Γιατί απέτυχε η Nokia που άλλοτε ήταν ο παγκόσμιος «ηγέτης» της κινητής τηλεφωνίας
Το ημερολόγιο γράφει 2 Σεπτεμβρίου 2013. Στα οικονομικά νέα διεθνώς κυριαρχεί η εξής είδηση: η Nokia πούλησε τον κλάδο της κινητής τηλεφωνίας του ομίλου της στη Microsoft, έναντι 7,2 δισ. δολαρίων (δηλαδή περίπου 6,5 δισ. ευρώ).
Γράφει η Λήδα Δεληγιάννη
Το ποσό βεβαίως δεν ακούγεται διόλου ευκαταφρόνητο. Όμως, για όσους θυμούνται τι ήταν η Nokia μέχρι τις αρχές του 2000, φαίνεται ένα πολύ μικρό ποσό.
Πίσω στο ημερολόγιο πάλι, είμαστε στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Η Nokia είναι ένας τεράστιος επιχειρηματικός όμιλος. Υπό την “ομπρέλα” του ονόματος Nokia παράγονται μια τεράστια γκάμα προϊόντων: από επαγγελματικές γαλότσες από καουτσούκ, ειδικές για εργάτες και άλλους επαγγελματίες, μέχρι χαρτί για εκτυπώσεις και εξοπλισμός για ηλεκτροδότηση.
Όμως, η Nokia αποφασίζει ότι θα ξεφορτωθεί οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα και θα επενδύσει σε αυτή που της φέρνει χρήμα, πολύ χρήμα: την κινητή τηλεφωνία!
Ακολουθεί μια δεκαετία (τουλάχιστον) που τα νούμερα επιβεβαιώνουν τις αποφάσεις των επικεφαλής.
Η Nokia βρίσκεται σταθερά στην τριάδα των πιο αναγνωρίσιμων, αξιόπιστων και συνεπώς ευπώλητων κινητών τηλεφώνων παγκοσμίως.
Το 1996, η Nokia βγάζει στην αγορά το πρώτο της smartphone, μια αδιανόητη (για τα τότε δεδομένα – ο τεχνολογικός χρόνος είναι αστραπή, μην ξεχνάμε) συσκευή με touch-screen (οθόνη αφής) και δυνατότητα σύνδεσης στο ίντερνετ, την οποία τελειοποιεί μέχρι τα τέλη των 90ς.
Το 2008 η Nokia είναι ένα από τα δέκα πιο ακριβά και αναγνωρίσιμα brands του κόσμου.
Στο ενδιάμεσο διάστημα όμως (2000 – 2008) η πτώση έχει ήδη αρχίσει. Απλά δεν είναι ορατή.
Τι πήγε στραβά
Η Nokia ήταν μια εταιρεία που επέδειξε εξαιρετικά αντανακλαστικά προσαρμοστικότητας στις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα. Επίσης επένδυε πολύ σημαντικά ποσά στην έρευνα και την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών.
Το αδύνατό της σημείο όμως ήταν (για την ακρίβεια ένα από τα αδύνατά της σημεία) το ανθρώπινο δυναμικό της, οι επικεφαλής και τα επιτελικά της στελέχη. Κατά συντριπτική πλειονότητα μηχανικοί και μηχανολόγοι, οι κεφαλές της Nokia απέτυχαν να δουν αυτό που προμήνυε το μέλλον: ότι το software (δηλαδή το λειτουργικό) θα είχε σύντομα πολύ μεγαλύτερη σημασία από το hardware (το υλικό, τις συσκευές).
Οι μηχανικοί ήξεραν να φτιάχνουν ανθεκτικές και καλές συσκευές. Αλλά όχι τα λειτουργικά προγράμματα που θα έκαναν αυτές τις συσκευές να δουλεύουν στους ρυθμούς του μέλλοντος.
