Μαζικό κύμα διεκδίκησης ιδιωτικών περιουσιών από τη Γενική Διεύθυνση Δημόσιας Περιουσίας και Κοινωφελών Περιουσιών
«Σας αποστέλλουμε αντίγραφο της υποβληθείσας ένστασης από την Υπηρεσία μας στο Κτηματολογικό Γραφείο Ψυχικού Αττικής για ενημέρωσή σας. Προβάλλουμε ίδιο δικαίωμα κυριότητας, καθώς πρόκειται για δάση, δασικές εν γένει και χορτολιβαδικές εκτάσεις, οι οποίες συμπεριλήφθηκαν σε σχέδιο πόλης και ενώ απώλεσαν τον δασικό τους χαρακτήρα, δεν έπαψαν να είναι δημόσια κτήματα, εφόσον δεν έχουν αναγνωριστεί ως ιδιωτικές». Τα παραπάνω αναγράφονται σε ένα από τα δεκάδες χιλιάδες «ραβασάκια» (υπολογίζονται σε πάνω από 20.000 μόνο στην περιοχή της Αττικής) που έχουν λάβει από τη Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας, τις τελευταίες εβδομάδες έκπληκτοι πολίτες, κατά κύριο λόγο ιδιοκτήτες διαμερισμάτων σε περιοχές όπως το Ψυχικό, το Γαλάτσι, η Νέα Ιωνία, το Ν. Ηράκλειο και το Περιστέρι, όπως αναφέρει σε δημοσίευμά της η εφημερίδα Καθημερινή.
Πρόκειται για ένα μαζικό κύμα διεκδίκησης ιδιωτικών περιουσιών από την πλευρά του Δημοσίου, που προέρχεται από τη Γενική Διεύθυνση Δημόσιας Περιουσίας και Κοινωφελών Περιουσιών της παραπάνω υπηρεσίας, στο πλαίσιο της διαδικασίας κτηματογράφησης. Συνολικά, εκτιμάται ότι έχουν αποσταλεί πάνω από 20.000 ειδοποιητήρια τους τελευταίους μήνες σε σειρά δήμων της Αττικής.
Στην περίπτωση του Ψυχικού, έχουν καταγραφεί τουλάχιστον 717 ενστάσεις του Δημοσίου, απέναντι σε αντίστοιχο αριθμό ΚΑΕΚ (πρόκειται για την ταυτότητα που παίρνει κάθε δικαίωμα επί ακινήτου που εγγράφεται στο Κτηματολόγιο). Μόλις πριν από λίγες ημέρες, ο αντιδήμαρχος Τεχνικού Τομέα του Δήμου Φιλοθέης - Ψυχικού, κ. Αλέξανδρος Καριώτης, αποκάλυψε μέσω του προσωπικού του λογαριασμού σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι το τελευταίο διάστημα, δικαστικός κλητήρας μοιράζει στους κατοίκους της περιοχής τις κοινοποιήσεις για την εκδίκαση της ένστασης. Σημειώνει, δε, ότι ο δήμος έχει αναλάβει σχετικές πρωτοβουλίες, σε συνεργασία με τους δημότες, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα, το οποίο άπτεται του ρυμοτομικού σχεδίου του Ψυχικού και του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των ακινήτων της περιοχής.
Πηγαίνοντας πίσω στο χρόνο
Το πρόβλημα έγκειται στο ότι η Διεύθυνση Δασών Ανατολικής Αττικής, εφαρμόζοντας το γράμμα του νόμου, θεωρεί πως όταν εντάχθηκε η περιοχή στο σχέδιο πόλης, τη δεκαετία του 1920, ήταν δασική. Οπως όμως σημειώνουν μηχανικοί με εμπειρία σε σχετικά ζητήματα, όλες οι περιοχές της χώρας που εντάχθηκαν στο σχέδιο πριν από το 1975, δηλαδή πριν από τη θέσπιση του πιο πρόσφατου Συντάγματος που εφαρμόζεται μέχρι σήμερα (μετά και τις αναθεωρήσεις που έχουν μεσολαβήσει έκτοτε), αποτελούν ιδιοκτησία του Δημοσίου, καθώς ναι μεν έχουν απολέσει τον δασικό τους χαρακτήρα, όχι όμως και τον δημόσιο, διότι δεν έχουν εκδοθεί οι σχετικές πράξεις αποχαρακτηρισμού (με βάση τα όσα ορίζει η σημερινή νομοθεσία).
Αυτό προκύπτει λόγω του ότι οι δήμοι δεν ήταν υποχρεωμένοι μέχρι το 1975 να ζητούν γνωμοδότηση και έγκριση από τα κατά τόπους δασαρχεία για την ένταξη περιοχών τους στο σχέδιο πόλης. Σήμερα, λοιπόν με αφορμή τη διαδικασία της κτηματογράφησης, τα κατά τόπους δασαρχεία στέλνουν στη Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας τις περιοχές που, κατά την κρίση τους (και με βάση τις αμφιβόλου αξιοπιστίας αεροφωτογραφίες της περιόδου 1945 - 1960), ήταν δάση στο παρελθόν. «Ουσιαστικά, εφαρμόζεται ο κανόνας τού μία φορά δάσος, πάντα δάσος, ή μία φορά δημόσιο, πάντα δημόσιο, ακόμα κι αν οι συνθήκες έχουν μεταβληθεί στο μεσοδιάστημα, κάτι απολύτως φυσιολογικό, λόγω της ανάπτυξης της χώρας», σημειώνει χαρακτηριστικά μηχανικός που έχει κληθεί να χειριστεί αντίστοιχες περιπτώσεις στο παρελθόν.
Ασφαλώς, δεν είναι η πρώτη φορά που το ελληνικό Δημόσιο προβάλλει δικαιώματα κυριότητας κατά τη διαδικασία της κτηματογράφησης σε διάφορες περιοχές της χώρας με διάφορες αιτιολογίες. Ωστόσο, όπως αναφέρει ο δικηγόρος κ. Γιώργος Μαγουλάς, του γραφείου Μαγουλά - Κεχαγιόγλου, «η ιδιομορφία στην παρούσα υπόθεση είναι ότι το ελληνικό Δημόσιο δέχεται με την ένστασή του δύο βασικά ζητήματα. Κατ’ αρχάς αποδέχεται ότι τα επίδικα γεωτεμάχια έχουν απολέσει τον δασικό τους χαρακτήρα, άρα δεν είναι δάσος. Επίσης, αποδέχεται ότι έχουν συμπεριληφθεί σε εγκεκριμένο σχέδιο πόλης, κάτι που σημαίνει ότι με πράξη της διοίκησης η συγκεκριμένη έκταση δεν φέρει πλέον δασικό χαρακτήρα. Αντιθέτως, εντάσσεται στον αστικό ιστό της πόλης, έχει οικοπεδοποιηθεί, ενδεχομένως έχουν εκδοθεί νόμιμα οικοδομικές άδειες, έχουν γίνει μεταβιβάσεις, έχουν χορηγηθεί δάνεια από τις τράπεζες και γενικώς έχουν γεννηθεί εμπράγματα και ενοχικά δικαιώματα».
