Η άγνωστη αγγλική ομάδα και το τρικ που έφερε μια νέα εποχή στο ποδόσφαιρο
Το να βρει κανείς σήμερα μία επαγγελματική ποδοσφαιρική ομάδα που να μην έχει χορηγό στη φανέλα της είναι πιο δύσκολο κι από το να βρει... ψύλλους στ’ άχυρα, αφού ακόμα και το «κάστρο» της Μπαρτσελόνα έχει πέσει εδώ και χρόνια. Πρόκειται για μία από τις σημαντικότερες πηγές εσόδων των ποδοσφαιρικών συλλόγων, που μπορεί σε κάποιους ακόμα και σήμερα να κακοφαίνεται, όμως είναι αναμφίβολα μία αναγκαιότητα του σύγχρονου ποδοσφαίρου.
Πώς ξεκίνησαν όμως όλα αυτά; Πώς φτάσαμε από την απόλυτη απαγόρευση τον χορηγιών στις φανέλες στην απόλυτη αναγκαιότητά τους; Υπάρχει μία πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία πίσω από αυτήν την απότομη μετάβαση.
Είναι αρκετές οι ομάδες που ερίζουν για την πρωτοπορία στην τοποθέτηση διαφημίσεων στη φανέλα τους. Η Πενιαρόλ από την Ουρουγουάη, για παράδειγμα, υποστηρίζει ότι το έκανε ήδη από τη δεκαετία του ‘50, ενώ το ίδιο ισχυρίζεται ότι έκανε η γερμανική Άιντραχτ Μπράουνσβαϊγκ το 1973, και λίγο αργότερα η Μπάγερν Μονάχου, φορώντας φανέλες οι οποίες δεν είχαν πάνω τους το έμβλημα του συλλόγου τους, αλλά μόνο το όνομα ή το έμβλημα του χορηγού τους (στην περίπτωση της Μπράουνσβαϊγκ το ποτό Jaegermeister, στην περίπτωση της Μπάγερν η Adidas).
Στιγμιότυπο από αναμέτρηση μεταξύ Μπάγερν Μονάχου και Μπράουνσβαϊγκ το 1975. Στη φανέλα του Γκερντ Μίλερ (αριστερά) διακρίνεται το "a" της Adidas, ενώ σε αυτήν του Βόλφγκανγκ Γκρζιμπ (δεξιά) το λογότυπο της Jaegermeister
Όμως αν θέλουμε να είμαστε δίκαιοι, η ομάδα που «τάραξε τα νερά» και άνοιξε το δρόμο για τη νέα εποχή του ποδοσφαίρου είναι η πολύ λιγότερο γνωστή Κέτερινγκ Τάουν. Και ο άνθρωπος πίσω από αυτήν την αλλαγή είναι ο Ντέρεκ Ντούγκαν.
Ο Ντούγκαν ως ποδοσφαιριστής αγαπήθηκε πολύ από τους οπαδούς της Γουλβς, τη φανέλα της οποίας φόρεσε για οκτώ χρόνια, και ήταν γνωστός για την έφεσή του στο γκολ, αλλά και το πόσο σκληροτράχηλος ήταν. Κάτι που έμελλε να αποδείξει και εκτός γηπέδων το 1975, στα 37 του χρόνια, όταν ανέλαβε το ρόλο του παίκτη-προπονητή της Κέτερινγκ, η οποία αγωνιζόταν στις μικρότερες κατηγορίες της Αγγλίας (όπως και σήμερα, που παίζει στην έβδομη τη τάξει κατηγορία).
Ο Ντούγκαν, λοιπόν, είχε την εξής ιδέα: συμφώνησε με μία τοπική εταιρεία παραγωγής ελαστικών, την Kettering Tyres, ώστε να «φιλοξενήσει» το όνομά της στη φανέλα της ομάδας, με αντάλλαγμα ένα σεβαστό ποσό. Κι έτσι, στις 21 Ιανουαρίου του 1976, σε αναμέτρηση με αντίπαλο την Μπαθ Σίτι, οι παίκτες της Κέτερινγκ παρατάχθηκαν με φανέλες που έγραφαν με μεγάλα γράμματα: KETTERING TYRES.
