Ο Ρόμπιν Λι, κάποτε ένα φτωχόπαιδο που ζούσε με τις νουθεσίες του Μάο, σήμερα κυριαρχεί στον μεταβαλλόμενο κόσμο της τεχνολογίας
Όταν ο Ρόμπιν Λι κοιτάζει πίσω, στην ερώτηση που του είχε απευθύνει ο καθηγητής πανεπιστημίου στις ΗΠΑ για το μεταπτυχιακό του στους υπολογιστές, δε μπορεί παρά να γελάει. Αλλά τότε, τα πράγματά ήταν διαφορετικά, το έτος 1992, όταν το αφεντικό της Baidu ήταν ένας αμήχανος και φοβισμένος φοιτητής από τη μακρινή Κίνα. «Στην Κίνα έχετε υπολογιστές;», ήταν η απορία του προφέσορ που τον άφησε στήλη άλατος. Κοκκίνισε από ντροπή και σήμερα στα 49 του κοιτάζει τον κόσμο από άλλη θέα από το γραφείο του σε κάποιο ρετιρέ ουρανοξύστη στη ναυαρχίδα της εταιρείας του στο Πεκίνο. «Σκέφτηκα πως μια μέρα θα δείξω ότι η Κίνα έχει μια πολύ ισχυρή βιομηχανία στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές», θα έλεγε χρόνια μετά.
Οκτώ χρόνια αργότερα, τα κατάφερε. Το 2000 ο Λι ίδρυσε μια μηχανή αναζήτησης που σήμερα είναι δεύτερη πίσω από τη Google σε δημοτικότητα, με μερίδιο αγοράς 80% στην Κίνα και που την καθιστά την τέταρτη πιο δημοφιλή ιστοσελίδα στον κόσμο. Η εταιρεία, το όνομα της οποίας προέρχεται από ένα κινεζικό ποίημα του 13ου αιώνα, έχει εξελιχθεί σε ένα «κόσμημα» αξίας 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων που ανταγωνίζεται στην Κίνα την αυτοδύναμη εταιρία Tencent και την online αγοραστική αυτοκρατορία Alibaba του Τζακ Μα. Πλέον, κανείς δεν ρωτάει τον Ρόμπιν Λι αν υπάρχουν ηλεκτρονικοί υπολογιστές στην Κίνα.
Στην πραγματικότητα, αυτό που κάποτε ήταν μια γη φτηνών απομιμήσεων τώρα έχει μετατραπεί σε μια ιλουστρασιόν Silicon Valley. Εκεί, ανδρώθηκε επιχειρηματικά ο κινέζος μεγιστάνας με την ευγενική φυσιογνωμία, τα τέσσερα παιδιά και τη σύζυγο με την οποία είναι παντρεμένος από το 1995. Μετά τις σπουδές του στη διαχείρισης πληροφοριών στο Πανεπιστήμιο του Πεκίνου, ο Λι απέκτησε πτυχίο ηλεκτρονικών υπολογιστών στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης στο Μπάφαλο. Αρχικά εργάστηκε στη Wall Street Journal ως μηχανικός λογισμικού, πριν ενταχθεί στο δυναμικό της μηχανής αναζήτησης Infoseek. Στη συνέχεια, αποφάσισε να επιστρέψει στην Κίνα για να ιδρύσει τη δική του εταιρεία, σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου απέναντι από την πανεπιστημιούπολη του Πανεπιστημίου του Πεκίνου. «Προσέλαβα έναν έναν καθηγητή και πέντε τελειόφοιτους φοιτητές για να εργαστούν στην πρώτη έκδοση της μηχανής αναζήτησης Baidu», είχε πει στους Times.
Το Baidu εισχώρησε στην κινεζική αγορά το 2005, κατέχοντας πάνω από το 40% της επισκεψιμότητας, σε σύγκριση με το 30% του αντιπάλου της. Μέχρι τη στιγμή που η Google αποσύρθηκε από την Κίνα το 2010, επικαλούμενη εκτεταμένη λογοκρισία του Διαδικτύου από την κυβέρνηση του Πεκίνου, η Baidu είχε το 75% της επισκεψιμότητας, ενώ η Google είχε συρρικνωθεί μόνο στις τάξεις των εφήβων.
