Το Krugerrand της Νοτίου Αφρικής δεν κόβεται σε τράπεζα αλλά… χρυσοπουλιέται διεθνώς
Για τον περισσότερο, απλό κόσμο, νόμισμα είναι το δολάριο, το ευρώ, η λίρα, το γιεν, το ρούβλι και όλα τα επίσημα νομίσματα κρατών και ηπείρων που κόβονται από την αντίστοιχη, αναγνωρισμένη διεθνώς τράπεζα. Την τελευταία 5ετία μάθαμε και το Bitcoin, το ψηφιακό νόμισα συναλλαγών. Το Krugerrand όμως, ελάχιστοι το γνωρίζουν, μόνο οι ειδικοί και οι δισεκατομμυριούχοι.
Γράφει η Ελένη Λογοθέτη
Το Krugerrand είναι το χρυσό νόμισμα της Νοτίου Αφρικής. Δεν κόβεται από την κρατική τράπεζα αλλά σε ένα από τα μεγαλύτερα χυτήρια χρυσού παγκοσμίως, το Rand Refinery, έξω από Γιοχάνεσμπουργκ.
Ζυγίζει 31.10 γραμμάρια και αξίζει όσο μία ουγγιά χρυσού. Πωλείται στα διεθνή ανταλλακτήρια – ακόμα και στο ebay – με ισοτιμία που δεν πέφτει κάτω από τα 1100 ευρώ, αναλόγως με τις τιμές χρυσού παγκοσμίως.
Το νόμισμα είναι διεθνώς αναγνωρίσιμο – υπάρχει στην λίστες συναλλάγματος όλων των τραπεζών - και ρευστοποιείται άμεσα σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου.
Το Krugerrand κόπηκε για πρώτη φορά το 1967 από τους Ολλανδούς αποικιοκράτες- κατακτητές και κυβερνήτες της χώρας, τους Αφρικάνερς, για να βοηθήσει την αγορά χρυσού της Νότιας Αφρικής κατά τη διάρκεια του απαρτχάιντ.
Πήρε το όνομα του Paul Kruger, πρώτου προέδρου της Δημοκρατίας της Νοτίου Αφρικής - στην μία όψη του φέρει χαραγμένο το πρόσωπο – και το rand, τη νοτιοαφρικανική νομισματική μονάδα.Στην άλλη πλευρά του νομίσματος αποτυπώνεται το springrock, το εθνικό ζώο και σύμβολο της Νοτίου Αφρικής.
Τα επίπεδα παραγωγής των Krugerrands έχουν ποικίλει σημαντικά τα τελευταία 50 χρόνια. Κατά τη διάρκεια του 1967-1969, περίπου 40.000 νομίσματα κοβόταν κάθε χρόνο. Το 1970, ο αριθμός αυξήθηκε σε πάνω από 200.000 νομίσματα. Πάνω από ένα εκατομμύριο κέρματα κόπηκαν και ρίχθηκαν στην αγορά το 1974, και το 1978 – στο αποκορύφωμα της ζήτησης - παράχθηκαν συνολικά έξι εκατομμύρια Krugerrands.
Μέχρι το τέλος 1980, το Krugerrand αντιπροσώπευε το 90% της παγκόσμιας αγοράς χρυσών νομισμάτων.
Οι οικονομικές κυρώσεις κατά της Νότιας Αφρικής για την πολιτική του απαρτχάιντ κατέστησαν το Krugerrand «παράνομο» σε πολλές δυτικές χώρες κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970 και της δεκαετίας του 1980. Παρόλα αυτά, μέχρι το τέλος 1980, το Krugerrand είχε γίνει η Νο.1 επιλογή για τους επενδυτές σε όλο τον κόσμο που ήθελαν να αγοράσουν χρυσό.
Το νόμισμα τότε αντιπροσώπευε το 90% της παγκόσμιας αγοράς χρυσών νομισμάτων χάρη κυρίως στις ΗΠΑ που εκείνη την εποχή εκτιμάται πως εισήγαγε 22 εκατομμύρια χρυσά νομίσματα. Από τον Σεπτέμβριο του 1980, τα Krugerrands άρχισαν επίσης να κόβονται και σε μικρότερα νομίσματα, των 15,55, των 7,78 και των 3,11 γραμμαρίων καθαρού χρυσού.
Μετά το τέλος του απαρτχάιντ, το 1991, η παραγωγή μειώθηκε και έφτασε στα 23.277 κέρματα το 1998. Έκτοτε τα επίπεδα παραγωγής και πώλησης άρχισαν να αυξάνονται και πάλι, αλλά – αν και οι κυρώσεις έληξαν όταν η Νότια Αφρική εγκατέλειψε το απαρτχάιντ το 1994 - αξία του δεν φτάνει τα επίπεδα της εποχής του απαρτχάιντ.
Μέχρι σήμερα έχουν πουληθεί Krugerrand αξίας 50 εκατομμύριων ουγκιών χρυσού. Από την Ευρώπη, η Γερμανία είναι η χώρα που αγοράζει περισσότερο τα χρυσά νομίσματα της Νοτίου Αφρικής - μόνο πέρσι πουλήθηκε περίπου το 30% της παραγωγής του Rand Refinery.
Για την επέτειο των 50 χρόνων από την πρώτη έκδοση του Krugerrand, έκδοσης και για να τιμήσει την επέτειο, το Rand Refinery - με την άδεια του Νομισματοκοπείου της Νοτίου Αφρικής - σχεδιάζει μέσα στο 2017 να «κόψει» την έκδοση Premium Uncirculated του νομίσματος σε χρυσό, λευκόχρυσο και ασήμι .
Για τους συλλέκτες: Η νοτιοαφρικανική εταιρεία νομισματοκοπείων (The South African Mint Company) παράγει Krugerrands περιορισμένης έκδοσης που προορίζονται να είναι αντικείμενα συλλεκτών και όχι για επενδυτές. Αυτά τα κέρματα κοστίζουν πάνω από την αξία χρυσού και διαχωρίζονται από τα κανονικά Krugerrands από τις ραβδώσεις (τα δοντάκια) στην άκρη του νομίσματος. Τα συλλεκτικά (proοf Krugerrands) νομίσματα έχουν 220, ενώ τα κέρματα σε χρυσό έχουν 160.
