Δραματικές ώρες για την κυπριακή οικονομία, τις καταθέσεις και χιλιάδες πολίτες περνούν στην Κύπρο. Ενδεικτικό είναι ότι αναβλήθηκε για σήμερα στις 10 το πρωί η συζήτηση 9 νομοσχεδίων που αφορούν τη διάσωση του χρηματοπιστωτικού συστήματος της Κύπρου με τη διαδικασία του κατεπείγοντος. Μάλιστα υπήρξε νέα αναβολή της συνεδρίασης της Βουλής έως τις 11:30.
Τα νομοσχέδια είχαν εγκριθεί σε έκτακτη συνεδρία του υπουργικού Συμβουλίου και στάλθηκαν στη Βουλή για επείγουσα έγκριση.
Το μήνυμα του διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας, Πανίκου Δημητριάδη, χθες, Πέμπτη, το απόγευμα ήταν σαφές: αναδιάρθρωση της Λαϊκής ή κατάρρευση.
Με το σχέδιο διασφαλίζεται ότι την ερχόμενη Τρίτη όταν θα ανοίξουν οι τράπεζες τα καταστήματα της Λαϊκής θα λειτουργούν, ωστόσο τα πράγματα δεν θα είναι όπως πριν. Η Τράπεζα θα διαχωριστεί σε "καλή" που θα συμπεριλάβει τις ασφαλισμένες καταθέσεις μέχρι 100 χιλ. ευρώ και τα εξυπηρετούμενα δάνεια και την "κακή" που θα αναλάβει τα προβληματικά και τις υπόλοιπες καταθέσεις.
Το κακό είναι πως πολλές καταθέσεις θα παγοποιηθούν και θα εισπράξουν τα χρήματά τους όταν εκκαθαριστούν τα στοιχεία της Τράπεζας μέσα από μια μακρόχρονη διαδικασία. Σύμφωνα με τον "Φιλελεύθερο" η Λαϊκή βρέθηκε στο κατώφλι της άτακτης χρεοκοπίας μετά που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αποφάσισε να τερματίσει τη στήριξή της μέσα από παροχή έκτακτης ρευστότητας, η οποία μέχρι σήμερα έχει ανέλθει σε 9 δισ. ευρώ.
Το νομοσχέδιο για τη Λαϊκή κατατέθηκε χθες στη Βουλή μαζί με άλλα οκτώ νομοσχέδια μεταξύ των οποίων και το νομοσχέδιο για τη δημιουργία Εθνικού Ταμείου Αλληλεγγύης. Τα μέτρα που αποφάσισε χθες η Κυβέρνηση ύστερα από δυο πολύωρες συσκέψεις του Προέδρου της Δημοκρατίας με τους αρχηγούς των κομμάτων, θα τεθούν σήμερα ενώπιον της Βουλής για έγκριση.
Για το Εθνικό Ταμείο Αλληλεγγύης (ΕΤΑ) το υπουργείο Οικονομικών εισηγείται την ψήφιση του "δεδομένης της έκτακτης ανάγκης στην οποία έχει περιέλθει η Δημοκρατία λόγω του άμεσου κινδύνου κατάρρευσης του χρηματοπιστωτικού της συστήματος".
Για την επιβολή περιοριστικών μέτρων στις συναλλαγές σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, το υπουργείο Οικονομικών ενημερώνει τη Βουλή ότι προς αντιμετώπιση της κρισιμότητας της κατάστασης στην κυπριακή οικονομία κρίθηκε επιβεβλημένη η κήρυξη προσωρινής ειδικής τραπεζικής αργίας, καθώς και η εισαγωγή πλαισίου κανόνων που να ρυθμίζουν παραμέτρους λειτουργίας του τραπεζικού συστήματος σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Σκοπός είναι η ανάθεση εξουσιών στον ΥΠΟΙΚ ή κατά περίπτωση στο Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας να μπορούν να παίρνουν περιοριστικά μέτρα, περιλαμβανομένων περιορισμών στη διακίνηση κεφαλαίων για λόγους δημόσιας τάξης και ασφάλειας και με σκοπό τη διασφάλιση της χρηματοοικονομικής σταθερότητας.