«Γίνε αυτό που πάντα ήθελες να είσαι»
Ο Λι είναι από εκείνους τους ανθρώπους που έδωσαν ένα διαφορετικό νόημα στη ζωή τους, εφαρμόζοντας πλήρως την παραπάνω φράση. Μοναχογιός με τέσσερις αδελφές και γονείς εργάτες σε εργοστάσιο, πέρασε την παιδική του ηλικία στην πόλη Yangquan στα ανατολικά της επαρχίας Shanxi εκεί που ίσως δεν οραματιζόταν πως έπειτα από δεκαετίες θα είχε περιουσία 14,5 δισεκατομμύρια δολάρια, θα είχε στη δούλεψή του τουλάχιστον 10.000 υπαλλήλους, θα τον αναγνώριζαν ως ένα από τα πιο σημαντικά 50 άτομα στον κόσμο. Το σημαντικότερο ίσως; Είναι ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους στην Κίνα - πρώτος στη λίστα είναι ο CEO της Alibaba, Τζακ Μα.
Το παραμύθι με το φτωχό αγόρι που έγινε πρίγκιπας, βρήκε στο πρόσωπό του τον ιδανικό πρωταγωνιστή. Ο ίδιος και οι αδελφές ζούσαν τη ζωή μιας τυπικής οικογένειας μεσαίας τάξης, υπακούοντας στα διδάγματα του Μάο όπως «η ζωή είναι καλύτερη υπό τον κομμουνισμό». Επίσης φάνηκαν να πιστεύουν ότι «η αποδεκτή συμπεριφορά καθορίζεται από τον γονέα, το αφεντικό και τον ηγέτη», όπως ορίζεται από τον Κομφούκιο και ενθαρρύνονταν να μην αμφισβητούν τα συστήματα της Κίνας.
Αν πιστεύετε στους... προπονητές ζωής, τους γνωστούς life coaches, τότε ο μικρός ονειροπόλος είχε στο πλευρό του από πολύ μικρή ηλικία τη μητέρα του η οποία ενθάρρυνε διαρκώς την προσπάθειά του στο σχολείο και του παρείχε κίνητρα ώστε να ξεφύγει από τη μίζερη πραγματικότητα και να φτιάξει ένα λαμπρό μέλλον. Και όπως φαίνεται τα κατάφερε.
«Δεν υπάρχει εναλλακτικό σχέδιο, αν θες μια καλύτερη ζωή, μια καλύτερη δουλειά στο μέλλον πρέπει να διαβάζεις πολύ και να εξασφαλίσεις ένα καλό πανεπιστήμιο», θυμάται πως του έλεγε η γυναίκα που τον έφερε στη ζωή.
Η επιχειρηματική καρέκλα, ο έρωτας και τα αυτοκινούμενα οχήματα
Μια από τις πρώτες αμειβόμενες θέσεις εργασίας που του προσφέρθηκε μετά την αναχώρηση του από τη SUNY ήταν η IDD Information Services. Θα εργαστεί εδώ για τρία χρόνια πριν κάνει τη μετακίνηση στη δυτική ακτή για να εργαστεί στην Infoseek ως μηχανικός λογισμικού. Συνέχισε να εργάζεται σε αυτήν την επιχείρηση μέχρι να μετακομίσει πίσω στην Κίνα και να συνιδρύσει την Baidu το 2000- ο συνιδρυτής του Eric Xu αποχώρησε το 2004.
Κάπου μεταξύ σπουδών, φιλόδοξων πρότζεκτ και επιχειρηματικών ονείρων, ο Λι όχι μόνο βρήκε χρόνο να ερωτευτεί και να παντρευτεί τη μέλλουσα κυρία Λι, την Dongmin Ma, αλλά και να παραβλέψει την πολιτική του ενός παιδιού που ίσχυε στην Κίνα μέχρι το 2016 και να παραδώσει στον κόσμο τέσσερις απογόνους.
Η Baidu είναι κάτι περισσότερο από μια μηχανή αναζήτησης. Η εταιρεία εργάζεται επίσης και για την ανάπτυξη τεχνολογικών εξελίξεων, όπως τα αυτοκίνητα που κινούνται δίχως οδηγό. Το 2016 η κυβέρνηση απαγόρευσε τη χρήση αυτοκινούμενων οχημάτων στις βασικές οδικές αρτηρίες της Κίνας γι 'αυτό και έμειναν άφωνοι όταν είδαν τον Λι να φτάνει σε ένα επαγγελματικό μίτινγκ τον Ιούλιο του 2017 καθισμένος στο κάθισμα του συνεπιβάτη ενός Jeep Cherokee χωρίς οδηγό στο τιμόνι. Ενώ το περιστατικό ερευνήθηκε, η ιστορία εξαφανίστηκε από προσώπου γης (εννοείται από τις ειδήσεις). Ευτυχώς για όλους, ο Λι είναι ακόμη εδώ.
