Στο κεφάλαιο που αφορά στο δημόσιο χρέος
Τον τρόπο που θα γίνει η πολυσυζητημένη έξοδος της Ελλάδας στις αγορές (η οποία σύμφωνα με τις επίσημες δηλώσεις Ελλήνων αλλά και Ευρωπαίων αξιωματούχων τοποθετείται το καλοκαίρι του 2018) περιγράφει το σχέδιο του προϋπολογισμού που κατατέθηκε στην ελληνική Βουλή.
Στο κεφάλαιο που αφορά στο δημόσιο χρέος της χώρας υπάρχουν αναλυτικά οι σχεδιασμοί για σειρά νέων ομολογιακών εκδόσεων σταθερού επιτοκίου με κομβικές διάρκειες, ενώ εντός του Νοεμβρίου θα πραγματοποιηθεί η ανταλλαγή των ομολόγων προερχόμενων από το PSI με νέα ομόλογα, στο πλαίσιο ενός συντεταγμένου προγράμματος διαχείρισης υφιστάμενων υποχρεώσεων χαρτοφυλακίου χρέους, κατά τα πρότυπα της πρόσφατης επιτυχημένης έκδοσης του νέου 5ετούς ομολόγου λήξης 2022 και της αντίστοιχης ανταλλαγής ομολόγων λήξης 2019, που έλαβαν χώρα την 1η Αυγούστου εφέτος.
Στόχος, όπως επισημαίνεται, είναι η αναδημιουργία επαρκούς ρευστότητας και μίας αντιπροσωπευτικής καμπύλης αποδόσεων ομολόγων αναφοράς του Δημοσίου, καθώς και τη δημιουργία επαρκών ταμειακών διαθεσίμων ασφαλείας για την απρόσκοπτη χρηματοδότηση, αποκλειστικά από την διεθνή και εγχώρια αγορά κεφαλαίων μετά τη λήξη του τρέχοντος προγράμματος.
Σημειώνεται ότι, στο πλαίσιο της αρχής της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης από τις πρόσφατες αποφάσεις του Eurogroup της 15ης Ιουνίου 2017, διασφαλίζεται η επί της ουσίας παροχή έμμεσης εγγύησης από τους εταίρους προς τη χώρα για απρόσκοπτη έξοδό της στις αγορές, με πιθανή εκταμίευση στο τέλος του προγράμματος μέρους των αδιάθετων δανειακών κεφαλαίων του τρέχοντος προγράμματος, με στόχο τη δημιουργία ταμειακών διαθεσίμων ασφαλείας.
Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με τις αντίστοιχες αποφάσεις για λήψη περαιτέρω μέτρων ελάφρυνσης του δημοσίου χρέους σε μέσο-μακροχρόνιο ορίζοντα και την ενδεχόμενη σύνδεση αυτών με τους ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης, εφόσον αυτά κριθούν απαραίτητα, αναμένεται να οδηγήσουν σε σημαντική αύξηση της ρευστότητας τόσο του Δημοσίου ειδικά, όσο και της ελληνικής οικονομίας γενικότερα, καθώς και στη σημαντική βελτίωση του οικονομικού και επενδυτικού κλίματος για τη χώρα, παράγοντες εξαιρετικά κρίσιμοι για οριστική έξοδο από την κρίση.
Επίσης, κατά το επόμενο έτος, θα διατηρηθούν οι βασικοί μεσοπρόθεσμοι στόχοι διαχείρισης του χαρτοφυλακίου δημοσίου χρέους, όπως είναι η διατήρηση του συναλλαγματικού κινδύνου στα σημερινά ελάχιστα επίπεδα για τα δάνεια εκτός ευρώ και η βελτίωση της αναλογίας χρέους σταθερού επιτοκίου στο σύνολο του χαρτοφυλακίου.
Καθοριστικό ρόλο για την επίτευξη των προαναφερόμενων διαχειριστικών στόχων θα έχουν τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, που αναμένεται να ολοκληρωθούν έως τη λήξη του προγράμματος τον Αύγουστο του 2018. Στη συνέχεια θα εξεταστεί η εφαρμογή του δεύτερου πακέτου μέτρων, προκειμένου να ενισχυθεί η βιωσιμότητα του χρέους, ώστε οι ετήσιες μικτές χρηματοδοτικές ανάγκες να παραμένουν χαμηλότερες του 15% ως ποσοστό του ΑΕΠ σε μεσοπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα και χαμηλότερες του 20% μακροπρόθεσμα. Τα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους περιλαμβάνουν τη μείωση του επιτοκίου του δανείου που είχε συναφθεί το 2012 στο πλαίσιο της επαναγοράς του χρέους, μέσω της πλήρους κατάργησης από το 2018 του περιθωρίου που εφαρμόζεται επί του τρέχοντος επιτοκίου, τη χρησιμοποίηση από το 2017 των κερδών από τα ελληνικά ομόλογα «ANFA» και «SMP» για τη μείωση των μικτών χρηματοδοτικών αναγκών, περιλαμβανομένων και των κερδών του έτους 2014, τη μερική αποπληρωμή δανείων του «επίσημου τομέα» μέσω αχρησιμοποίητων πόρων του ESM και την περαιτέρω εξομάλυνση των λήξεων των δανείων του EFSF με επιμήκυνση της μέσης σταθμικής τους διάρκειας, σταθεροποίηση των επιτοκίων τους και αναβολή πληρωμής τόκων.
Όπως επισημαίνεται, οι αποφάσεις του Eurogroup της 15ης Ιουνίου 2017 υποστηρίζουν την επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές με τη δημιουργία ταμειακών διαθεσίμων ασφαλείας, όπως έγινε και με τις υπόλοιπες χώρες που ολοκλήρωσαν τα προγράμματα προσαρμογής. Η δημιουργία ταμειακών διαθεσίμων ασφαλείας θα γίνει μέσω του ESM και πιθανά μέσω νέων εκδόσεων ομολόγων. Ως εκ τούτου αναμένεται μία προσωρινή αύξηση του δημοσίου χρέους για το 2018, το τελικό ύψος της οποίας θα διαμορφωθεί από τα ποσά που θα αντληθούν για τον σκοπό αυτό.
Οι χρηματοδοτικές ανάγκες του Δημοσίου κατά το α' εξάμηνο του 2017 καλύφθηκαν ως επί το πλείστον με βραχυπρόθεσμο εσωτερικό δανεισμό: μηνιαίες εκδόσεις εντόκων γραμματίων τρίμηνης και εξάμηνης διάρκειας και πράξεις διαχείρισης ταμειακής ρευστότητας υπό τη μορφή repos, τις οποίες συνάπτει ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) για την αξιοποίηση των διαθεσίμων, κυρίως, των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης. Επιπλέον, στο πλαίσιο της σύμβασης χρηματοδότησης με τον ESM, εκταμιεύτηκαν 8,5 δισ. ευρώ και αναμένεται η εκταμίευση επιπλέον ποσού της τάξης των 5,5 δισ. ευρώ μετά την ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης.
Στις 30/09/2017, το σύνολο των ευρωπαϊκών δανείων του πρώτου, του δεύτερου και του τρίτου προγράμματος στήριξης (GLF, EFSF, ESM) ανήλθε σε 221.182,4 εκατ. ευρώ, ενώ τα αντίστοιχα δάνεια προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο διαμορφώθηκαν σε 11.541,9 εκατ. ευρώ.
