Προτάσεις από Γιούνκερ με στήριξη Μακρόν
Προτάσεις για την εμβάθυνση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης στην ΕΕ με συγκεκριμένα μέτρα που πρέπει να ληφθούν τους επόμενους 18 μήνες, έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Οι κύριοι άξονες των προτάσεων είναι η δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου, ο ορισμός ενός ‘'υπουργού Οικονομικων'' της ευρωζώνης που θα είναι πρόεδρος του Eurogroup και αντιπρόεδρος της Επιτροπής και η ενεργοποίηση μηχανισμών τόσο για τη δημοσιονομική σταθερότητα, όσο και για την προώθηση διαρθρωτικών αλλαγών στα κράτη μέλη της ΕΕ.
Γενικός στόχος είναι η αύξηση της ενότητας, της αποτελεσματικότητας και της δημοκρατικής λογοδοσίας της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης της Ευρώπης έως το 2025, σημείωσε ο πρόεδρος της Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ ο οποίος με αφορμή τις σημερινές προτάσεις δήλωσε τα εξής: «Έπειτα από χρόνια κρίσης, είναι πλέον καιρός να πάρουμε το μέλλον της Ευρώπης στα χέρια μας. Η σημερινή ισχυρή οικονομική ανάπτυξη μας ενθαρρύνει να προχωρήσουμε προς τα εμπρός για να διασφαλίσουμε ότι η Οικονομική και Νομισματική μας Ένωση είναι πιο ενωμένη, πιο αποτελεσματική και πιο δημοκρατική και ότι αναλαμβάνει δράση προς όφελος όλων των πολιτών μας. Τώρα που ο καιρός είναι καλός είναι η καλύτερη στιγμή για να φτιάξουμε την οροφή.»
Αναλυτικότερα η σημερινή δέσμη μέτρων που υιοθέτησε η Επιτρπή περιλαμβάνει τις εξης τέσσερις κύριες πρωτοβουλίες:
1. Πρόταση για τη σύσταση Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου (ΕΝΤ) το οποίο θα εδράζεται στο νομικό πλαίσιο της ΕΕ και θα βασίζεται στην καθιερωμένη δομή του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ). Η Επιτροπή αναφέρει πως κατά τα τελευταία χρόνια, ο ΕΜΣ έχει διαδραματίσει αποφασιστικό ρόλο στη διασφάλιση της σταθερότητας της ζώνης του ευρώ, παρέχοντας βοήθεια στα κράτη μέλη για να ανακτήσουν ή να διατηρήσουν την πρόσβαση στις αγορές κρατικών ομολόγων. Το ΕΝΤ αναμένεται, κατά την Επιτροπή, να βασιστεί στην αρχιτεκτονική του ΕΜΣ, με ουσιαστική διατήρηση των υφιστάμενων χρηματοπιστωτικών και θεσμικών δομών του, μεταξύ άλλων όσον αφορά τον ρόλο των εθνικών κοινοβουλίων. Κατ' αυτόν τον τρόπο θα συνεχίσει να συνδράμει τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ που αντιμετωπίζουν χρηματοοικονομικές δυσχέρειες, τονίζει η Επιτροπή υπογραμμίζοντας επιπροσθέτως, ότι το ΕΝΤ θα παρέχει τον κοινό μηχανισμό ασφαλείας για το Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης και θα ενεργεί ως δανειστής έσχατης ανάγκης για να διευκολύνει την ομαλή εξυγίανση των προβληματικών τραπεζών. Προβλέπεται επίσης ταχύτερη λήψη αποφάσεων σε επείγουσες περιπτώσεις και πιο άμεση συμμετοχή στη διαχείριση προγραμμάτων χρηματοδοτικής συνδρομής. Με την πάροδο του χρόνου, το ΕΝΤ θα μπορεί επίσης να αναπτύξει νέα χρηματοδοτικά μέσα, για παράδειγμα να υποστηρίξει πιθανή σταθεροποιητική λειτουργία. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο καλούνται από την Επιτροπή να εγκρίνουν αυτή την πρόταση έως τα μέσα του 2019.
