρώντας το συσχετισμό με την Ελλάδα, η οποία επωμίζεται το βάρος επισφαλών δανείων μεγέθους από 40 έως 80 δισ. ευρώ, ο κύριος Λαπαβίτσας αναρωτιέται τι θα συμβεί αν προκύψει ανάγκη για να σηκώσει η χώρα μας το τραπεζικό κόστος. “Η Κύπρος μας οδηγεί σε πολύ μεγάλο ρίσκο αναφορικά με τα χρέη των ελληνικών τραπεζών, λόγω της συρρίκνωσης της ελληνικής οικονομίας. Τα όσα συνέβησαν εκεί, δεν αποκλείεται να συμβούν και σ' εμάς. Πόσες μοναδικές περιπτώσεις θα πρέπει να δημιουργηθούν – σχολιάζοντας τη διορθωτική δήλωση Ντάισελμπλουμ ότι η Κύπρος είναι ειδική περίπτωση – ώστε να υπάρξει πλέον τάση;”, σχολιάζει χαρακτηριστικά. “Όσοι πιστεύουν ότι ενδεχόμενη επανεκλογή Μέρκελ θα χαρίσει 100 δισ. στην Ελλάδα, με κούρεμα του δημοσίου χρέους χωρίς συμμετοχή των Ελλήνων, γελιέται. Η γερμανική κυβέρνηση αποκλείεται να μας χαρίσει τα 100 δισ. που χρειάζεται η χώρα μας, ώστε να γίνει βιώσιμο το χρέος”.
“Το κούρεμα σε μεγαλοκαταθέτες – ολιγάρχες είναι το άλλοθι για να κουρευτούν οι υπόλοιποι”
Αναφερόμενος στον περιορισμό των 100.000 για την επιβολή κουρέματος, ο κύριος Λαπαβίτσας στέκεται στο γεγονός ότι “δεν ξέρουμε πόσοι καταθέτες στην Κύπρο είναι ολιγάρχες. Σας θυμίζω ότι υπάρχουν πολλοί μικροκαταθέτες και επιχειρήσεις με αποταμιεύσεις άνω των 100.000”. Όπως αναφέρει, το κούρεμα στους μεγαλοκαταθέτες – ολιγάρχες είναι το άλλοθι για να γίνει κούρεμα στους υπόλοιπους αποταμιευτές και να πλήξουν τις κυπριακές τράπεζες. “Οι μεγάλοι καταθέτες θα αποσύρουν τα χρήματά τους και όταν τελειώσει όλο αυτό θα πάρουν και τα λεφτά τους πίσω, συρρικνώνοντας βίαια το τραπεζικό σύστημα”.
“Το κούρεμα πρέπει να γίνει με όρους προστασίας της κυπριακής οικονομίας”
“Από μόνο του το κούρεμα είναι αναπόφευκτο”, λέει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Λονδίνου. “Απέτυχαν οι ιδιωτικές τράπεζες και το βάρος πρέπει να το αναλάβουν όσοι συμμετέχουν στο παθητικό της τράπεζας. Κάτι τέτοιο όμως, θα πρέπει να γίνει με όρους προστασίας της εγχώριας οικονομίας και όχι με όρους χρηματικών ορίων “άνω των 100.000”.
Τσαμουργκέλης: Θετικό το κούρεμα
Στον αντίποδα, ο καθηγητής Διεθνούς Οικονομικής στο Πανεπιστήμιο του Αιγαίου, Γιάννης Τσαμουργκέλης χαρακτηρίζει το κούρεμα μόνο θετικό. Όπως λέει, καλύπτει την τρύπα που έχει δημιουργηθεί. “Κεφαλαιοποιούνται οι καταθέσεις και αποκαθίστανται οι δείκτες επάρκειας της τράπεζας για να παραμείνει ζωντανή. Σε διαφορετική περίπτωση θα έπρεπε να κλείσει, συμπαρασύροντας την κύπριακή οικονομία”.
