Με έξυπνες κινήσεις οι φορολογούμενοι μπορούν να αποφύγουν τις παγίδες των τεκμηρίων και τη μεγαλύτερη φορολογική επιβάρυνση
Λιγότερο από δυο εβδομάδες απομένουν για να λήξει και η παράταση της προθεσμίας υποβολής των φορολογικών δηλώσεων και μέχρι στιγμής πάνω από 1,2 εκατ. φορολογούμενοι εξακολουθούν να κρατούν αποστάσεις από την ηλεκτρονική πύλη του Taxisnet.
Μετά την ανακοίνωση της παράτασης μειώθηκε απότομα ο ημερήσιος ρυθμός υποβολής των δηλώσεων. Από τις 162.422 δηλώσεις (έντυπα Ε1) που υποβλήθηκαν την περασμένη Πέμπτη 29 Ιουνίου, όταν ανακοινώθηκε η παράταση της προθεσμίας (μέχρι τις 17 Ιουλίου), την επόμενη ημέρα υποβλήθηκαν 89.224 δηλώσεις ενώ το Σαββατοκύριακο του καύσωνα υποβλήθηκαν συνολικά μόλις 40.373 δηλώσεις αφού οι φορολογούμενοι προτίμησαν, όπως ήταν φυσικό, τις παραλίες από την εφορία.
Πάντως και φέτος ο εφιάλτης των φορολογούμενων δεν είναι άλλος από τα τεκμήρια διαβίωσης. Ολοένα και περισσότεροι φορολογούμενοι εξαιτίας της δραστικής μείωσης που έχουν υποστεί τα εισοδήματά τους, δεν φορολογούνται για αυτά που πραγματικά δηλώνουν στην εφορία αλλά για μεγαλύτερα ποσά τα οποία προκύπτουν με την εφαρμογή των τεκμηρίων διαβίωσης.
Ωστόσο με έξυπνες κινήσεις οι φορολογούμενοι μπορούν να αποφύγουν τις παγίδες των τεκμηρίων και τη μεγαλύτερη φορολογική επιβάρυνση.
Ο φορολογούμενος μπορεί να καλύψει τυχόν προστιθέμενη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος λόγω τεκμηρίων, αναγράφοντας στη φορολογική του δήλωση έως και οκτώ διαφορετικές κατηγορίες ποσών.
Συγκεκριμένα, τα ποσά που πρέπει να δηλώσει ο φορολογούμενος για να καλύψει και να δικαιολογήσει τη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος που προκύπτει λόγω των τεκμηρίων είναι:
1. Αποταμιεύσεις: Εισοδήματα και έσοδα που αποκτήθηκαν τα έτη προ του 2016, δεν ξοδεύτηκαν έως τις 31/12/2015 και αναλώθηκαν εντός του 2016. Πρόκειται για τη μέθοδο κάλυψης τεκμηρίων μέσω «ανάλωσης κεφαλαίου παρελθόντων ετών». Με την «ανάλωση κεφαλαίου», οι φορολογούμενοι μπορούν να καλύψουν την όποια πρόσθετη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος έχει προκύψει λόγω της εφαρμογής των τεκμηρίων, επικαλούμενοι εισοδήματα και έσοδα δηλωθέντα ακόμη και πριν από 10, 20 ή 30 χρόνια.
Ειδικότερα, μπορούν να ανατρέξουν στις φορολογικές δηλώσεις προηγούμενων συνεχόμενων ετών (όσων ετών θέλουν) και να προβούν στις ακόλουθες ενέργειες:
- Να αθροίσουν τα ποσά των πάσης φύσεως εισοδημάτων (από μισθούς, συντάξεις, ενοίκια, επιχειρήσεις, τόκους καταθέσεων, μερίσματα, υπεραξίες από πώληση μετοχών κ.λπ.) και τα ποσά των εσόδων από πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων, τα οποία έχουν αναγράψει στις δηλώσεις των παρελθόντων ετών.