Η ιδέα ήταν καλή, αλλά υπήρχε ένα μικρό πρόβλημα: η αγγλική ομοσπονδία ποδοσφαίρου απαγόρευε δια ροπάλου τέτοιου είδους διαφημίσεις, και λίγες μέρες αργότερα διέταξε την απόσυρση του ονόματος της εταιρείας από τις φανέλες της ομάδας.
Ο παμπόνηρος Ντούγκαν όμως δεν το έβαλε κάτω: άλλαξε όντως τις φανέλες της ομάδας, οι οποίες πλέον έγραφαν KETTERING T. Όπου το Τ, σύμφωνα με τον ίδιο, σήμαινε Town, που είναι το πλήρες όνομα του συλλόγου, και όχι Tyres.
Η αγγλική ομοσπονδία και πάλι δεν «τσίμπησε», και τον Απρίλιο του 1976 απείλησε με βαρύ πρόστιμο την Κέτερινγκ, αναγκάζοντας ακόμα και τον σκληροτράχηλο Ντούγκαν να υποχωρήσει. «Το βρίσκω ασύλληπτο ότι αυτοί οι στενόμυαλοι γραφειοκράτες έχουν μόνο αυτό να ασχοληθούν», φέρεται να δήλωσε τότε.
Έχοντας χάσει τη μάχη, αλλά όχι και τον πόλεμο, ο Ντούγκαν αναζήτησε συμμάχους σε ισχυρότερες ομάδες, μεταξύ των οποίων και η Ντέρμπι Κάουντι, που τότε αγωνιζόταν στην πρώτη κατηγορία. Εν τω μεταξύ, όλο και περισσότερες ευρωπαϊκές ομάδες άρχιζαν δειλά-δειλά να βάζουν ονόματα και λογότυπα εταιρειών στις φανέλες τους. Και τελικά η ομοσπονδία υπέκυψε στις πιέσεις και τον Ιούνιο του 1977 αποδέχθηκε, με αυστηρές προϋποθέσεις, την εισαγωγή μικρών σε μέγεθος λογότυπων στις φανέλες. Η ειρωνεία της υπόθεσης είναι ότι εκείνη τη χρονιά η Κέτερινγκ δεν κατάφερε να βρει χορηγό...
Η πρώτη βρετανική ομάδα με χορηγό στη φανέλα της ήταν, όχι η Λίβερπουλ, όπως πολλοί νομίζουν, αλλά η σκωτσέζικη Χιμπέρνιαν, που ήδη από το 1978 διαφήμιζε την εταιρεία Bukta, προτού έρθει η μεγάλη συμφωνία της Λίβερπουλ με την ιαπωνική Hitachi, το 1979.
Βέβαια, ακόμα και τότε οι χορηγίες στις φανέλες αποτελούσαν ταμπού: το BBC αρνείτο να μεταδώσει παιχνίδια στα οποία η μία ομάδα διαφήμιζε κάποια εταιρεία, και στη συμφωνία της Λίβερπουλ με τη Hitachi υπήρχαν σαφείς όροι ότι η ομάδα δεν μπορούσε να έχει τη διαφήμιση της εταιρείας όταν αγωνιζόταν σε ευρωπαϊκές διοργανώσεις ή όταν το παιχνίδι της μεταδιδόταν τηλεοπτικά από το BBC.
Χρειάστηκαν κάποια χρόνια μέχρι να προσαρμοστούν όλοι στα νέα δεδομένα: πρόεδροι ομάδων, παίκτες και οπαδοί αρχικά δεν ήθελαν καν να ακούσουν για τέτοιες χορηγίες. Όμως τελικά το... χρώμα του χρήματος αποδείχθηκε πολύ ελκυστικό κίνητρο για να το αποδεχθούν οι περισσότεροι εξ αυτών.
