Η τρόικα (ΕΕ-ΔΝΤ-ΕΚΤ) άρχισε σήμερα στη Λισαβόνα τον τελευταίο έλεγχο του προγράμματος λιτότητας της Πορτογαλίας, η οποία ετοιμάζεται να ακολουθήσει το ιρλανδικό παράδειγμα και να γίνει η δεύτερη χώρα της ευρωζώνης που απαλλάσσεται επιτυχώς από την κηδεμονία των δανειστών της.
Η Πορτογαλία δεν θα χρειαστεί ένα δεύτερο πρόγραμμα διάσωσης: "αυτός δεν είναι ένας οποιοσδήποτε έλεγχος, είναι ο τελευταίος. Είναι η εξέταση που θα μας επιτρέψει να ανακτήσουμε την πολιτική και δημοσιονομική αυτονομία μας", επέμεινε χθες, Δευτέρα, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Πάουλο Πόρτας.
Η πολυαναμενόμενη από τον πληθυσμό οριστική αποχώρηση αυτών τους οποίους στην Πορτογαλία αποκαλούν "άνδρες με τα μαύρα", δεν αναμένεται ωστόσο να οδηγήσει στον τερματισμό της αυστηρής λιτότητας που εφαρμόζεται εδώ και τρία χρόνια.
"Μια διευρυμένη δέσμευση υπέρ της δημοσιονομικής πειθαρχίας είναι κρίσιμης σημασίας για να εξασφαλισθεί ότι το χρέος θα παραμείνει βιώσιμο και για να διατηρηθεί η εμπιστοσύνη των αγορών", προειδοποίησε χθες, Δευτέρα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Η κυβέρνηση συνεχίζει να συντηρεί το σασπένς όσον αφορά τον τρόπο εξόδου από το πρόγραμμα που προβλέπεται για τις 17 Μαΐου: θα επιλέξει άραγε μια προληπτική γραμμή πιστώσεων, στην οποία θα μπορέσει να προσφύγει σε περίπτωση ανάγκης, ή μια επιστροφή στις αγορές α λα ιρλανδικά, χωρίς δίχτυ ασφαλείας;
Η απάντηση αναμένεται πριν από τις 5 Μαΐου, ημερομηνία της επόμενης συνόδου των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης που πρόκειται να επισημοποιήσει την έξοδο της Πορτογαλίας από το ύψους 78 δισεκ. ευρώ πρόγραμμα στήριξης, πέντε μήνες μετά την Ιρλανδία.
Τα συνδικάτα δεν έχουν ψευδαισθήσεις: "με ή χωρίς πρόγραμμα πρόληψης, η πολιτική λιτότητας θα συνεχισθεί. Είναι πάντα οι ίδιοι, αυτοί που εξακολουθούν να πληρώνουν το λογαριασμό", δήλωσε ο Αρμένιο Κάρλος, γενικός γραμματέας της CGTP, της κύριας συνδικαλιστικής συνομοσπονδίας.
Σ' ένα κρίσιμο τεστ ενόψει της απόφασης της κυβέρνησης, η Πορτογαλία θα επιχειρήσει αύριο, Τετάρτη, τη μεγάλη επιστροφή της στον αγορά του μακροπρόθεσμου χρέους, με την πρώτη τακτική έκδοση εκ μέρους της δεκαετών ομολόγων από τον Απρίλιο του 2011 που υπέβαλε αίτημα αρωγής.
Η υπηρεσία του πορτογαλικού χρέους υπολογίζει να αντλήσει άμεσα από την αγορά από 500 ως 750 εκατ. ευρώ, χωρίς να προσφύγει όπως πριν σε μια κοινοπραξία τραπεζών που περιορίζει τους κινδύνους.
"Η Πορτογαλία αναμένεται ότι θα σημειώσει επιτυχία. Αυτή η νέα έκδοση αποτελεί ένα ακόμη βήμα στο δρόμο της εξόδου από το πρόγραμμα αρωγής χωρίς επιπλέον γραμμή πιστώσεων", σχολίασε ο Χεσούς Καστίγιο, αναλυτής της Natixis.
Η Πορτογαλία μπορεί πλέον να συγκρίνεται με την Ιρλανδία. Η μεγάλη μείωση των επιτοκίων δανεισμού ήταν ακόμη αδιανόητη το περασμένο καλοκαίρι, όταν η χώρα συγκλονιζόταν από μια σοβαρή πολιτική κρίση που έκανε τις αγορές να τρέμουν.
"Τα επιτόκια της Πορτογαλίας πλησιάζουν αυτά που είχε η Ιρλανδία τη στιγμή της ανακοίνωσης της εξόδου της από το πρόγραμμα" τον περασμένο Δεκέμβριο, διαπιστώνει ο Πάουλο Πόρτας. Το επιτόκιο των δεκαετών ομολόγων της Ιρλανδίας ήταν τότε 3,5%, σε σύγκριση με το 3,7% που είναι τώρα το αντίστοιχο επιτόκιο της Πορτογαλίας.
Η μείωση των επιτοκίων ενισχύει τη θέση υπέρ μιας εξόδου χωρίς δίχτυ ασφαλείας. Η Γερμανία έχει ήδη εκφράσει την προτίμησή της για ένα τέτοιο σενάριο, όπως και η Φινλανδία.
Άλλοι, όπως ο ευρωπαίος επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων Όλι Ρεν, προτείνουν ωστόσο ένα πρόγραμμα προληπτικών πιστώσεων, εκτιμώντας πως "είναι καλύτερα να προλαμβάνεις παρά να θεραπεύεις".
"Έστω κι αν η έκδοση της Τετάρτης αποδειχθεί επιτυχημένη, αυτό δεν εγγυάται μια διαδρομή χωρίς εμπόδια. Οι αγορές είναι πολύ ασταθείς", λέει η Πάουλα Καρβάλιο, οικονομολόγος της BPI.
Με στόχο να διαβεβαιώσει τους πιστωτές της ότι το πρόγραμμα λιτότητας θα συνεχισθεί, η Πορτογαλία ανακοίνωσε νέα μέτρα εξοικονόμησης 1,4 δισεκ. ευρώ για το 2015. Η κυβέρνηση έχει υποσχεθεί να μειώσει τις δαπάνες των υπουργείων, χωρίς να ζητήσει επιπλέον θυσίες από τους Πορτογάλους.
