Ποιος συνέλαβε την ιδέα και... κλείδωσε τη δημιουργία τους
Η αλήθεια είναι ότι κανείς δε περιμένει μια τέτοια ιστορία να σε μια ενότητα όπως είναι αυτή του Business stories... Είναι το αντικείμενο που απεχθάνονται οι παραβάτες του νόμου και μάλλον λατρεύουν οι απανταχού εραστές του φετίχ. Και στις δυο περιπτώσεις, ηθελημένα ή όχι, η ουσία είναι μία: ο περιορισμός των κινήσεων. Όπως όλα όσα μας περιβάλλουν, έτσι και οι χειροπέδες έχουν -γιατί όχι- τις δικές τους γραμμές ιστορίας που τους αναλογούν.
Από τις ειδικές θήκες στις στολές των Σωμάτων Ασφαλείας (εκεί που πρέπει να είναι), στα ράφια των... ακατάλληλων μαγαζιών και στα κρυφά συρτάρια των υπνοδωματίων (εκεί όπου «δραπέτευσαν»), οι χειροπέδες αποτελούν ένα διαχρονικό «αξεσουάρ» το οποίο υπενθυμίζει την ανάγκη του ανθρώπου για εξουσία, υποταγή και προσπάθεια επιβολής του νόμου.
Ο μύθος του Πρωτέα
Αν αναζητήσει κανείς την ιστορία τους θα βρεθεί μπροστά σε κείμενα που αναφέρουν πως αυτή είναι κάπως θολή και ομιχλώδης, κι αυτό γιατί δεν υπάρχει μια σαφέστατη ημερομηνία που να ορίζει την έναρξή της χρήσης τους. Σίγουρα η πρακτική τους ξεκινά πολύ πριν την εδραίωση του συστήματος ποινικής δικαιοσύνης - άλλωστε, πάντοτε υπήρχε η αναγκαιότητα, από την αρχή της ανθρωπότητας, του περιορισμού των κινήσεων κάποιου (επικίνδυνου) ανθρώπου. Είναι ευρέως γνωστό ότι πριν τις μεταλλικές χειροπέδες, οι άνθρωποι συνήθιζαν να δημιουργούν «βραχιολάκια» από δέρματα ζώων, ίσως ακόμα και πριν από τη δημιουργία του σχοινιού, ή από άλλα ανθεκτικά υλικά.
Η πρώτη καταγεγραμμένη αναφορά των χειροπεδών εμφανίζεται στον μύθο του Πρωτέα, ένα ίσως από τα άγνωστα πρόσωπα της πλούσιας ελληνικής μυθολογίας. Πρόκειται για μια θαλάσσια θεότητα που βρισκόταν στην υπηρεσία του Ποσειδώνα και σύμφωνα με το μύθο ήταν προικισμένος με μαντικές ικανότητες και μπορούσε να μεταμορφώνεται σε ό,τι ήθελε, σε ζώο, σε φυτό, σε πουλί, ακόμη και σε φωτιά ή σε νερό. Όταν ο Αρισταίος, γιος του Απόλλωνα είχε την έντονη επιθυμία να μάθει γιατί οι μέλισσές του πέθαιναν από ασθένειες, έμαθε (και χρησιμοποίησε) το μυστικό για να μην μπορεί ο Πρωτέας να μεταμορφωθεί και να δραπετεύσει: τον αλυσόδεσε την ώρα που κοιμόταν.
Το κλειδί είναι στον καρπό
Οι πρώτες μεταλλικές χειροπέδες που μπορούμε να τις αναγνωρίσουμε και σήμερα δημιουργήθηκαν τις εποχές του Χαλκού και του Σιδήρου και έβγαιναν για αιώνες, σε ένα «μέγεθος που ταιριάζει σε όλους». Αυτή η έλλειψη προσαρμοστικότητας ανάλογα με το μέγεθος του καρπού, έθεσε ένα σοβαρό πρόβλημα: εάν οι καρποί ενός ύποπτου ήταν πολύ μεγάλοι τότε οι μανσέτες ήταν επώδυνοι ή απλά δεν έκλειναν. Αν πάλι ο κρατούμενος είχε πολύ λεπτούς καρπούς, μπορούσε άνετα να γλιστρήσει από αυτούς. Η λύση τελικά δόθηκε το 1862 από τον W.V. Adams ο οποίος κατοχυρώθηκε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας το πρώτο ρυθμιζόμενο σχέδιο. Μερικά χρόνια αργότερα, ήρθε ο Orson C. Phelps ο οποίος βελτίωσε το αρχικό σχέδιο και το 1865 ο John Tower (από τις τότε κυρίαρχες εταιρείες Tower Handcuffs) χρησιμοποίησε τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας των Adams και Phelps προκειμένου να ριχτεί στην παραγωγή των χειροπεδών σύμφωνα με τα τότε βιομηχανικά πρότυπα - η κατασκευή τους διήρκεσε μέχρι τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Υπήρχαν όμως ακόμη προβλήματα που έπρεπε να ξεπεραστούν, αναφορικά με την ιδιαίτερη ευκολία με την οποία ένας ύποπτος θα μπορούσε να δραπετεύσει ή να παραβιάσει με άλλο τρόπο την κλειδαριά. Το 1879, η εταιρεία Hand Handles εισήγαγε τον πρώτο σχεδιασμό διπλής μανδάλωσης, ο οποίος έλυσε αποτελεσματικά αυτό το πρόβλημα εμποδίζοντας τη στενότητα των χειροπεδών, μια κοινή τακτική που χρησιμοποιήθηκε για να αποτρέψει όποιον προσπαθούσε να ξεγλιστρήσει από αυτές.
Οι χειροπέδες άρχισαν να μοιάζουν, να πλησιάζουν στο πρότυπο που υπάρχει σήμερα, το 1912, όταν ο George Carney εφηύρε την πρώτη περιστρεφόμενη μανσέτα. Αυτό το ντιζάιν ήταν αναμφίβολα επαναστατικό, καθώς επέτρεπε σε έναν αξιωματικό επιβολής του νόμου να ασφαλίζει γρήγορα τις μανσέτες με το ένα χέρι, βελτιώνοντας σημαντικά την ασφάλεια και την ευκολία χρήσης. Η εταιρεία Peerless Handcuff, που εξακολουθεί να είναι ο μεγαλύτερος κατασκευαστής χειροπεδών σήμερα, ξεκίνησε να πωλεί τις χειροπέδες και με εξαίρεση τις όποιες διακυμάνσεις και τις μικρές αλλαγές, ο σχεδιασμός των σημερινών βιομηχανικού προτύπου, παρααμλενει σχεδόν ο ίδιος.
