Οι τέσσερις φίλοι που έφτιαξαν την Noctua, την πρώτη μικροζυθοποιΐα της πόλης μας εξηγούν πώς ακριβώς το έκαναν
Οδός Πειραιώς. Αθήνα. Διαγωνίως απέναντι από το όνειρο κάθε παιδιού – το γνωστό εργοστάσιο σοκολάτας-, βρίσκεται το όνειρο κάθε ενήλικου: μια μικρή φωλιά (εντός και εκτός εισαγωγικών) όπου φτιάχνεται μια μπύρα μεστή και αρωματική, που γλυκαίνει ουρανίσκους με τον ίδιο σκανταλιάρικο τρόπο που κάποτε βρίσκαμε στη σοκολάτα.
Η σιδερένια πόρτα με τα υποβλητικά μάτια της κουκουβάγιας άνοιξε κι εγώ μπήκα στη φωλιά της. Εκεί που δουλεύει η πρώτη μικροζυθοποιΐα της Αθήνας, η Noctua.
Γράφει η Λήδα Δεληγιάννη
Ο Ιάσωνας μου άνοιξε την πόρτα. Και μου είπε μια πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία για το πώς αυτός και άλλοι τρεις φίλοι του, δεν πτοήθηκαν από κρίση (και πολλά άλλα γνωστά που πλέον είναι καθημερινότητα όλων μας) και έφτιαξαν την πρώτη μικροζυθοποιΐα της Αθήνας. Και αν σας κάνει εντύπωση, όπως μου έκανε κι εμένα, ναι η ελληνική πρωτεύουσα δεν είχε μέχρι πρότινος τη δική της μικροζυθοποιΐα!
Πώς ξεκίνησε η Noctua
Πριν τη Noctua λοιπόν, ήταν οι τέσσερις φίλοι που αγαπούσαν πολύ τη μπύρα. Που ταξίδευαν (μαζί και χωριστά) και δοκίμαζαν όπου πήγαιναν μικρές μπύρες τοπικές, «πιο ιδιαίτερες», όπως λέει ο Ιάσων. Και συμμερίζομαι την αγάπη του να πω την αλήθεια…
Και κάποια στιγμή, το συζήτησαν σοβαρά και άρχισαν να φτιάχνουν μπύρες στην κουζίνα του σπιτιού τους. Και πήραν την απόφαση: θα έφτιαχναν την πρώτη handmade μπύρας της Αθήνας.
Ήξεραν τι ήθελαν να γευτούν. Δεν ήξεραν πώς ακριβώς να το φτιάξουν για να το δώσουν και σε άλλους. Εν τάχει τα βήματα ήταν:
- Η συνταγή
- Το μέρος παρασκευής της
- Τα μέσα παρασκευής και παραγωγής της
- Η διανομή της
Από πού ξεκινάμε; Για την ακρίβεια από πού ξεκίνησαν τα παιδιά της Noctua και από πού μπορεί να ξεκινήσει κάποιος που θέλει να κάνει κάτι αντίστοιχο, και όχι μόνον μπύρα…
Αφού λοιπόν κατέληξαν μετά από πειραματισμούς στην κουζίνα τους στη συνταγή, μετά έψαξαν να βρουν το κτίριο που θα στεγάσει την μικροζυθοποιΐα. Με πολύ ψάξιμο κατέληξαν στο κτίριο της Πειραιώς, ένα παλιό γκαράζ που σήμερα είναι το «αρχηγείο» τους. Παρεμπιπτόντως, τα περισσότερα μαστορέματα τα έκαναν μόνοι τους. Ήταν Αύγουστος του 2016 όταν στο (πρώην) γκαράζ της Πειραιώς, ξήλωναν, έφτιαχναν, έβαφαν υπό τις γνωστές καλοκαιρινές θερμοκρασίες της Αθήνας. «Αν δεν τα κάνεις όλα αυτά, δεν το πονάς τόσο πολύ στο τέλος» παραδέχεται ο Ιάσωνας.
Το ερώτημα που είμαι σίγουρη ότι προκύπτει σε όλους (σε μένα τουλάχιστον προέκυψε άμεσα και πάντα προκύπτει όταν ακούω για επιχειρηματικά εγχειρήματα) είναι «και τα λεφτά;». Όντως, λέει ο Ιάσωνας, το κεφάλαιο είναι το πιο δύσκολο πράγμα να εξασφαλιστεί. Δεν είχαν παρά ελάχιστα. Βοήθησαν φίλοι και οικογένειες. Βοήθησαν και οι άνθρωποι που τους προμήθευσαν τον εξοπλισμό (μηχανήματα), με ευκολίες πληρωμής.