Ο κύριος Τσαμουργκέλης μιλάει για σύγκρουση του ευρωπαϊκού με το αμερικανικό πρότυπο. Το μεν ευρωπαϊκό στηρίζεται στη χρηματοδότηση μέσω των τραπεζών, ενώ το αμερικανικό λειτουργεί με χρηματοδότηση μέσω της αγοράς των ομολόγων, κατευθείαν από την αγορά, υπό την επίβλεψη της επιτροπής κεφαλαιαγοράς. “Το τραπεζικό σύστημα της Αμερικής είναι διασπασμένο σε πολλές και μικρές τράπεζες. Στην Ευρώπη, τα συμφέροντα είναι αυτά που διατηρούν τις συστημικές τράπεζες. Αυτό σημαίνει ότι ένας τραπεζικός κολοσσός μπορεί να έχει ύψος καταθέσεων, ανάλογο με αυτό της χώρας στην οποία ανήκει. Σε περίπτωση κατάρρευσής του, όπως έγινε και στην Κύπρο, καταλαβαίνετε τα άμεσα επακόλουθα ποια είναι. Αν έχεις ένα κακό διοικητή στην Κύπρου σου χρεοκοπεί την τράπεζα και την οικονομία για πλάκα", παρομοιάζοντας με υδροκέφαλο ον το ευρωπαϊκο τραπεζικό σύστημα.
Όπως διευκρινίζει ο καθηγητής του πανεπιστημίου Αιγαίου, για να αντιμετωπιστούν ανάλογα φαινόμενα με αυτό της Κύπρου, θα πρέπει η Ευρώπη να διευθετηθεί το ζήτημα της αναλογικής φορολόγησης. “Δεν μπορεί να μου επιτρέπεται να μεταφέρω τα κεφάλαιά μου από την Ελλάδα στην Κύπρο, καταδικάζοντας σε υποανάπτυξη τη χώρα μου, οι οποία δεν θα εισπράττει φόρους, λόγω εξαγωγής κεφαλαίων σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα”.
“Ο Ντάισελμπλουμ είναι ένας νεαρός, ο οποίος δεν ξέρει και πρέπει να διαβάσει αρκετά”
Σχολιάζοντας τις δηλώσεις Ντάισελμπλουμ, ο κύριος Τσαμουργκέλης, λέει ότι είναι “ένας νεαρός, ο οποίος δεν ξέρει τι του γίνεται και πρέπει να διαβάσει αρκετά. Η ιδιαιτερότητα της Κύπρου, αφορά τον χρηματοπιστωτικό τομέα. Περίπτωση σύγκρισης με το Λουξεμβούργο δεν υφίσταται, καθώς κανείς Ρώσος δεν διέθεσε εκεί τα κεφάλαιά του. Άρα οι γενικεύσεις και τα εύκολα λόγια είναι αστεία”
Όπως διευκρινίζει, μπορεί η Κύπρος να απέφυγε τη χρεοκοπία, αλλά πρέπει να γίνουν μεγάλες αλλαγές, που αφορούν την αλλαγή του νομοθετικού πλασίου στη φορολόγηση, με στόχο την εξυγίανση του χαρτοφυλακίου των τραπεζικών καταθέσεων στην Κύπρο. Τονίζει μάλιστα, τη σημασία παραγωγικής αναδιάρθρωσής της, μιλώντας για επέκταση της οικονομικής δραστηριότητας και σε άλλους τομείς, όπως η τεχνολογία και η παραγωγή τροφίμων.
“Η Ελλάδα απέφυγε τον άμεσο κίνδυνο να έχει την τύχη της Κύπρου”
Σε μία προσπάθεια να εξετάσει της επιπλοκές που μπορεί να προκαλέσει η κυπριακή κρίση στην Ελλάδα, ο κύριος Τσαμουργκέλης υποστηρίζει ότι η χώρα μας απέφυγε τον άμεσο κίνδυνο να έχει τη ίδια τύχη. “Παραμένει όμως ο έμμεσος κίνδυνος, κάτι που σημαίνει ότι οι επενδυτές θα είναι πιο επιφυλακτικοί στο εξής σε ό, τι αφορά την αγορά μετοχών και την πραγματοποίηση επιχειρηματικών κινήσεων. Ο άμεσος κίνδυνος εξαλείφθηκε με την εξαγορά των υποκαταστημάτων από την Πειραιώς”, καταλήγει.
