Υπάρχουν τέσσερα πράγματα, που πρέπει να γνωρίζετε αναφορικά με τις κυπριακές τράπεζες.
Πρώτον, έχουν κεφάλαια, που ισούνται σχεδόν 8 φορές του ΑΕΠ της χώρας.
Δεύτερον, ένας τεράστιος όγκος των καταθέσεών τους προέρχεται από Ρώσους, που αποφεύγουν τη φορολόγηση.
Τρίτον, επένδυσαν σημαντικό μέρος των χρημάτων τους στην Ελλάδα.
Και τέταρτον, στηρίζονται υπερβολικά στη χρηματοδότηση της κεντρικής τράπεζας, προκειμένου να επιβιώσουν.
Με άλλα λόγια, οι κυπριακές τράπεζες είναι πολύ μεγάλες για την Κύπρο για να μπορεί να τις σώσει. Αλλά, κάποιος πρέπει να τις σώσει.
Πώς πήγαν όλα αυτά τα χρήματα στις κυπριακές τράπεζες;
Όπως πολλά άλλα μικρά νησιά - γράφει το περιοδικό "Atlantic", η Κύπρος εφηύρε ότι, μετατρέποντας τον εαυτό της σε φορολογικό παράδεισο είναι μια αρκετά προσοδοφόρα επιχείρηση. Χρήματα έχουν εισρεύσει από Ρώσους ολιγάρχες, οι οποίοι αποσκοπούν να αποφύγουν τη φορολόγηση στην πατρίδα τους, και τα ρωσικά χρήματα έχουν φουσκώσει τις κυπριακές τράπεζες σε τέτοιο μέγεθος, πολύ μεγαλύτερο της ικανότητας της κυβέρνησης να τις διασώσει. Πράγματι, περίπου το 37% των 68 δισ. ευρώ των καταθέσεων στο νησί έρχονται από έξω, και - όπως η Kate Mackenzie της FT Alphaville σημειώνει - τα ξένα κεφάλαια, που είναι περισσότερα από το όριο των 100.000 ευρώ για την εγγύηση καταθέσεων, είναι περίπου 25,5 δισ. από τα 37,6 δισ. ευρώ. Με άλλα λόγια, σχεδόν όλα τα ξένα χρήματα βρίσκονται σε ανασφάλιστους λογαριασμούς, και το 68% όλων των ανασφάλιστων λογαριασμών προέρχονται από το εξωτερικό.
Επομένως, τι έκαναν οι κυπριακές τράπεζες με όλα αυτά τα χρήματα; Λοιπόν, τα επένδυσαν εκεί, όπου νόμιζαν ότι είχαν ένα συγκριτικό πλεονέκτημα: στην Ελλάδα. Πολύ απλά, η ελληνική οικονομία, η οποία είναι 12 φορές μεγαλύτερη της κυπριακής, έμοιαζε το ιδανικό μέρος για να επεκταθούν.
Δεν ήταν.
Τα κυπριακά δάνεια προς την ελληνική κυβέρνηση και τις επιχειρήσεις έχουν ανοίξει μαύρες τρύπες στους ισολογισμούς των τραπεζών. Το 2012 μόνο, δύο από τις μεγαλύτερες κυπριακές τράπεζες, Λαϊκή και Τράπεζα Κύπρου, έχασαν μαζί 3,5 δισ. ευρώ από τα ελληνικά ομόλογα. Αυτό είναι μεγαλύτερο από το 10% του ΑΕΠ της Κύπρου, μιας οικονομίας 31,8 δισ. ευρώ. Θα ήταν παρόμοιο εάν Citigroup και JP Morgan έχαναν 1,5 τρισ. ευρώ σε ένα χρόνο !
Ο κυπριακός τραπεζικός τομέας θα είχε καταρρεύσει από καιρό, εάν δεν υπήρχε η έγκριση για χρηματοδότηση ανάγκης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Πώς δουλεύει ; Υποθέστε ότι διοικείτε μία ευρωπαϊκή τράπεζα, απεγνωσμένα μικρή σε ρευστότητα, εγγυήσεις και εμπιστοσύνη. Με άλλα λόγια, χρειάζεστε περισσότερα χρήματα, αλλά είναι τόσο εμφανές ότι χρειάζεστε περισσότερα χρήματα, που κανείς δεν σας δανείζει, εκτός από μια ασφαλή βάση - και μόνο έναντι υψηλών εγγυήσεων, τις οποίες δεν έχετε. Λοιπόν, για αυτό το λόγο υπάρχουν οι δανειστές ύστατου καταφυγίου, για να θεωρούν ότι η τράπεζά σας έχει ρευστότητα και δεν είναι αφερέγγυα. Μπορείτε να πάρετε τις ελαφρώς μίζερες εγγυήσεις της ΕΚΤ, και να λάβετε ένα δάνειο, που υπόκειται σε κούρεμα. Από τεχνικής άποψης, όσο χειρότερες οι εγγυήσεις, τόσο υψηλότερο το επιτόκιο, που σας επιβάλλει η ΕΚΤ.
Ωστόσο, υποθέστε ότι οι εγγυήσεις δεν είναι απλά ελαφρώς μίζερες. Είναι πραγματικά μίζερες. Λοιπόν, μην ανησυχείτε, συνεχίζετε να έχετε κάποια τύχη ! Η ΕΚΤ δεν θα σας δώσει δάνειο, αλλά η εθνική κεντρική τράπεζα θα το κάνει, εν αναμονή της έγκρισης της ΕΚΤ. Καλωσορίσατε στον υπέροχο κόσμο του ΕLA (Ρευστότητα Άμεσης Βοήθειας). Τώρα, αυτό ακούγεται μπερδεμένο, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι. Πρόκειται για την ίδια ιδέα με τα προηγούμενα, μόνο που υπάρχουν περισσότερο μίζερες εγγυήσεις και υψηλότερα επιτόκια. Θυμηθείτε, η ΕΚΤ καθορίζει την νομισματική πολιτική για κάθε κράτος - μέλος της Ευρωζώνης, αλλά αυτά τα μέλη διατηρούν τις δικές τους εθνικές κεντρικές τράπεζες, οι οποίες εφαρμόζουν τις αποφάσεις της ΕΚΤ. Αυτές οι εθνικές κεντρικές τράπεζες μπορούν βασικά να αποδεχτούν την οποιαδήποτε εγγύηση, όσο εφαρμόζουν πιο αυστηρά κουρέματα και παίρνουν την έγκριση από την ΕΚΤ. Η μοναδική άλλη μεγάλη διαφορά είναι ότι οι εθνικές κεντρικές τράπεζες, όχι η ΕΚΤ, είναι επί ξύλου κρεμάμενες (δεν έχουν το περιθώριο ευελιξίας) σε περίπτωση χρεοκοπίας.
