Η Επιτροπή θα προετοιμάσει ανασκοπήσεις για πιθανές μακροοικονομικές ανισορροπίες στη χώρα μας και άλλα 10 κράτη-μέλη
Ο προϋπολογισμός της ελληνικής κυβέρνησης για το 2024 «είναι σύμφωνος με τις δημοσιονομικές συστάσεις του Συμβουλίου», σύμφωνα με την αξιολόγηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή των σχεδίων προϋπολογισμού για το 2024 των χωρών της ΕΕ.
Συνολικά, η Επιτροπή αξιολογεί, ότι τα σχέδια προϋπολογισμού της Ελλάδας, της Κύπρου, της Εσθονίας, της Ισπανίας, της Ιρλανδίας, της Σλοβενίας και της Λιθουανίας «είναι σύμφωνα με τις δημοσιονομικές συστάσεις του Συμβουλίου». Τα σχέδια προϋπολογισμού της Αυστρίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας, του Λουξεμβούργου, της Λετονίας, της Μάλτας, της Ολλανδίας, της Πορτογαλίας και της Σλοβακίας «δεν ευθυγραμμίζονται πλήρως με τις συστάσεις του Συμβουλίου», ενώ σχέδια προϋπολογισμού του Βελγίου, της Φινλανδίας, της Γαλλίας και της Κροατίας «κινδυνεύουν να μην ευθυγραμμιστούν με τις συστάσεις του Συμβουλίου».
Ο συντονισμός της οικονομικής πολιτικής του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου για το 2024, βασίζεται στις πρόσφατες φθινοπωρινές οικονομικές προβλέψεις της Επιτροπής, οι οποίες έδειξαν ότι η οικονομία της ΕΕ εξακολουθεί να είναι ανθεκτική έναντι των πολλαπλών κραδασμών που υπέστησαν τα τελευταία χρόνια, αλλά ότι έχασε τη δυναμική της ανάπτυξης το 2023 σε ένα πλαίσιο υψηλού πληθωρισμού και αυστηρότερων χρηματοδοτικών συνθηκών, ενώ μόνο μια «μέτρια» ανοδική πορεία αναμένεται το 2024.
Σε γενικές γραμμές, η Επιτροπή καθορίζει τις βασικές προτεραιότητες για το 2024 με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ. Η Ένωση πρέπει να αντιμετωπίσει μια σειρά από σημαντικές διαρθρωτικές προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένης της χαμηλής παραγωγικότητας, της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης και της γήρανσης του πληθυσμού. Για να αντιμετωπιστούν αυτές οι προκλήσεις, η Επιτροπή συστήνει την άρση των εμποδίων στις ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις, την υποστήριξη ενός ευνοϊκού επιχειρηματικού περιβάλλοντος και τη διασφάλιση της ανάπτυξης των δεξιοτήτων που απαιτούνται για την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση. Από την άποψη αυτή, είναι αναγκαία η εφαρμογή των σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και των προγραμμάτων πολιτικής συνοχής.
Επιπλέον, η Επιτροπή επισημαίνει ότι το 2024, η γενική ρήτρα διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης πρόκειται να απενεργοποιηθεί. Γι’ αυτό τονίζει ότι η δημοσιονομική πολιτική πρέπει να υποστηρίζει τη νομισματική πολιτική για τη μείωση του πληθωρισμού και τη διασφάλιση της δημοσιονομικής βιωσιμότητας, παρέχοντας παράλληλα επαρκή χώρο για πρόσθετες επενδύσεις και υποστηρίζοντας τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη.
Τέλος, σε ό,τι αφορά την Έκθεση Μηχανισμού Προειδοποίησης (AMR) που εντοπίζει πιθανές μακροοικονομικές ανισορροπίες στα κράτη-μέλη, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Κύπρος, η Γερμανία, η Ελλάδα, η Γαλλία, η Ουγγαρία, η Ιταλία, η Ολλανδία, η Πορτογαλία, η Ρουμανία, η Ισπανία και η Σουηδία αντιμετώπιζαν ανισορροπίες ή υπερβολικές ανισορροπίες. Ως αποτέλεσμα, θα προετοιμαστούν και πάλι σε βάθος ανασκοπήσεις για αυτές τις χώρες κατά τον κύκλο 2023-2024.