Και τώρα το όνομα (δεν είναι καθόλου μικρό πράγμα το όνομα σε ένα προϊόν). Η ομάδα ήθελε να φτιάξει μια μπύρα την οποία να συνδέσει άρρηκτα με την Αθήνα. Σκέφτηκαν πολλά. Κατέληξαν σε κάποιο και συζητούσαν με τον άνθρωπο που θα τους σχεδίαζε το λογότυπο (τη σφραγίδα του προϊόντος στην αγορά, στον καταναλωτή κλπ). «Είχαμε μπλοκάρει με το όνομα, το Noctua το είχαμε πει αλλά το είχαμε προσπεράσει» λέει ο Ιάσονας. Όμως, ο άνθρωπος που θα τους σχεδίαζε το λογότυπο, όταν άκουσε το Noctua είπε αμέσως αυτό το απλό αλλά τόσο ουσιαστικό «αυτό είναι!». Η Noctua, η νυχτερινή κουκουβάγια – σύμβολο της πόλης της Αθήνας. Αυτό ακριβώς που ήθελαν, να συνδέσουν άμεσα τη μπύρα με την πόλη της Αθήνας, «σαν κάτι τοπικό, σαν κάτι που λειτουργεί μέσα στην κοινότητα και την κοινωνία», όπως είπε και ο Ιάσονας.
Στο τέλος του Σεπτεμβρίου του 2016 βγήκαν τα πρώτα μπουκάλια της Noctua.
Και πώς είναι αυτή η δουλειά λοιπόν;
Σε κάποια πράγματα που πρέπει να γίνουν, μέχρι να φτάσει η μπύρα στα ποτήρια μας, οι 4 φίλοι και συνεταίροι έχουν μοιράσει ρόλους. Κάποια τα κάνουν όλοι μαζί, όπως η εμφιάλωση. Μένουν «μέσα» όπως λέει ο Ιάσονας 3 – 4 μέρες και κάνουν όλη τη δουλειά με το χέρι. «Βάζω τα χέρια μου, κάνω κάτι δικό μου, είναι handmade, προσέχεις την παραγωγή, βάζουμε τις ετικέτες μια – μια» λέει και έτσι «έχεις επαφή με κάθε ένα μπουκάλι χωριστά».
Παράγουν περίπου 8.000 λίτρα μπύρας το μήνα.
Στην Ελλάδα όμως είμαστε και – όπως μου μιλούσε ο Ιάσονας για το εγχείρημά τους- μου προέκυψε η εξής ερώτηση: «με τη γραφειοκρατία πώς την παλέψατε;». Και, όμως, δεν ήταν πρόβλημα, μου είπε. «Ίσως το γεγονός ότι δεν γνώριζαν ακριβώς τι είναι – δηλαδή όταν λέγαμε ‘θέλουμε να κάνουμε μικροζυθοποιΐα’ μας έλεγαν ‘τι ακριβώς είναι αυτό;’ Αλλά μας βοήθησαν και στο Χημείο και στο Τελωνείο του κράτους… Είχαμε πολύ καλή και θετική αντιμετώπιση και αντιθέτως και πολλοί φιλικοί, να μας δείξουν και να μας εξηγήσουν πράγματα, κι εμείς τους εξηγούσαμε. Το πηγαίναμε κάπως παράλληλα και δεν υπήρχε πρόβλημα». Μου προκάλεσε ένα χαμόγελο αισιοδοξίας αυτή η απάντηση. «Μαθαίνοντας… αν ανοίξουν κι άλλα μικροζυθοποιΐα στην Αθήνα, θα διευκολυνθούν τα πράγματα, ήδη βλέπουμε αλλαγές» πρόσθεσε.
