Ποια άλλα μέτρα εξετάζονται για τα νοικοκυριά
Με την πληθωριστική καταιγίδα να γίνεται όλο και πιο έντονη η κυβέρνηση ετοιμάζεται να ανακοινώσει επέκταση της επιδότησης στους λογαριασμούς ρεύματος για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις τον Φεβρουάριο και παράλληλα εξετάζει πρόσθετα μέτρα για να στηρίξει τα εισοδήματα των νοικοκυριών που πλήττονται από την ακρίβεια στην αγορά.
Το οικονομικό επιτελείο μετρά και ξαναμετρά την εισπρακτική απόδοση όλων των φόρων που επιβάλλονται σε είδη πρώτης ανάγκης με τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα να μην απορρίπτει κανένα πιθανό μέτρο στήριξης. Στη «ζυγαριά» έχουν μπει από τη μια το δημοσιονομικό κόστος και από την άλλη η ανάγκη να προστατευτεί το εισόδημα των νοικοκυριών, ειδικά των πιο ευάλωτων.
Την ίδια ώρα, στο τραπέζι της δημόσιας συζήτησης έχουν πέσει πολλές προτάσεις. Από τη μείωση των έμμεσων φόρων στα καύσιμα και του ΦΠΑ σε συγκεκριμένα τρόφιμα έως την καταβολή επιδόματος ακρίβειας στους ασθενέστερους και την διαγραφή των φορολογικών επιβαρύνσεων στα αναδρομικά των συνταξιούχων. Κάθε μια από τις προτάσεις έχει αδύνατα σημεία και όλες έχουν έναν κοινό περιορισμό: τον δημοσιονομικό χώρο .
Ο προβληματισμός που επικρατεί στο οικονομικό επιτελείο δεν αφορά μόνο το υψηλό δημοσιονομικό κόστος. Αφορά το κατά πόσο τα μέτρα θα έχουν αποτελέσματα στην τσέπη των καταναλωτών. Για παράδειγμα, κανείς δεν μπορεί να διασφαλίσει ότι η μείωση του ΦΠΑ σε βασικά είδη διατροφής θα φθάσει στον καταναλωτή και δεν χαθεί στην εφοδιαστική αλυσίδα όπως υπογραμμίζει ο Χρήστος Σταϊκούρας.
Ωστόσο, οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν από την κυβέρνηση με βάση την έκταση που θα λάβει η ακρίβεια αλλά και τις αντοχές του προϋπολογισμού. Οι εκτιμήσεις ότι η ακρίβεια θα έχει προσωρινό χαρακτήρα έχουν ήδη διαψευστεί καθώς όλα δείχνουν ότι θα συνεχιστεί το επόμενο διάστημα. Η εξίσωση δεν είναι καθόλου εύκολη αφού θα πρέπει να διατηρηθεί η ισορροπία ανάμεσα στο κόστος των παρεμβάσεων και στο πραγματικό αντίχτυπο στις τιμές για τους καταναλωτές και στην αποφυγή κραδασμών στο προϋπολογισμό που θα έθεταν σε κίνδυνο το στόχο για ραγδαία αποκλιμάκωση του ελλείμματος.
Οι υπολογισμοί που κάνει η κυβέρνηση για τη μείωση του ΦΠΑ σε βασικά είδη διατροφής δείχνουν ότι το δημοσιονομικό κόστος για τη μείωση του ΦΠΑ από 13% σε 6% μόνο για το ψωμί φθάνει τα 140 εκατ. ευρώ το χρόνο, για τα φρούτα περίπου 160 εκατ. ευρώ, για τα λαχανικά περίπου 80 εκατ. ευρώ ενώ για το κρέας μια μείωση του ΦΠΑ στο 6% θα είχε δημοσιονομικό κόστος πάνω από 200 εκατ. ευρώ.
Το ενδεχόμενο να καταβληθεί επίδομα στους οικονομικά ευάλωτους, επίσης έχει μεγάλο κόστος, λόγω του πλήθους των αποδεκτών. Στα 2,5 εκατομμύρια, 200 ευρώ επιδόματος ανεβάζει τον λογαριασμό στα 500 εκατ. ευρώ. Για τα αναδρομικά των συνταξιούχων και τη φορολόγησή τους, το όφελος «χάνεται» σε ορίζοντα τετραετίας αφού η οφειλή μπορεί να ρυθμιστεί σε 48 μηνιαίες δόσεις.
Η εξίσωση είναι δύσκολη και οι αγορές παρακολουθούν στενά. Ωστόσο, κυβερνητικές πηγές διαβεβαιώνουν πως δεν θα ληφθεί κανένα μέτρο που θα δημιουργεί συνθήκες δημοσιονομικού εκτροχιασμού. Εντός «περιθωρίων» όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά.