Όσον αφορά τις εξωτερικές ανισορροπίες, η έκθεση Μηχανισμού Προειδοποίησης καταλήγει στο συμπέρασμα, ότι πολλές χώρες αντιμετωπίζουν την προοπτική μεγαλύτερων εξωτερικών ελλειμμάτων, από ό,τι πριν αυξηθούν οι τιμές της ενέργειας. Αυτό οφείλεται στην υψηλή εξάρτηση από τις εισαγωγές ενέργειας και στην ανθεκτικότητα της εσωτερικής ζήτησης που συνδέεται με χαλαρή δημοσιονομική πολιτική.
Θετική η αξιολόγηση για το αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0
Εξάλλου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε σήμερα τη θετική της αξιολόγηση για το αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0, δίνοντας πράσινο φως για την τελική έγκριση του από το ECOFIN το επόμενο διάστημα. Στο επίκεντρο της αναθεώρησης βρίσκονται η νέα δέσμη επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων στο πλαίσιο του REPowerEU με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση 795 εκατ. ευρώ, το αίτημα για επιπλέον δάνεια 5 δισ. ευρώ που θα προστεθούν στο υφιστάμενο δανειακό πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης, καθώς και η ανακατεύθυνση πόρων σε έργα αποκατάστασης στις πληγείσες από τις καταστροφές της κλιματικής κρίσης περιοχές της Θεσσαλίας, του Έβρου και της Ροδόπης.
«Η θετική αξιολόγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0, ύψους 36 δισ. ευρώ, επιβεβαιώνει την αξιοπιστία και τη σοβαρότητα της αναπτυξιακής οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης», ανέφερε, μεταξύ άλλων, ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Νίκος Παπαθανάσης, με αφορμή την εν λόγω αξιολόγηση της ΕΕ. Το αναθεωρημένο Ελλάδα 2.0 ανέρχεται πλέον σε 36 δισ. ευρώ, εκ των οποίων περίπου 18 δισ. ευρώ αποτελούν επιχορηγήσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) και 18 δισ. ευρώ αποτελούν δάνεια από το ΤΑΑ. Περιλαμβάνει 76 μεταρρυθμίσεις και 103 επενδύσεις.
H δέσμη τεσσάρων επενδύσεων και επτά μεταρρυθμίσεων ύψους 795 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο REpowerEU που πρότεινε η Ελλάδα, κρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ότι ευθυγραμμίζεται πλήρως με τη στόχευση για οικονομικά προσιτή, εξασφαλισμένη και βιώσιμη ενέργεια για την Ευρώπη. Συγκεκριμένα, ενισχύονται χρηματοδοτικά τα προγράμματα ενεργειακής απόδοσης για νοικοκυριά, επιχειρήσεις και το Δημόσιο και τα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας από ΑΠΕ. Ανοίγει ο δρόμος για την παραγωγή βιομεθανίου και πράσινου υδρογόνου και την τεχνολογία δέσμευσης και αποθήκευσης CO2 μέσα από πιλοτικά έργα και μεταρρυθμίσεις που διαμορφώνουν το πλαίσιο αδειοδότησης και λειτουργίας.
Στις μεταρρυθμίσεις του REPowerEU περιλαμβάνονται επίσης, η βελτιστοποίηση χρήσης γης και θαλάσσιου χώρου για την ανάπτυξη ΑΠΕ, η αύξηση χωρητικότητας δικτύου και αποθήκευσης ενέργειας για την προώθηση επενδύσεων αποθήκευσης, η πρωτοβουλία για πολιτικές και εργαλειοθήκες για την προώθηση του διαμοιρασμού ενέργειας κ.α.
Το αίτημα για επιπλέον δάνεια 5 δισ. ευρώ που κατευθύνονται αποκλειστικά στην ιδιωτική οικονομία, ανταποκρίνεται στην υψηλή ζήτηση που παρουσιάζει το δανειακό πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης, στο οποίο έως το τέλος του Οκτωβρίου είχαν ήδη υποβληθεί 546 επενδυτικά σχέδια συνολικού προϋπολογισμού 20 δισ. ευρώ, με ποσοστό άνω του 60% να προέρχονται από μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Με την αύξηση του διαθέσιμου προϋπολογισμού του προγράμματος, διευρύνεται η περίμετρος των επιχειρήσεων που μπορούν να χρηματοδοτηθούν από τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης, καθώς και το εύρος των επενδύσεων.
