Πώς θα επιτευχθούν οι στόχοι του πρωτογενούς πλεονάσματος - Πρόβλεψη για στοχευμένη ενίσχυση των οικονομικά ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού
Πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 2,21% του ΑΕΠ για το 2017, υψηλότερο του στόχου για πλεόνασμα 1,75%, προβλέπει το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2018, το οποίο κατατέθηκε στη Βουλή.
Η υπέρβαση του πλεονάσματος αναμένεται να διατεθεί για την στοχευμένη ενίσχυση των οικονομικά ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού, σημειώνεται στο εισαγωγικό σημείωμα του προσχεδίου, στο οποίο επίσης περιλαμβάνεται πρόβλεψη για κονδύλια ύψους 320 εκατ. ευρώ τα οποία θα διατεθούν για την υλοποίηση δράσεων κοινωνικής προστασίας και θα προέλθουν από την επισκόπηση και επανεξέταση των δημοσίων δαπανών.
Εξάλλου, σύμφωνα με το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, προβλέπονται επιπλέον δαπάνες 86 εκατ. ευρώ, οι οποίες, όπως σημειώνεται, αφορούν κυρίως στην αναμόρφωση των ειδικών μισθολογίων.
Για το 2018 προβλέπεται πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 3,57% του ΑΕΠ, που είναι συμβατό με τις υποχρεώσεις της χώρας, στο πλαίσιο του προγράμματος οικονομικής πολιτικής. Παράλληλα, ο ρυθμός ανάπτυξης για το επόμενο έτος προβλέπεται στο 2,4%, έναντι 1,8% φέτος, επιδόσεις που επίσης εναρμονίζονται με τους στόχους του προγράμματος οικονομικής πολιτικής.
Στο προσχέδιο του προϋπολογισμού σημειώνεται, ότι βασική προτεραιότητα της δημοσιονομικής στρατηγικής παραμένει και για το έτος 2018 η επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων που περιλαμβάνονται στην Σύμβαση Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης, καθώς και των βιώσιμων ρυθμών οικονομικής ανάπτυξης, με την εδραίωση κλίματος εμπιστοσύνης για μακροπρόθεσμες επενδύσεις , δίνοντας παράλληλα ιδιαίτερη έμφαση στην κοινωνική συνοχή.
Η επίτευξη του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα, όπως σημειώνεται στον προϋπολογισμό, αναμένεται να προέλθει μεταξύ άλλων από τις ακόλουθες πολιτικές:
- την περαιτέρω ενίσχυση της φορολογικής συμμόρφωσης στην οποία θα συμβάλουν δράσεις όπως η συμμετοχή σε κληρώσεις με χρηματικά έπαθλα, η διαμόρφωση αφορολόγητου με βάση τις ηλεκτρονικές πληρωμές κά)
- το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων
- οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών,
- η προστασία των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και οι παρεμβάσεις για την προστασία της πρώτης κατοικίας
- η ολοκλήρωση του προγράμματος εξόφλησης των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του δημοσίου προς την πραγματική οικονομία.
Πάντως, αξιοσημείωτη θετική εξέλιξη στη διαμόρφωση των μεγεθών προϋπολογισμού, είναι η μείωση κατά 1,447 δισ. ευρώ, σε σχέση με τον στόχο του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος, του ταμειακού ελλείμματος των Ασφαλιστικών Ταμείων. Πρόκειται για εξέλιξη που οφείλεται στην μειωμένη κατά 1,076 δισ. ευρώ εκτίμηση των δαπανών του συστήματος.
Ειδικότερα για φέτος, εκτιμάται ότι η δαπάνη για κύριες συντάξεις θα περιοριστεί κατά 446 εκατ. ευρώ, ενώ η δαπάνη για επικουρικές, κατά 115 εκατ. ευρώ. Επίσης, εκτιμάται περαιτέρω μείωση των δαπανών των ασφαλιστικών ταμείων κατά 515 εκατ. ευρώ.
Εξάλλου, για φέτος εκτιμώνται αυξημένα έσοδα για τα ασφαλιστικά ταμεία κατά 371 εκατ. ευρώ, πέραν των στόχων, γεγονός που αντισταθμίζει την υποεκτέλεση που έχουν σημειώσει κατηγορίες φορολογικών εσόδων
Τα έσοδα
Ειδικότερα:
- Τα έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού αναμένεται να ανέλθουν στα 54,428 δισ. ευρώ, έναντι 53,231 δισ. ευρώ το 2017, ενώ τα καθαρά έσοδα (αφαιρούμενων των επιστροφών φόρων) στα 50,693 δισ. ευρώ, έναντι 49,804 δισ.ευρώ φέτος.
- Τα έσοδα από άμεσους φόρους θα διαμορφωθούν στα 20,775 δισ. ευρώ, έναντι 20,373 δισ. ευρώ φέτος, ενώ θα είναι μειωμένοι κατά 678 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος Δημοσιονομικής Στρατηγικής. Στα έσοδα αυτά περιλαμβάνεται και ποσό ύψους 325 εκατ. ευρώ λόγω της είσπραξης, τον Ιανουάριο του 2018, της τελευταίας δόσης του ΕΝΦΙΑ, το οποίο ωστόσο σε δημοσιονομική βάση θα υπολογισθεί στο 2017.
- Τα έσοδα από έμμεσους φόρους θα ανέλθουν στα 27,652 δισ. ευρώ, έναντι 27,099 δισ. ευρώ φέτος. Η πρόβλεψη αυτή για το 2018 είναι αυξημένη κατά 150 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος.