- Από το άθροισμα εισοδημάτων και εσόδων προηγούμενων ετών, που θα προκύψει, να αφαιρέσουν τα ποσά που ελήφθησαν υπόψη στις ίδιες φορολογικές δηλώσεις ως τεκμήρια διαβίωσης (για κατοικίες, Ι.Χ. αυτοκίνητα, πισίνες, σκάφη, υπηρετικό προσωπικό κ.λπ.), καθώς και τα ποσά που δήλωσαν στις ίδιες δηλώσεις ότι δαπάνησαν για να αποκτήσουν περιουσιακά στοιχεία (ακίνητα, Ι.Χ. αυτοκίνητα, σκάφη, κινητά αντικείμενα μεγάλης αξίας κ.λπ.).
Το καθαρό ποσό που θα προκύψει από τις παραπάνω μαθηματικές πράξεις είναι το «κεφάλαιο» των προηγούμενων ετών, το οποίο μπορούν όλοι οι φορολογούμενοι να «σχηματίσουν» και να εμφανίσουν στην Εφορία ως προϊόν αποταμίευσης.
Σε κάθε περίπτωση, από το «κεφάλαιο» που θα σχηματιστεί με αυτόν τον τρόπο ο φορολογούμενος μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα μέρος για να καλύψει την πρόσθετη διαφορά εισοδήματος που του προσδιορίζουν τα τεκμήρια στη φετινή δήλωσή του.
Μπορεί, δηλαδή, να ισχυριστεί ότι η πρόσθετη διαφορά τεκμαρτού εισοδήματος της φορολογικής δήλωσής του καλύφθηκε με «ανάλωση» ενός μέρους του «κεφαλαίου», το οποίο του περίσσεψε από τα προηγούμενα έτη.
2. Εισοδήματα που απαλλάσσονται από το φόρο: Πραγματικά εισοδήματα τα οποία αποκτήθηκαν το 2016 από τον ίδιο τον φορολογούμενο, τη σύζυγό του και τα εξαρτώμενα μέλη του και τα οποία απαλλάσσονται από το φόρο ή φορολογούνται με ειδικό τρόπο. Τέτοια εισοδήματα θεωρούνται η αποζημίωση λόγω απόλυσης από την εργασία, τα επιδόματα ανεργίας, το ΕΚΑΣ, τα κέρδη από μετοχές και αμοιβαία κεφάλαια, οι τόκοι από REPOS, έντοκα γραμμάτια και ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου, οι τόκοι από καταθέσεις στις τράπεζες, τα επιδόματα επικινδυνότητας κ.λπ.
3. Ποσά που δεν θεωρούνται εισόδημα: Χρηματικά ποσά που δεν θεωρούνται εισόδημα κατά τις ισχύουσες διατάξεις και αποκτήθηκαν από τον φορολογούμενο. Τέτοια ποσά είναι, για παράδειγμα, το εφάπαξ που έλαβε ο φορολογούμενος ως συνταξιούχος, μια αποζημίωση που εισέπραξε από την ασφαλιστική του εταιρία κ.λπ.
4. Πώληση περιουσιακών στοιχείων: Κάθε έσοδο ή τίμημα που εισέπραξε ο φορολογούμενος εντός του 2016 από την πώληση περιουσιακών στοιχείων του. Ως έσοδα από την πώληση περιουσιακών στοιχείων λαμβάνονται υπόψη τα ποσά που εισέπραξε ο φορολογούμενος από την πώληση ακινήτων, αυτοκινήτων, κινητών πραγμάτων συνολικής αξίας άνω των 10.000 ευρώ, μετοχών, ομολόγων, έντοκων γραμματίων, μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων και άλλων κινητών αξιών.
Από το τίμημα πώλησης που εισπράχθηκε εντός του 2016 αφαιρείται το κόστος απόκτησης, δηλαδή το τίμημα που καταβλήθηκε σε κάποιο προηγούμενο έτος για την αγορά του περιουσιακού στοιχείου.
