Ένα απερίσκεπτο «τρικ» χρηματοδότησης που γύρισε μπούμερανγκ στην εταιρεία
Το 1981 η αεροπορική εταιρεία American Airlines ήθελε ρευστό για να επεκτείνει τις δραστηριότητές της. Όμως τα επιτόκια ήταν πολύ υψηλά και ο τραπεζικός δανεισμός θα ήταν μία ασύμφορη επιλογή. Έτσι, κάποιος σκέφτηκε την εξής ιδέα: η εταιρεία θα ξεκινούσε ένα πρόγραμμα που θα προσέφερε απεριόριστα αεροπορικά εισιτήρια πρώτης θέσης εφ’ όρου ζωής στους συμμετέχοντες, έναντι ενός σεβαστού ποσού. Μία ιδέα που αποδείχθηκε πολύ κακή...
γράφει ο Σπύρος Πιστικός
Το σκεπτικό της ιδέας αυτής ήταν ότι μόνο κάποιες μεγάλες εταιρείες θα ενδιαφέρονταν για αυτό το πρόγραμμα, ώστε να πηγαινοέρχονται τα πιο σημαίνοντα στελέχη τους στα επιχειρηματικά τους ταξίδια, όμως τα χρήματα που θα αντλούσε από αυτές τις μεγάλες εταιρείες θα ήταν αρκετά για να χρηματοδοτήσει η American Airlines τα επενδυτικά της σχέδια. Άλλωστε, το Aairpass με τις απεριόριστες διαδρομές δεν ήταν και φτηνό: στοίχιζε 250.000 δολάρια, ενώ με επιπλέον 150.000 δολάρια μπορούσε κανείς να φέρνει μαζί του και ένα δεύτερο άτομο για να τον συνοδεύει στις απεριόριστες μετακινήσεις του.
Σίγουρα το ποσό αυτό ήταν απαγορευτικό για έναν κοινό θνητό, όμως κάποιοι είδαν μία χρυσή ευκαιρία. Μεταξύ αυτών που πλήρωσαν ευχαρίστως για να αποκτήσουν το πολύτιμο πάσο ήταν ο ιδρυτής της εταιρείας υπολογιστών Dell, Μάικλ Ντελ, και ο σταρ του μπέιζμπολ Γουίλι Μέις. Συνολικά 65 απεριόριστα Aairpass πουλήθηκαν στη διάρκεια του προγράμματος. Όχι και τόσα πολλά, θα έλεγε κανείς.
Όμως καθώς περνούσαν τα χρόνια, η American Airlines διαπίστωσε πως το πρόγραμμα αυτό της στοίχιζε ακριβά. Ένα αναλυτικό ρεπορτάζ της εφημερίδας Los Angeles Times το 2012 έδωσε την απάντηση στο γιατί το απεριόριστο Aairpass ήταν μία κακή ιδέα.
Οι άνθρωποι που... ζούσαν στον αέρα
Στο δημοσίευμα καταγράφονταν τα διάφορα απίστευτα που έκαναν κάποιοι από τους κατόχους του πάσου για να εκμεταλλευθούν στο έπακρο τις δυνατότητες που τους έδινε. Ο Στίβεν Ρόθστιν, για παράδειγμα, συγκέντρωσε περισσότερα από 30 εκατομμύρια μίλια στον αέρα, αρκετά για να κάνει το γύρο του κόσμου πάνω από χίλιες φορές, ενώ ο Ζακ Βρουμ έφτασε τα 37 εκατομμύρια μίλια! Αν σκεφτεί κανείς ότι ο Βρουμ πλήρωσε το 1990 356.000 δολάρια για να αποκτήσει το «χρυσό» πάσο, δεν είναι και άσχημη επένδυση...
Από την άλλη, ο Μάικ Τζόις από το Σικάγο ταξίδεψε το 2012 σε διάστημα 25 ημερών 16 φορές στο Λονδίνο και πίσω. Αν πλήρωνε κανονικά για τις πτήσεις αυτές, θα του κόστιζαν 125.000 δολάρια. Όμως με το «χρυσό» Aairpass ήταν όλες δωρεάν.