- Οι επιστροφές φόρων προβλέπονται να ανέλθουν στο ποσό των 3,566 δισ. ευρώ έναντι 3,383 δισ. ευρώ φέτος και είναι αυξημένες κατά 85 εκατ. ευρώ έναντι της πρόβλεψης του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος.
- Τα έσοδα από αποκρατικοποιήσεις θα διαμορφωθούν στα 1,151 δισ. ευρώ, έναντι 1,121 δισ. ευρώ φέτος.
Οι δαπάνες
Ειδικότερα:
- Οι συνολικές δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού του 2018 προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 55,607 δισ. ευρώ, έναντι 56,001 δισ. ευρώ φέτος και στόχου του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος για 56,104 δισ. ευρώ.
- Οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 48,857 δισ. ευρώ, έναντι 49,354 δισ. ευρώ φέτος και στόχου του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος για δαπάνες 49,354 δισ. ευρώ. Η μείωση κατά 496 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου του Μεσοπρόθεσμου οφείλεται κυρίως στη μείωση του ελλείμματος του ΕΛΕΓΕΠ, στην επανεκτίμηση των αποδιδόμενων πόρων στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, στη μείωση των δαπανών για καταπτώσεις εγγυήσεων σε φορείς εκτός γενικής κυβέρνησης και στη μείωση της δαπάνης για τόκους.
- Οι πρωτογενείς δαπάνες προβλέπεται ότι θα διαμορφωθούν στα 43,157 δισ. ευρώ, μειωμένες κατά 297 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος.
- Οι δαπάνες για μισθούς και συντάξεις προβλέπεται ότι θα διαμορφωθούν σε 12,626 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 86 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος, κυρίως λόγω της αναμόρφωσης των ειδικών μισθολογίων και της συνεχιζόμενης από το 2017 μείωσης του αριθμού των αποχωρήσεων λόγω συνταξιοδότησης.
- Οι δαπάνες για τόκους προβλέπεται να ανέλθουν στα 5,7 δισ. ευρώ και να παραμείνουν αμετάβλητες σε σχέση με φέτος.
- Οι δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων θα διαμορφωθούν στα 6,750 δις ευρώ, όσο και φέτος.
- Το αποθεματικό για την αντιμετώπιση έκτακτων δαπανών διαμορφώνεται σε 1 δισ. ευρώ.
- Το χρέος της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να ανέλθει στα 318,700 δισ. ευρώ ή 176,8% του ΑΕΠ το 2017, ενώ για το 2018 προβλέπεται ότι θα ανέλθει στα 327,900 δισ. ευρώ ή 175,6% του ΑΕΠ.
Τα 12 μέτρα που προβλέπει «ο τελευταίος προϋπολογισμός των μνημονίων»
Το προσχέδιο περιλαμβάνει 12 μέτρα των δανειστών τα οποία έχουν ήδη ψηφιστεί για να επιτευχθεί ο στόχος για ανάπτυξη 2,4% και πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ, ή 6,6 δισ. ευρώ. Τις μεγαλύτερες αντιδράσεις αναμένεται να προκαλέσουν δυο από τα μέτρα αυτά: α) η κατάργηση της έκπτωσης 30% του ΦΠΑ στα 32 νησιά του Αιγαίου που θα προκαλέσει κύμα ανατιμήσεων και β) η επιβολή του φόρου υπεραξίας στα ακίνητα από την 1η Ιανουαρίου 2018, μέτρο το οποίο θα φέρει τα πάνω κάτω στην αγορά.
Ανάμεσα στα μέτρα του επόμενου χρόνου είναι:
- Η κατάργηση της έκπτωσης κατά 10% επί του φόρου στις ιατρικές δαπάνες εφόσον οι δαπάνες αυτές υπερβαίνουν συνολικά το 5% του ετήσιου ατομικού εισοδήματος.
- Η μείωση κατά 50% στο κονδύλι για την καταβολή επιδόματος θέρμανσης.
- Η κατάργηση της έκπτωσης φόρου κατά 1,5% που ισχύει για την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων μισθωτών και συνταξιούχων
- Η κατάργηση της έκπτωσης στη βoυλευτική αποζημίωση και τη φοροαπαλλαγή των δικαστικών
- Η επιβολή φόρου επί των εισοδημάτων από περιστασιακές και βραχυπρόθεσμες μισθώσεις ακίνητης περιουσίας, (Airbnb), με βάση την κλίμακα φορολόγησης των ενοικίων.
-Η επιβολή φόρου διαμονής στα ξενοδοχεία και τα ενοικιαζόμενα δωμάτια-διαμερίσματα, που θα ξεκινάει από 0,5 ευρώ και θα κλιμακώνεται μέχρι και τα 4 ευρώ.
- Αύξηση των συντελεστών ΦΠΑ σε 32 νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου και της Δωδεκανήσου από τα επίπεδα του 5%, του 9% και του 17% στο 6%, στο 13% και στο 24%.
- Η κατάργηση των επιδομάτων απροστάτευτων τέκνων, ανεργίας για τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας, και φτώχειας και φυσικών καταστροφών, με συνολική εξοικονόμηση 12 εκατ. ευρώ.
- Η αύξηση της εισφοράς για τους ελεύθερους επαγγελματίες μέσω του υπολογισμού των εισφορών στις ακαθάριστες αποδοχές.
- Την επιβολή φόρου υπεραξίας στις πωλήσεις ακινήτων, με συντελεστή 15% στο κέρδος που προκύπτει ανάμεσα στην τιμή κτήσης και την τιμή πώλησης κάθε ακινήτου. Ο φόρος θα επιβαρύνει τον πωλητή του ακινήτου, ενώ ο αγοραστής θα εξακολουθεί να επιβαρύνεται με φόρο μεταβίβασης 3% επί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.