2. Πρόταση για την ενσωμάτωση των ουσιωδών διατάξεων της Συνθήκης για τη Σταθερότητα, τον Συντονισμό και τη Διακυβέρνηση στο νομικό πλαίσιο της ΕΕ. Εν προκειμενω η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη την κατάλληλη ευελιξία που προβλέπεται στο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, αλλά και ότι το 2012, τα κράτη μέλη της ΕΕ δεσμεύθηκαν νομικά να ενσωματώσουν τις ουσιώδεις διατάξεις της εν λόγω Συνθήκης στο δίκαιο της ΕΕ πέντε χρόνια μετά την έναρξη ισχύος της, που αντιστοιχεί στην 1η Ιανουαρίου 2018. Αυτό έχει ζητηθεί και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η πρόταση ενσωματώνει στο δίκαιο της Ένωσης τα κύρια στοιχεία της Συνθήκης για την υποστήριξη υγιών δημοσιονομικών πλαισίων σε εθνικό επίπεδο και συνάδει πλήρως με τους ισχύοντες κανόνες που ορίζονται στο πρωτογενές και παράγωγο δίκαιο. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο καλούνται να εγκρίνουν αυτή την πρόταση έως τα μέσα του 2019.
3. Ανακοίνωση σχετικά με τα νέα δημοσιονομικά μέσα για μια σταθερή ζώνη του ευρώ εντός του πλαισίου της ΕΕ που προσδιορίζει τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να αναπτυχθούν ορισμένοι δημοσιονομικοί μηχανισμοί, ουσιαστικοί για τη ζώνη του ευρώ και το σύνολο της ΕΕ, στο πλαίσιο των υφιστάμενων και μελλοντικών δημόσιων οικονομικών της ΕΕ. Η ανακοίνωση εξετάζει τέσσερις πιθανούς μηχανισμούς: α) παροχή στήριξης στα κράτη μέλη για την υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων μέσω ενός εργαλείου για την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων και τεχνικής στήριξης κατόπιν αιτήματος των κρατών μελών· β) ειδικό μηχανισμό σύγκλισης για τα κράτη μέλη που καταβάλλουν προσπάθειες να ενταχθούν στο ευρώ· γ) μηχανισμό ασφάλειας για την Τραπεζική Ένωση, μέσω του ΕΝΤ/ΕΜΣ, που πρέπει να συμφωνηθεί έως τα μέσα του 2018 και να τεθεί σε λειτουργία έως το 2019· και δ) μηχανισμό σταθεροποίησης με σκοπό τη διατήρηση των επιπέδων των επενδύσεων σε περίπτωση μεγάλων ασύμμετρων κραδασμών. Η Επιτροπή θα υποβάλει τις αναγκαίες πρωτοβουλίες τον Μάιο 2018, στο πλαίσιο των προτάσεών της για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο μετά το 2020. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο θα κληθούν τότε να εγκρίνουν τις προτάσεις αυτές έως τα μέσα του 2019. Για την περίοδο 2018-2020, η Επιτροπή προτείνει επίσης την ενίσχυση του Προγράμματος Στήριξης Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων, διπλασιάζοντας τη διαθέσιμη χρηματοδότηση για δραστηριότητες τεχνικής συνδρομής που θα φθάσει το ποσό των 300 εκατ. EUR έως το 2020. Επίσης, η Επιτροπή προτείνει τη δοκιμή του νέου εργαλείου υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων σε πιλοτικό στάδιο. Για το σκοπό αυτό, προτείνει στοχευμένες αλλαγές στον κανονισμό περί κοινών διατάξεων που διέπει τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία (ΕΔΕΤ), ώστε να αυξήσει τις δυνατότητες να χρησιμοποιείται μέρος του αποθεματικού επίδοσης για την υποστήριξη συμφωνημένων μεταρρυθμίσεων. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο καλούνται να εγκρίνουν τις δύο τελευταίες προτάσεις το 2018.