Περιορισμοί στις αναλήψεις μετρητών
- Απαγόρευση του πρόωρου τερματισμού καταθέσεων προθεσμίας
- Υποχρεωτικός επαναπρογραμματισμός της λήξης των καταθέσεων προθεσμίας
- Απαγόρευση ή και περιορισμό ανοίγματος νέων λογαριασμών
- Μετατροπή καταθέσεων που βρίσκονται σε λογαριασμούς όψεως/τρεχούμενους σε καταθέσεις προθεσμίας
- Απαγόρευση ή και περιορισμός στις συναλλαγές χωρίς μετρητά
- Περιορισμός στη χρήση χρεωστικών, πιστωτικών ή προπληρωμένων καρτών
- Απαγόρευση ή και περιορισμός στην εξαργύρωση επιταγών
- Περιορισμός στις διατραπεζικές συναλλαγές ή και στις συναλλαγές εντός του ίδιου πιστωτικού ιδρύματος
- Περιορισμό στις συναλλαγές του κοινού με πιστωτικό ίδρυμα
- Περιορισμό στη διακίνηση κεφαλαίων, πληρωμών και μεταφορών
- Οποιοδήποτε άλλο περιοριστικό μέτρο το οποίο ο υπουργός ή κατά περίπτωση ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας κρίνει απαραίτητο να επιβληθεί υπό τις περιστάσεις για λόγους δημόσιας τάξης ή και δημόσιας ασφάλειας.
Το νομοσχέδιο εξυγίανσης της Λαϊκής
Το τρίτο νομοσχέδιο για την εξυγίανση των τραπεζών αφορά την αποφυγή άμεσης χρεοκοπίας της Λαϊκής Τράπεζας. Το νομοσχέδιο, μαζί με πέντε άλλα υποστηρικτικά σε αυτό, θα τεθεί προς ψήφιση το πρωί της Παρασκευής.
Αναλυτικά τα εννέα νομοσχέδια
Εννέα νομοσχέδια για τη διάσωση της κυπριακής οικονομίας κατατίθενται σήμερα στη Βουλή. Από αυτά, τα έξι είναι υποστηρικτικά του νομοσχεδίου στο βασικό νομοσχέδιο για τη εξυγίανση των τραπεζών.
Οι προτάσεις του υπουργείου Οικονομικών για τα τρία βασικά νομοσχέδια είναι:
1. Ο περί Ίδρυσης Εθνικού Ταμείου Αλληλεγγύης Νόμος του 2013
Σκοπός του επισυναπτόμενου νομοσχεδίου είναι, δεδομένης της έκτακτης ανάγκης στην οποία έχει περιέλθει η Δημοκρατία λόγω του άμεσου κινδύνου κατάρρευσης του χρηματοπιστωτικού της συστήματος, η ίδρυση ταμείου με την επωνυμία Εθνικό Ταμείο Αλληλεγγύης, του οποίου ο σκοπός είναι να χρηματοδοτεί ή/και ενισχύει οικονομικά πιστωτικά ιδρύματα, να προωθεί ή/και συμβάλλει στην κεφαλαιοποίηση ή/και ανακεφαλαιοποίηση πιστωτικών ιδρυμάτων, ή/και να προωθεί ή/και συμβάλλει στη χρηματοδότηση της Δημοκρατίας.
Σύμφωνα με το συνημμένο νομοσχέδιο, το Ταμείο είναι νομικό πρόσωπο με διαρκή διαδοχή, το οποίο δύναται να κατέχει, διαχειρίζεται και διαθέτει περιουσία, να συμβάλλεται, να εγείρει και υπερασπίζεται αγωγή ή άλλη νομική διαδικασία δια του Προέδρου της Επιτροπής, και γενικά να πράττει όλα όσα είναι απαραίτητα για τους σκοπούς της ίδρυσης και λειτουργίας του.
Οι πόροι του Ταμείου προέρχονται από εισοδήματα της Δημοκρατίας προερχόμενα από την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων, από ομόλογα ή/και χρεόγραφα ή/και αξιόγραφα ή/και άλλους τίτλους αξιών, που το Ταμείο εκδίδει και πωλεί, από την απόκτηση, διαχείριση ή/και διάθεση μετοχών ή/και ομολόγων ή/και χρεογράφων ή/και αξιογράφων ή/και άλλων τίτλων αξιών οποιασδήποτε εταιρείας ή άλλου νομικού προσώπου, από δωρεές ή/και εισφορές, που γίνονται προς το Ταμείο από οποιοδήποτε πρόσωπο και από οποιαδήποτε άλλη πηγή ή/και νόμιμη δραστηριότητα.
Το προτεινόμενο νομοσχέδιο έτυχε της δέουσας νομοτεχνικής επεξεργασίας από τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, ο οποίος και υπέγραψε τη σχετική Αιτιολογική Έκθεση.