Έμφαση στην πρόληψη φυσικών καταστροφών
Στο Αναθεωρημένο «Ελλάδα 2.0» δίνεται έμφαση όχι μόνο σε έργα αποκατάστασης περιοχών που επλήγησαν από φυσικές καταστροφές αλλά και στην πρόληψη φυσικών καταστροφών. Συγκεκριμένα, με την ανακατεύθυνση υφιστάμενων πόρων, εξασφαλίζεται συνολική χρηματοδότηση 686 εκατ. ευρώ για την αποκατάσταση των ζημιών που προκάλεσε η καταιγίδα Daniel στο οδικό δίκτυο και σε γέφυρες στη Θεσσαλία και τη Στερεά Ελλάδα, για την ανακατασκευή του σιδηροδρομικού δικτύου στη Θεσσαλία και για την αντιπλημμυρική και αντιδιαβρωτική προστασία στις περιοχές του Έβρου και της Ροδόπης που επλήγησαν από τις πυρκαγιές.
Ως προς την πρόληψη φυσικών καταστροφών, ενισχύεται χρηματοδοτικά το πρόγραμμα καθαρισμού δασών και διάνοιξης δασικών οδών και ζωνών Anti-nero, προστίθεται πρόγραμμα προσεισμικού ελέγχου σε δημόσια κτίρια και γίνεται επέκταση της δράσης για την ανθεκτικότητα υποδομών «Έξυπνες Γέφυρες».
Καθώς το Ταμείο Ανάκαμψης στοχεύει στο συνδυασμό επενδύσεων με συνεκτικές μεταρρυθμίσεις, συμπεριλαμβάνονται σημαντικές μεταρρυθμίσεις για τη φορολογική πολιτική και ειδικά την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής (ηλεκτρονικές πληρωμές, βελτίωση της επιχειρησιακής λειτουργίας της ΑΑΔΕ κ.ά.), την πρωτοβάθμια υγειονομική περίθαλψη, το Κτηματολόγιο και τον χρηματοπιστωτικό τομέα ως προς τις σχέσεις μεταξύ των servicers και των δανειοληπτών, και τη βελτίωση του εξωδικαστικού μηχανισμού για να ενισχυθεί περαιτέρω η προστασία των ευάλωτων.
Το αναθεωρημένο σχέδιο Ελλάδα 2.0 διατηρεί μια πολύ ισχυρή εστίαση στην πράσινη μετάβαση, διαθέτοντας το 38,1% (από 37,5% στο αρχικό σχέδιο) των διαθέσιμων κονδυλίων σε μέτρα που υποστηρίζουν τους κλιματικούς στόχους, συνεχίζει να συμβάλλει σημαντικά στην ψηφιακή μετάβαση και διατηρεί την θετική κοινωνική του διάσταση.
Με αφορμή τη θετική αξιολόγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο κ. Παπαθανάσης δήλωσε: «Οι μεταρρυθμίσεις που προωθεί η Ελλάδα και οι επενδύσεις που τις συνοδεύουν, αναγνωρίζονται και ενισχύονται από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Εν τούτοις, δεν εφησυχάζουμε. Συνεχίζουμε την προσπάθεια μας έτσι ώστε η ελληνική οικονομία να γίνει ακόμα πιο ανθεκτική, παραγωγική και εξωστρεφής, μέσα από τη δημοσιονομική σταθερότητα, τις αναπτυξιακές μεταρρυθμίσεις και την κοινωνική ευαισθησία. Μόνον έτσι το μετρήσιμο αποτέλεσμα της ανάπτυξης θα φτάσει σε όλες και σε όλους, και κυρίως στη νέα γενιά, και θα μεταφραστεί σε ακόμα περισσότερες και καλύτερα αμειβόμενες θέσεις εργασίας».
Ενώ, ο διοικητής του Ταμείου Ανάκαμψης Ορέστης Καβαλάκης, δήλωσε: «Σήμερα έγινε ένα σημαντικό βήμα στην πορεία του Ταμείου Ανάκαμψης. Η θετική αξιολόγηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιβεβαιώνει τη συστηματική και εντατική προσπάθεια που κατέβαλε η χώρα για να ευθυγραμμιστούμε με τους στόχους του REPowerEU, να επιδείξουμε προσαρμοστικότητα στις τρέχουσες συνθήκες και ευελιξία στις αναδυόμενες ανάγκες και να εξασφαλίσουμε επιπλέον πόρους με στόχο την βιώσιμη ανάπτυξη. Με την τελική έγκριση από το ECOFIN, η Ελλάδα θα έχει πλέον στη διάθεση της 36 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, πόρους που καλούμαστε να αξιοποιήσουμε πλήρως».