«Ε, λοιπόν, τίποτα δεν σας πτόησε;» σκέφτηκα και ρώτησα. Όχι! Όχι τόσο για να παρατήσουν το όνειρό τους.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα ήταν και παραμένει η φορολόγηση. «Εμείς είχαμε κάνει ένα business plan και λίγο πριν βγούμε, παραμονή μνημονίων, ο ειδικός φόρος κατανάλωσης (ΕΦΚ) στην ελληνική μπύρα αυξήθηκε κατά τεράστιο ποσοστό, μας άλλαξε εντελώς τα πράγματα». Όπως υπολογίζει ο Ιάσονας, η φορολογία αυξήθηκε περίπου 90% (δηλαδή σχεδόν διπλασιάστηκε, με την αύξηση του ΕΦΚ. Κάτι που – αναγκαστικά- περνά στη τιμή του προϊόντος.
Όμως, λέει, αν το προϊόν είναι καλό, αν ο καταναλωτής δει ότι πράγματι αξίζει τη διαφορά του 1 ή των 2 ευρώ που πληρώνει, τότε θα το προτιμήσει. Και θα συνεχίσει να το προτιμά. Γι’ αυτό και η ποιότητα της μπύρας τους είναι στοίχημα ζωής (και θανάτου) για την ομάδα της Noctua.
Η Noctua και το Craft beer world revolution
Α, υπάρχει και αυτό το κίνημα. Δεν το ήξερα, μου μίλησε ο Ιάσονας για αυτό. Η μικροζυθοποιΐα βρίσκεται σε τεράστια άνθιση στο εξωτερικό. «Η μπύρα έχει περάσει σε άλλο επίπεδο σαν ποτό… δεν υπάρχουν μόνον οι εμπορικές μπύρες…» μου είπε. Οι λάτρεις της μπύρας πειραματίζονται. Φτιάχνουν μόνοι τους στο σπίτι μπύρες. Ή προτιμούν τις μικρές παραγωγές, την ιδιαίτερη γεύση τους αλλά και τη στενή επαφή που έχουν με κάτι που παράγεται λίγους δρόμους μακρυά από το σπίτι τους. «Μια κουλτούρα που είναι πιο κοντά στην κοινωνία… Υπάρχει ένα πιο κοινωνικό πρόσωπο σε όλες αυτές τις μικρές επιχειρήσεις που είναι κοντά στην κοινωνία» περιγράφει ο Ιάσονας.
Και δεν είναι μόνον η γεύση. «Το κίνημα της craft (δηλαδή της σχεδόν χειροποίητης) μπύρας βοηθάει να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας, με πιο ανθρώπινους μισθούς, ανθρώπινης κλίμακας». Η ανθρώπινη κλίμακα είναι αυτό που μας λείπει είναι η αλήθεια. Σε όλα τα επίπεδα.
«Επιχειρήσεις που στηρίζονται από τις κοινωνίες τους και στηρίζουν τις κοινωνίες τους».
Και τα παιδιά της Noctua έχουν πολύ καλές σχέσεις και σχέσεις αλληλεγγύης με άλλες μικρές επιχειρήσεις της Αθήνας, παραγωγής διαφόρων αγαθών – υπηρεσιών. Αν ας πούμε ανοίξει ένα καινούριο θέατρο, τα παιδιά δίνουν δωρεάν μπύρες και σε αντάλλαγμα το θέατρο διαφημίζει τη μπύρα τους.
Όσο για το παρόν και το άμεσο μέλλον: έχουν συνεργασίες στην Αθήνα και μια συνεργασία στη Θεσσαλονίκη, ελπίζουν το καλοκαίρι να ανοιχτούν σε κάποια νησιά.
«Αργά και σταδιακά βήματα. Από τον ένα δρόμο εδώ στα Πετράλωνα, στον επόμενο στο Γκάζι, στον επόμενο στο κέντρο της Αθήνας… σιγά σιγά, θα πάνε όλα καλά». Δεν ξέρω από business plans αλλά σοφόν το σαφές και αυτό το πλάνο της Noctua, μου φαίνεται σαφές.
Και πάνω από όλα ελπιδοφόρο. Αισιόδοξο. Να έχεις και να κάνεις αυτά που αγαπάς. Και να αγαπάς αυτά που έχεις και κάνεις. Προσωπικά δεν έχω γνωρίσει ακόμη άλλη συνταγή ευτυχίας. Ένιωσα όμως πως οι ευτυχισμένες στιγμές είναι κάτι συχνό εκεί στο πρώην γκαράζ της Πειραιώς. Και αυτό με ευχαρίστησε πιο πολύ από όλα σε αυτό το ρεπορτάζ._
