Το «ελληνόπουλο που πρόκοψε» και έδινε προίκα στις κόρες των εργαζομένων του...
«Το ελληνόπαιδο που πρόκοψε δουλεύοντας», ήταν η φράση που συνήθιζε να λέει συχνά για τον εαυτό του. Ο Εύαγγελος Παπαστράτος γεννήθηκε τον Δεκέμβρη του 1884 στο Αγρίνιο και υπήρξε ο ιδρυτής και η ψυχή της γνωστής καπνοβιομηχανίας «Παπαστράτος». Ο πατέρας του ήταν ιερέας ο οποίος πέθανε σε ηλικία μόλις 48 ετών αφήνοντας πίσω του την σύζυγο του Χαρίκλεια και πέντε παιδιά. Τέσσερις γιούς και μια κόρη. Η μόνη περιουσία που είχαν ήταν ένα μπακάλικο με πολλά ανείσπρακτα βερεσέδια από κατοίκους των γύρω περιοχών.
Η 30χρονη γυναίκα έχοντας να μεγαλώσει πέντε παιδιά κλείνει το μπακάλικο και ξεκινά να καλλιεργεί το αμπέλι της οικογένειας πουλώντας το «κρασί της Παπαστράταινας» που έγινε γνωστό σε όλη την περιοχή.
Η πρώτη εργασία σε ηλικία 12 ετών
Σε ηλικία μόλις 12 ετών ο Ευάγγελος Παπαστράτος αν και ο μικρότερος σε ηλικία από τα τέσσερα αδέλφια του θα γίνει υπάλληλος στην καπνεμπορική εταιρεία «Pόζης και Bαρνάβας».
Η εξέλιξη του είναι ταχεία και μέσα σε λίγα χρόνια από κράχτης στο τοπικό κατάστημα που είχε πιάσει δουλειά θα εξελιχθεί σε έναν καλοπληρωμένο υπάλληλο που θα κερδίσει την εμπιστοσύνη του εργοδότη του. Σε ηλικία 17 ετών αποφασίζει να αφήσει την συγκεκριμένη εταιρεία και να εργασθεί σε μία από τις σημαντικότερες εμπορικές και εισαγωγικές εταιρείες της περιοχής.
Το πρώτο επιχειρηματικό του βήμα
Το πρώτο επιχειρηματικό του βήμα θα το κάνει πέντε χρόνια αργότερα, όταν παίρνει την απόφαση να παραιτηθεί και να ασχοληθεί με την βιομηχανία καπνού που γνώριζε τόσο καλά.
Ο 22χρονος τότε Ευάγγελος Παπαστράτος με δανεικά και αρχικό κεφάλαιο 6.000 δραχμές ιδρύει την εμπορική εταιρεία «Αυγερινός & Παπαστράτος» το 1906. Συνεργάτης του είναι ο γνωστός τυρέμπορος του Αγρινίου, Σωτήρης Αυγερινός. Οι δυο άντρες ασχολήθηκαν με τα εκλεκτά καπνά της περιοχής δίνοντας ιδιαίτερο βάρος στις διαδικασίες παραγωγής.
Οι προσπάθειες στο εξωτερικό
Η εταιρεία γνωρίζει μεγάλη άνθηση σε δύσκολη εποχή και έτσι η ιδέα να επεκτείνουν την δραστηριότητας τους στο εξωτερικό έχει αρχίσει να μπαίνει στο μυαλό του Ευάγγελου Παπαστράτου. Το 1909 θα κλείσει και μια μεγάλη συμφωνία με το εργοστάσιο σιγαρέτων του Αγγελή Κωνσταντίνου στο Ανόβερο της Γερμανίας το οποίο αρχίζει πλέον να προμηθεύεται καπνά Αγρινίου.
Το 1913 ο συνεργάτης του Σωτήρης Αυγερινός πεθαίνει και έτσι η επιχείρηση που είχαν στήσει οι δυο άντρες διαλύεται. Τα κέρδη της όμως μέσα σε έξι χρόνια είχαν φθάσει τις 150.000 δραχμές.
Τότε ήταν που πείθει τον αδελφό του Σωτήρη να παρατήσει την στρατιωτική του καριέρα και να ιδρύσουν από κοινού μια εταιρεία εμπορίας καπνού που ουσιαστικά αποτέλεσε τον προάγγελο της μεγάλης καπνοβιομηχανίας. Μαζί τους σε αυτή την προσπάθεια θα συμπορευθούν και τα άλλα δυο αδέλφια ο δικηγόρος Γιάννης και ο μαθηματικός Eπαμεινώνδας.
Το εργοστάσιο που ίδρυσαν στην Ελλάδα
Μια από τις δύσκολες στιγμές της εταιρείας ήταν το 1922 με την Μικρασιατική καταστροφή όπου κάηκαν 300.000 κιλά καπνού στις αποθήκες τους στη Σμύρνη.