Εάν το κόστος απόκτησης του πωληθέντος εντός του 2016 περιουσιακού στοιχείου θεωρούνταν τεκμήριο τη χρονιά κατά την οποία αποκτήθηκε και ο φορολογούμενος επικαλείται ανάλωση κεφαλαίου του έτους εκείνου, τότε το τίμημα το οποίο καταβλήθηκε τη χρονιά εκείνη για την απόκτησή του δεν θα πρέπει να αφαιρείται από το τίμημα στο οποίο πωλήθηκε εντός του 2016 και θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ολόκληρο το ποσό του τιμήματος για την κάλυψη της πρόσθετης διαφοράς εισοδήματος.
Για να αποδείξει ο φορολογούμενος την είσπραξη ποσού από την πώληση περιουσιακού στοιχείου του, πρέπει να έχει στη διάθεσή του και να προσκομίσει, εφόσον του ζητηθεί, κυρωμένο αντίγραφο συμβολαίου ή προσυμφώνου ή βεβαίωση του συμβολαιογράφου, από τα οποία προκύπτουν τα χρηματικά ποσά που εισέπραξε. Για αγοραπωλησία αυτοκινήτων μεταξύ ιδιωτών αρκεί μια υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986 από τους δύο συναλλασσόμενους.
5. Συνάλλαγμα: Χρηματικά ποσά σε συνάλλαγμα που εισήγαγε στην Ελλάδα ο φορολογούμενος το 2016, εφόσον η απόκτησή τους στο εξωτερικό δικαιολογείται. Για την απόδειξη των ποσών αυτών απαιτείται το πρωτότυπο παραστατικό που εκδίδει κάθε τράπεζα όταν εισάγονται χρηματικά κεφάλαια από το εξωτερικό. Μεταξύ των παραστατικών περιλαμβάνεται και η μοναδική βεβαίωση αγοράς συναλλάγματος.
6. Δάνεια: Δάνεια που έλαβε ο φορολογούμενος εντός του 2016 από τράπεζες, συγγενείς ή τρίτους. Η σύναψη δανείου αποδεικνύεται από συμβολαιογραφικό ή ιδιωτικό έγγραφο που έχει χαρτοσημανθεί και έχει βέβαιη ημερομηνία για τη συνομολόγηση του δανείου. Από την ημερομηνία πρέπει να προκύπτει ότι το δάνειο ελήφθη εντός του 2016 και πριν από την πραγματοποίηση της δαπάνης αγοράς περιουσιακού στοιχείου που πρόκειται να δικαιολογηθεί.
7. Γονικές παροχές – δωρεές: Ποσά που εισέπραξε το 2016 ο φορολογούμενος είτε από δωρεές είτε από γονικές παροχές. Για να αποδείξει ο φορολογούμενος ότι εισέπραξε εντός του 2016 τέτοια ποσά, θα πρέπει να έχει στη διάθεσή του (ώστε εάν χρειαστεί να μπορεί να προσκομίσει στις φορολογικές Αρχές) σχετικό πιστοποιητικό του αρμοδίου προϊσταμένου ΔOY, από το οποίο προκύπτει ότι η δωρεά ή η γονική παροχή έγινε πριν από τις 31/12/2016.
8. Τυχερά παιχνίδια: Κέρδη από λαχεία, Προπό, Λόττο, Tζόκερ, Προκαθορισμένο Στοίχημα κ.λπ. τυχερά παιχνίδια του ΟΠΑΠ. Τα ποσά των κερδών από τυχερά παιχνίδια του ΟΠΑΠ λαμβάνονται υπόψη, εφόσον αφαιρεθεί η δαπάνη του φορολογουμένου για την αγορά του κουπονιού ή του δελτίου ή του λαχείου που κέρδισε.
Για να αποδειχθεί η είσπραξη κέρδους από τυχερό παιχνίδι του ΟΠΑΠ ή λαχείο, θα πρέπει ο φορολογούμενος να έχει στη διάθεσή του τη σχετική βεβαίωση από τον OΠAΠ ή από την εταιρία που διενεργεί τις κληρώσεις των λαχείων.