4. Ανακοίνωση που προσδιορίζει τα πιθανά καθήκοντα Ευρωπαίου Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών, ο οποίος θα έχει ρόλο Αντιπροέδρου της Επιτροπής και προέδρου της Ευρωομάδας, όπως προβλέπεται από τις ισχύουσες Συνθήκες της ΕΕ. Η νέα αυτή θέση, συνδυάζοντας τις υφιστάμενες αρμοδιότητες και τη διαθέσιμη εμπειρογνωσία, αναμένεται να ενισχύσει τη συνεκτικότητα, την αποτελεσματικότητα, τη διαφάνεια και τη δημοκρατική λογοδοσία στη χάραξη της οικονομικής πολιτικής για την ΕΕ και τη ζώνη του ευρώ, με πλήρη σεβασμό στις εθνικές αρμοδιότητες. Εάν επιτευχθεί κοινή συμφωνία σχετικά με τον ρόλο του υπουργού έως τα μέσα του 2019, θα είναι δυνατή η δημιουργία αυτής της θέσης στο πλαίσιο της σύνθεσης της επόμενης Επιτροπής. Η Ευρωομάδα θα μπορούσε επίσης να αποφασίσει να εκλέξει τον υπουργό ως πρόεδρό της για δύο διαδοχικές θητείες, προκειμένου να ευθυγραμμιστούν οι δύο θητείες.
Στη σχετική ανακοίνωση που εξέδωσε η Επιτροπή τονίζεται ότι η σημερινή δέσμη μέτρων δεν είναι ούτε το πρώτο ούτε το τελευταίο βήμα της διαδικασίας για την ολοκλήρωση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης της Ευρώπης, που αποτελεί μία από τις κορυφαίες προτεραιότητες για την Επιτροπή του Προέδρου Γιούνκερ, όπως ορίζεται στις πολιτικές κατευθύνσεις του, στην Έκθεση των Πέντε Προέδρων και στο έγγραφο προβληματισμού για την Εμβάθυνση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης και το Μέλλον των Οικονομικών της ΕΕ.
«Μόνο ο κοινός προϋπολογισμός και το ΕΝΤ εφαρμόσιμα»
«Κοινός προϋπολογισμός, Ευρωπαίος υπουργός Οικονομικών, μόνιμη ευρωπαϊκή ομπρέλα στήριξης, είναι οι μεταρρυθμιστικές προτάσεις του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ. Ποιές πιθανότητες εφαρμογής έχουν όμως», αναρωτιέται το Spiegel.
Το γερμανικό περιoδικό συνεχίζει: «Η χρονική στιγμή είναι καλή. Όταν σήμερα ο επικεφαλής της Κομισιόν θα παρουσιάζει τις προτάσεις του για την εμβάθυνσης της Ευρωπαϊκής Ενωσης στις Βρυξέλλες, διότι σε μερικές μέρες γίνεται το τελευταίο Συμβούλιο Κορυφής της χρονιάς, η κατακραυγή από το Βερολίνο θα είναι μικρότερη αφού υπάρχει μόνο υπηρεσιακή κυβέρνηση και από το Παρίσι ο κ. Γιουνκέρ θα εισπράξει χειροκροτήματα, αφού μερικές προτάσεις του μοιάζουν με αυτές του κ. Μακρόν όπως αναφέρει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Ο κ. Μακρόν και ο κ. Γιουνκέρ πήραν την πρωτοβουλία να βάλουν την ανανέωση της ευρωζώνης στην ευρωπαϊκή ατζέντα, δίνοντας περισσότερη εξουσία στους ευρωπαϊκούς θεσμούς και μεταφέροντας περισσότερους δημοσιονομικούς πόρους στις Βρυξέλλες. Και η καγκελάριος Μέρκελ; Δεν μπορεί να αντιδράσει αποφασιστικά, πόσο μάλλον να κάνει δικές της προτάσεις για όσο χρονικό διάστημα δεν έχει κυβερνητικό εταίρο. Τα ότι απέτυχε ο σχηματισμός τύπου «Τζαμάικα» καθιστά τις αλλαγές πιθανότερες, διότι ενώ το Φιλελεύθερο Κόμμα της Γερμανίας (FDP) απορρίπτει κατηγορηματικά τέτοιες προτάσεις, το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Γερμανίας (SPD) εκφράζει τη συμπάθεια του για εμβάθυνση της Ευρώπης».
Το Spiegel αφού αναφέρεται αναλυτικά στα υπέρ και τα κατά των προτάσεων αυτών καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «οι ιδέες Γιουνκέρ δεν πρόκειται να εφαρμοστούν στην πράξη με την μορφή που προτείνονται. Στο θέμα όμως του κοινού προϋπολογισμού, όπως επίσης και της δημιουργίας ενός Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου για χώρες που χρειάζονται στήριξη, οι πιθανότητες εφαρμογής είναι δεδομένες».