2. Ο περί της Επιβολής Περιοριστικών Μέτρων στις Συναλλαγές, σε Περίπτωση Έκτακτης Ανάγκης Νόμος του 2013
Η πολύ κρίσιμη κατάσταση που έχει διαμορφωθεί και ο σημαντικός κίνδυνος εκροής καταθέσεων, έχει θέσει σε μεγάλο κίνδυνο τα πιστωτικά ιδρύματα και την αποσταθεροποίηση του χρηματοοικονομικού συστήματος της χώρας.
Ο Υπουργός Οικονομικών διαβουλεύθηκε με το Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, επί του θέματος και επί των επιπτώσεών του στην Κυπριακή οικονομία και ιδιαίτερα στο τραπεζικό μας σύστημα και προς αντιμετώπιση της κρισιμότητας της κατάστασης και μετά από εισήγηση του Διοικητή, κρίθηκε επιβεβλημένη η κήρυξη από τον Υπουργό προσωρινής ειδικής τραπεζικής αργίας, στη βάση του άρθρου 69 του περί Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου Νόμου, καθώς και η εισαγωγή πλαισίου κανόνων που να ρυθμίζουν τις παραμέτρους λειτουργίας του τραπεζικού συστήματος σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης. Το σχετικό νομοσχέδιο, το οποίο ετοιμάστηκε από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών και με τη σύμφωνη γνώμη του κλιμακίου της Τρόικα που βρίσκεται τώρα στην Κύπρο, επισυνάπτεται στο Παράρτημα. Το νομοσχέδιο έχει νομοτεχνικά εξεταστεί από το Γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας.
Σκοπός του νομοσχεδίου είναι η ανάθεση εξουσιών στον Υπουργό Οικονομικών ή κατά περίπτωση στον Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, να μπορούν να λαμβάνονται περιοριστικά μέτρα, περιλαμβανομένων και περιορισμών στη διακίνηση κεφαλαίων, για λόγους δημοσίας τάξης και δημοσίας ασφάλειας και με σκοπό τη διασφάλιση της χρηματοοικονομικής σταθερότητας.
Δυνάμει του άρθρου 5 του νομοσχεδίου, για τη καλύτερη εφαρμογή των περιοριστικών μέτρων περιλαμβανομένων και περιορισμών στη διακίνηση κεφαλαίων ο Υπουργός δύναται να εκδώσει εφαρμοστικό Διάταγμα σε σχέση με τα περιοριστικά μέτρα που επιβάλλονται σε οπουδήποτε πρόσωπο εκτός από πιστωτικά ιδρύματα και ο Διοικητής με σχετική Οδηγία του για πιστωτικά ιδρύματα.
3. Ο περί Εξυγίανσης των Τραπεζών Νόμος του 2013
Σκοπός του παρόντος Νομοσχεδίου είναι η εφαρμογή μέτρου ή μέτρων εξυγίανσης από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, ενεργώντας ως Αρχή Εξυγίανσης, σε πιστωτικά και άλλα ιδρύματα κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις, οι οποίες αναφέρονται ρητά στο Νομοσχέδιο, λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη εύρυθμης λειτουργίας του χρηματοοικονομικού συστήματος και τη διασφάλιση της προαγωγής της δημόσιας ωφέλειας και της εξυπηρέτησης του δημοσίου συμφέροντος.
Με τις πρόνοιες του παρόντος Νομοσχεδίου, η Αρχή Εξυγίανσης διασφαλίζει ότι τυχόν απώλεια που υφίσταται το θιγόμενο, από την εφαρμογή μέτρων εξυγίανσης, μέρος, δεν είναι μεγαλύτερη από εκείνη που θα είχε υποστεί εάν το ίδρυμα που υπόκειται σε εξυγίανση ετίθετο, στο σύνολό του, απευθείας σε εκκαθάριση. Περαιτέρω, οι πρόνοιες του παρόντος Νομοσχεδίου δεν επηρεάζουν δικαιώματα δικαστικής αμφισβήτησης αποφάσεων που λαμβάνονται από την Αρχή Εξυγίανσης.
Τέλος, σε περίπτωση εκκαθάρισης ιδρύματος, στο οποίο μέτρα εξυγίανσης έχουν εφαρμοστεί, τηρείται ειδική προτεραιότητα για σκοπούς κάλυψης των χρεών και απαιτήσεων, λαμβάνοντας υπόψη τις διατάξεις του περί Εταιρειών Νόμου, ενώ η χρηματοδότηση των μέτρων εξυγίανσης γίνεται από το Ταμείο Εξυγίανσης Πιστωτικών και Άλλων Ιδρυμάτων και από το Ταμείο Προστασίας Καταθέσεων.