Όλα αυτά, βέβαια, κόστιζαν πολύ ακριβά στην American Airlines. Σε εσωτερική έρευνα που διεξήχθη το 2007 διαπιστώθηκε πως μόνο οι Ρόθστιν και Βρουμ με τα αμέτρητα ταξίδια τους στοίχιζαν πάνω από 1 εκατομμύριο δολάρια ο καθένας το χρόνο στην εταιρεία. Η ίδια έρευνα έδειξε ότι ο μεν Ρόθστιν συνήθιζε να προσφέρει το συνοδευτικό εισιτήριό του σε αγνώστους (μάλιστα σε μία περίπτωση φέρεται να «χάρισε» σε μία άγνωστη πτήσεις από το Νέο Δελχί προς το Σικάγο, αξίας 7.500 δολαρίων) και να κλείνει εισιτήρια τα οποία ποτέ δεν αξιοποιούσε (σε διάστημα λιγότερων από 4 ετών, είχε κάνει πάνω από 3.000 κρατήσεις εισιτηρίων, όμως ακύρωσε τις 2.523 από αυτές), ο δε Βρουμ θεωρήθηκε ύποπτος ότι παραχωρούσε το συνοδευτικό του πάσο έναντι αμοιβής.
Το πάθημα που έγινε μάθημα
Κι έτσι, μια ωραία πρωία τόσο ο Ρόθστιν όσο και ο Βρουμ πήγαν να χρησιμοποιήσουν το Aairpass τους και πληροφορήθηκαν ότι αυτό είχε ανακληθεί λόγω «κακόβουλης χρήσης». Αμφότεροι έσυραν στα δικαστήρια την American Airlines, υποστηρίζοντας πως δεν είχαν κάνει κάτι που να απαγορεύεται. Ποτέ δεν έγινε γνωστό πού κατέληξαν αυτές οι δικαστικές διαμάχες.
Εν τω μεταξύ, η American Airlines έμαθε από το πάθημά της. Το 1990 ανέβασε την τιμή του απεριόριστου Aairpass στα 600.000 δολάρια και το 1993 στα 1,01 εκατομμύρια δολάρια, μέχρι που το 1994 σταμάτησε να τα προσφέρει. Μόνο το 2004 έκανε μία τελευταία απόπειρα, δίνοντάς τα στην τιμή των 3 εκατομμυρίων δολαρίων, συν 2 εκατομμύρια δολάρια για έναν συνοδό. Ούτε ένας δεν ενδιαφέρθηκε να τα αγοράσει...
Βέβαια, όσοι αγόρασαν εγκαίρως και σε τιμή ευκαιρίας το αρχικό Aairpass (και δεν κατηγορήθηκαν ότι το χρησιμοποιούσαν για δόλιους σκοπούς) εξακολουθούν μέχρι και σήμερα να απολαμβάνουν δωρεάν ταξίδια πρώτης θέσης όπου θέλουν, έχοντας πιθανότατα ήδη κάνει απόσβεση του ποσού που πλήρωσαν. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση του Λίο Χίντερι που κατέγραψαν στο άρθρο τους οιLos Angeles Times: ο Χίντερι το 1991 αγόρασε ένα πενταετές Aairpass, με οψιόν αναβάθμισής του σε απεριόριστο μετά από τρία χρόνια. Αργότερα, η εταιρεία του ζήτησε να μην ενεργοποιήσει την οψιόν, καθώς στο μεταξύ το πρόγραμμα είχε αποσυρθεί, και του πρότεινε να παραδώσει το πάσο του και να πάρει πίσω τα λεφτά του. Αυτός όμως αρνήθηκε, και μέχρι το 2012 είχε συγκεντρώσει 11,5 εκατομμύρια μίλια στον αέρα, έχοντας πληρώσει μόλις 500.000 δολάρια.
Και κάπως έτσι έχει η ιστορία μίας από τις μεγαλύτερες επιχειρηματικές γκάφες στην ιστορία...