Το 1924 θα ιδρυθεί η Καπνεμπορική Ομοσπονδία στην οποία συμμετέχει ενεργά εκ μέρους της εταιρείας, ο Γιάννης Παπαστράτος ο οποίος λίγα χρόνια αργότερα εκλέγεται γερουσιαστής και στη συνέχεια βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας.
Από το 1921 έως και το 1929 ο οίκος Παπαστράτου εξάγει κατά μέσο όρο ετησίως 3.382 τόνους καπνών, καλύπτοντας έτσι το 1/10 του συνόλου των εξαγωγών καπνού.
Το 1930 βλέποντας την θεαματική άνοδο στις πωλήσεις της εταιρείας αποφασίζουν να ιδρύσουν στην Ελλάδα «ένα πρότυπο εργοστάσιο σιγαρέττων» όπως ανέφερε και ο ίδιος ο Ευάγγελος Παπαστράτος. Έτσι τον Ιούλιο του 1930 δημιουργείται η «Παπαστράτος Aνώνυμη Bιομηχανική Eταιρεία Σιγαρέττων». Δέκα μήνες αργότερα πραγματοποιούνται και τα εγκαίνια στις εγκαταστάσεις στον Πειραιά με όλη την κοινωνική ελίτ να δίνει το παρών.
Ο εξοπλισμός του εργοστασίου θα κοστίσει 400.000 λίρες Αγγλίας καθώς θα εφοδιαστεί με μηχανήματα τελευταίας τεχνολογίας ενώ οι συνθήκες για τους εργαζόμενους θα είναι άριστες. Μάλιστα η «Παπαστράτος» θα γίνει η πρώτη εταιρεία που έδινε προίκα στις κόρες των εργαζομένων καθώς και μπόνους τα στελέχη της.
Η επιχείρηση συνεχίζει να μεγαλώνει απασχολώντας 100.000 άτομα.
Το εργοστάσιο στη Γερμανία και το λουκέτο λόγω Χίτλερ
Το 1933 τα αδέλφια αποφασίζουν να δημιουργήσουν στο Bερολίνο το δεύτερο εργοστάσιό τους, το Hellas-Zigaretten Fabrik. Η άνοδος του Χίτλερ όμως στην εξουσία θα δημιουργήσει εχθρικό κλίμα για τους ξένους με αποτέλεσμα να μπει λουκέτο στο εργοστάσιο και να χαθούν πάρα πολλά χρήματα. Η ζημιά στα ταμεία της εταιρείας ήταν τεράστια. Στο κλείσιμο οδηγήθηκε και το εργοστάσιο στο Κάιρο έπειτα από 18 χρόνια λειτουργίας. Το 1939 η εταιρεία θα εισαχθεί στο Χρηματιστήριο, όμως έναν χρόνο μετά κηρύσσεται ο πόλεμος και οι συνθήκες αλλάζουν. Την ίδια χρονιά έφυγε από τη ζωή και ο Σωτήρης Παπαστράτος.
Την δεκαετία του 1950 η «ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ» θα ακολουθήσει την μόδα της εποχής. Το 1957 θα κυκλοφορήσει το πρώτο τσιγάρο με φίλτρο ενώ την δεκαετία που ακολουθεί θα πετύχει μια σπουδαία συμφωνία που ανοίγει το δρόμο για την παραγωγή του «Άσσου» στην Ιταλία με χαρμάνια που στέλνονται έτοιμα από την Ελλάδα. Μόλις λίγα χρόνια αργότερα, θα ξαναρίξει στην αγορά το θρυλικό «Old Navy» ενώ το 1966 θα αρχίσει να παράγει και το «Astor» για λογαριασμό της γερμανικής Reemtsma.
Την δεκαετία του ’70, θα επιτευχθεί μία ακόμα μεγάλη συνεργασία που θα εκτοξεύσει τα κέρδη της εταιρείας. Η Παπαστράτος θα συνεργαστεί με τη Philip Morris και αυτό που θα γεννηθεί είναι η κυκλοφορία του Marlboro στην Eλλάδα.
Το 1984, κυκλοφορεί για πρώτη φορά ο Assos International, ένα από τα πιο δυνατά προϊόντα της εταιρείας.
Το τέλος της δυναστείας Παπαστράτου-Η εξαγορά από την Philip Morris
Η άνοδος της εταιρείας θα συνεχισθεί μέχρι και το 1973 όπου ο Ευάγγελος Παπαστράτος φεύγει από τη ζωή σε ηλικία 89 ετών. Λίγο νωρίτερα είχαν πεθάνει και τα άλλα δύο αδέλφια ο Γιάννης και ο Επαμεινώνδας.
Το όραμα του συνεχίζει ο Τάσος Παπαστράτος. Είναι ο τελευταίος από τους απόγονους των τεσσάρων αδελφών που έφερε το όνομα Παπαστράτος.
Το 2003, η μεγαλύτερη ελληνική καπνοβιομηχανία, η οποία κατάφερε να εδραιωθεί και εκτός συνόρων εξαγοράζεται από την Philip Morris International και έτσι ξεκινά μια νέα εποχή.
