Στο πλαίσιο του Επετειακού Προγράμματος της Τράπεζας Πειραιώς για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821
Μια πρωτότυπη και ως προς τη θεματολογία και ταυτόχρονα ερευνητικά και επιστημονικά τεκμηριωμένη έκδοση, που περιλαμβάνει άγνωστο μέχρι σήμερα υλικό από προξενικές εκθέσεις Γάλλων διπλωματών που παρακολουθούσαν εκ του σύνεγγυς τις εξελίξεις στην εποχή της Ελληνικής Επανάστασης, παρουσίασε χθες η Τράπεζα Πειραιώς στο πλαίσιο των δράσεων του Επετειακού της Προγράμματος για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Στην εκδήλωση παρέστησαν, ο Υφυπουργός Εξωτερικών, αρμόδιος για τον Απόδημο Ελληνισμό κ. Ανδρέας Κατσανιώτης, ο Πρέσβης της Γαλλίας στην Ελλάδα κ. Patrick Maisonnave, ο Γενικός Γραμματέας Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας του Υπουργείου Εξωτερικών κ. Ιωάννης Χρυσουλάκης και εκπρόσωποι από τους χώρους της επιστήμης, της οικονομίας, της τέχνης και των γραμμάτων.
Την έκδοση «Γαλλικά Δελτία Ειδήσεων για την Ελληνική Επανάσταση. Έτη 1821–1822», που βασίστηκε σε τεκμήρια από τα Αρχεία του Γαλλικού Υπουργείου Εξωτερικών, επιμελήθηκαν η τ. Διευθύντρια του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών της Κυπριακής Δημοκρατίας κα Άννα Pouradier Duteil - Λοϊζίδου, η οποία και «ανακάλυψε» στα γαλλικά αρχεία το πολύτιμο αυτό υλικό, και ο Καθηγητής του Ιονίου Πανεπιστημίου και τ. Πρόεδρος της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους κ. Νικόλαος Καραπιδάκης. Η έκδοση εικονογραφήθηκε με χαρακτικά της εποχής ώστε ο αναγνώστης να συσχετίζει τις πληροφορίες του κειμένου με την ιστορική περίοδο και να κάνει ένα διπλό ταξίδι, εικονικό και κειμενικό.
Χαιρετίζοντας την εκδήλωση, ο Πρόεδρος Δ.Σ. της Τράπεζας Πειραιώς κ. Γιώργος Χαντζηνικολάου επεσήμανε πως: «η επέτειος των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση του 1821, μας εγείρει να κρατήσουμε ζωντανές τις ζωτικές δυνάμεις, τις διαχρονικές αξίες, και την αέναη διεκδίκηση όλων των οραμάτων, όχι μόνο για εμάς τους Έλληνες αλλά, για όλους τους ελεύθερους ανθρώπους. Για να βγούμε πιο δυνατοί και πιο συνειδητοποιημένοι, μέσα από όλες τις σύγχρονες και σήμερα πρωτοφανείς δοκιμασίες. Και να προχωρήσουμε μπροστά για να δημιουργήσουμε μια ισχυρότερη κοινωνία, με αυτοπεποίθηση, εξωστρέφεια και αξιώσεις για ένα καλύτερο μέλλον. Γι’ αυτό εμείς στην Τράπεζα Πειραιώς, πιστέψαμε στη σημασία αυτής της επετείου, και σχεδιάσαμε και υλοποιούμε, με ευθύνη τις δράσεις μας». Αναφερόμενος στην πρωτότυπη, όπως την χαρακτήρισε, έκδοση «Γαλλικά Δελτία Ειδήσεων για την Ελληνική Επανάσταση. Έτη 1821-1822», ο κ. Χαντζηνικολάου τόνισε πως: «μας δίνει την ευκαιρία να θυμηθούμε και να τιμήσουμε τον καθοριστικό ρόλο της Γαλλίας στην Επανάσταση και την ίδρυση του Ελληνικού Κράτους» και πρόσθεσε: «Η σχέση ανάμεσα στις δύο χώρες και τους δύο λαούς έχει βαθιές ρίζες. Έχει δημιουργήσει μια μακρά παράδοση φιλίας και αλληλεγγύης, και συνεχίζει να εξελίσσεται ποικιλόμορφα μέχρι τις μέρες μας». Ο Πρόεδρος της Πειραιώς ευχαρίστησε θερμά τους δημιουργούς της έκδοσης και ευρύτερα όλους τους φορείς και τις προσωπικότητες με τους οποίους η Τράπεζα συνεργάστηκε για την υλοποίηση του Επετειακού της Προγράμματος.
Από την πλευρά του ο Διευθύνων Σύμβουλος της Τράπεζας Πειραιώς κ. Χρήστος Μεγάλου χαιρετίζοντας την εκδήλωση επεσήμανε πως: «Η δύσκολη συγκυρία, δεν επηρέασε την πραγματοποίηση του Επετειακού Προγράμματος της Τράπεζας με βάση τους στόχους που είχαμε θέσει από την αρχή: να συμβάλλουμε, με σεβασμό και υπευθυνότητα στην εθνική αναγκαιότητα του αναστοχασμού, της επαναπροσέγγισης, της μελέτης και της ερμηνείας αυτής της τόσο πολύπλοκης ιστορικής περιόδου. Κι ακόμη, απευθυνόμενοι στους σύγχρονους Έλληνες, και ιδιαίτερα στους νέους μας, να θυμίσουμε και να αναδείξουμε το κεντρικό μήνυμα της Επανάστασης που είναι η μεγάλη πανανθρώπινη αξία της Ελευθερίας, δηλαδή ελεύθεροι να υπάρχουμε εθνικά και να σκεφτόμαστε, με αίσθημα ευθύνης και αλληλοσεβασμού. Και βέβαια μέσα από όλα αυτά, να συμβάλλουμε στην ανανέωση της ζωτικής δύναμης που αποτελεί για τον Ελληνισμό η μεγάλη κληρονομιά των αξιών, των ιδεών, των οραμάτων της ιστορίας μας. Αυτά αποτελούν κινητήριο δύναμη για να ξεπεράσουμε την υγειονομική και κλιματική κρίση που βιώνουμε σήμερα και να περάσουμε με αυτοπεποίθηση και σχέδιο σε μια νέα περίοδο βιώσιμης ανάπτυξης και ευημερίας».