Παρά τις φωνές στο εσωτερικό της εταιρείας που ζητούσαν να δοθεί περισσότερη σημασία στο software, τα λειτουργικά συστήματα, τα applications και ότι σήμερα πλέον (εν έτει 2017) διαφημίζεται ως “δυνατό χαρτί” των κινητών, υποτιμήθηκαν, δεν εξελίχθηκαν, δεν ακολούθησαν τις επιθυμίες των καταναλωτών.
Μετά τα μέσα της δεκαετίας του 2000, η Nokia έχει ήδη βγάλει μια σειρά κινητών και smartphones που έχουν απογοητεύσει τους καταναλωτές. Τα λειτουργικά τους συστήματα είναι βαριά, διόλου ευέλικτα κι ελκυστικά για τους καταναλωτές που ήδη έχουν αρχίσει να μαθαίνουν τις δυνατότητες των iOS και android.
Ακόμη και το 2007, που η πτώση είναι ορατή, η Nokia έχει το 50% των κερδών της παγκόσμιας αγοράς τεχνολογίας κινητής τηλεφωνίας. Αλλά αυτά τα κέρδη δεν έρχονται από τις συσκευές κινητής αλλά από “παράπλευρες” τεχνολογίες, όπως η οθόνη αφής.
Τα iPhones είναι ήδη στην αγορά πλέον (είμαστε στο 2007) αλλά η Nokia εμμένει “έχουμε το brand που ξέρουν και εμπιστεύονται οι καταναλωτές”.
Οι σπασμωδικές προσπάθειες να κερδίσει το χαμένο (κυρίως προς όφελος της Apple) έδαφος στην αγορά των smartphones έρχονται πολύ αργά. Οι καταναλωτές έχουν μάθει τα iPhones ενώ το Android (που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο ευρύ κοινό το Νοέμβριο του 2007) αρχίζει και αυτό να κερδίζει έδαφος.
Και αυτό που στο θέατρο θα λέγαμε τραγική ειρωνεία: δέχτηκε να υιοθετήσει το λειτουργικό Windows (της Microsoft) μόλις το 2011. Δυο χρόνια μετά – όπως γράψαμε και στην αρχή- θα εξαγοραστεί από τη Microsoft. Ακόμη και τότε όμως (το 2011 – 2012), στα κινητά της Nokia λείπουν πολύ βασικές παροχές όπως η τεχνολογία bluetooth αλλά και η δυνατότητα της εύκολης αύξησης του αποθηκευτικού χώρου των κινητών.
Είμαστε και πάλι στο 2013. Τα νούμερα είναι αμείλικτα: Η Nokia έχει μόλις το 3% της παγκόσμιας αγοράς smartphone ενώ οι πωλήσεις της – ακόμη και στις αγορές που παραδοσιακά ήταν δικές της, αυτές της Ασίας- δεν ξεπερνούν το 20% σε σχέση με αυτά που πουλούσε το 2007.
O τότε Nokia CEO, Stephen Elop, παρουσιάζει το Nokia Lumia 1020 (2013)
Ο CEO (διευθύνων σύμβουλος) της Nokia, Stephen Elop, στο λόγο του την ημέρα που υπεγράφη ενώπιον των media η συμφωνία εξαγοράς από τη Microsoft είπε στην κατακλείδα φράση: “Δεν κάναμε τίποτε λάθος, απλώς κάπου, το χάσαμε”.
Οι οικονομικοί αναλυτές, οι εξειδικευμένοι συντάκτες και οι λοιποί ενδιαφερόμενοι που παρακολουθούσαν την συνέντευξη Τύπου, σιγοψιθύρισαν ο ένας στον άλλο: “το πλεονέκτημα που είχες χθες, θα το φάνε οι τάσεις του αύριο. Δεν χρειάζεται να κάνεις κάτι λάθος, αρκεί που οι ανταγωνιστές σου το έκαναν σωστά και πιο γρήγορα από σένα”...