Στη συνέχεια, χαιρετισμό απηύθυνε ο Υφυπουργός Εξωτερικών, αρμόδιος για τον Απόδημο Ελληνισμό, κ. Ανδρέας Κατσανιώτης, ο οποίος αναφέρθηκε στο κίνημα του Φιλελληνισμού που ενέπνευσε η Ελληνική Επανάσταση, τονίζοντας πως: «αποτέλεσε ένα σπάνιο, ίσως και μοναδικό φαινόμενο στην ιστορία των ιδεολογικών ρευμάτων, τόσο για την ένταση και τη διάρκειά του, όσο και την καθολικότητά του. Τον ασπάστηκαν βασιλικοί και δημοκρατικοί, πλούσιοι και φτωχοί, στρατιώτες και καλλιτέχνες. Το κίνημα του Φιλελληνισμού ήταν το μοναδικό success story σε ό,τι αφορά τα επαναστατικά κινήματα του 19ου αιώνα, αφού κατέληξε στη δημιουργία του νέου ελληνικού κράτους και την απελευθέρωση των υποδούλων Ελλήνων. Πέτυχε γιατί βασίστηκε στην ίδια την ουσία των ιδεών του Ελληνισμού και των αξιακών του χαρακτηριστικών. Στην πίστη στον άνθρωπο και τις δυνατότητές του. Στην εποχή μας, η πίστη στον Ελληνισμό και την Ελλάδα, δεν έχει τις ρίζες της στο ρομαντισμό αλλά στη βεβαιότητα ότι η χώρα αλλάζει, προχωρά, εκσυγχρονίζεται και προσφέρει δυνατότητες ανάπτυξης και ευημερίας».
Στον χαιρετισμό του ο κ. Ιωάννης Χρυσουλάκης, Γενικός Γραμματέας Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας του Υπουργείου Εξωτερικών, αναφέρθηκε στη συνεργασία με την Τράπεζα Πειραιώς για την επικοινωνία των δράσεων του Επετειακού της Προγράμματος στα κέντρα του Απόδημου Ελληνισμού και τόνισε πως: «Με πάνω από 40.000 ηλεκτρονικές αποστολές, η Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας διέθεσε και παρουσίασε τις δράσεις αυτές σε ψηφιακή μορφή στις εστίες του απόδημου ελληνισμού, προκαλώντας παράλληλα την ενεργοποίηση των ομογενών μέσω της συμμετοχής τους σε αυτές». Σε ό,τι αφορά στην ίδια την έκδοση ο κ. Χρυσουλάκης, επεσήμανε πως: «Ως Γενικός Γραμματέας Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας αισθάνομαι ιδιαίτερα ευτυχής για τη συγκεκριμένη δράση. Την οποία είχα τη χαρά να παρουσιάσω και να δωρίσω τον περασμένο μήνα στη Γαλλία, στην Ελληνική Κοινότητα του Παρισιού».
Η κα Άννα Pouradier Duteil-Λοϊζίδου, τ. Διευθύντρια του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών της Κυπριακής Δημοκρατίας μίλησε για την έρευνα που διεξήγαγε και κατέληξε στην δημιουργία της έκδοσης η οποία στηρίχθηκε σε υλικό από τα Αρχεία του Γαλλικού Υπουργείου Εξωτερικών, επισημαίνοντας ότι: «Με την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, η Γαλλία ζήτησε από τον πρέσβη της στην Κωνσταντινούπολη, από τους προξένους της, που ήταν διαπιστευμένοι στις διάφορες επαρχίες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, και από τον αντιναύαρχο της γαλλικής Ναυτικής μοίρας, που περιπολούσε στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, να την ενημερώνουν τακτικά και λεπτομερώς για ό,τι συνέβαινε στη στεριά και τη θάλασσα. Οι εκθέσεις, καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, τα οποία μας επιτρέπουν να γνωρίσουμε τη γενική κατάσταση που επικρατούσε κατά τη διάρκεια της Επανάστασης, και να παρακολουθήσουμε τα γεγονότα όπως αυτά εκτυλίσσονται, μέρα με τη μέρα. Μας επιτρέπουν επίσης να πληροφορηθούμε για τη στάση που τήρησε η Γαλλία και οι άλλες δυνάμεις απέναντι στην Επανάσταση των Ελλήνων».
Για την ερευνητική εργασία πάνω στην οποία στηρίχθηκε η έκδοση μίλησε και ο κ. Νικόλαος Καραπιδάκης, Καθηγητής του Ιονίου Πανεπιστημίου και τ. Πρόεδρος της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους τονίζοντας πως: «Τα ντοκουμέντα αυτά, μεταγραμμένα και μεταφρασμένα στα ελληνικά, έχουν την ιδιαιτερότητα και την αξία να μεταφέρουν το κλίμα, τις εντάσεις, την αβεβαιότητα που προκλήθηκαν μόλις ξέσπασε η επανάσταση. Τα σχόλια που ακολουθούν την έκδοση επιτρέπουν – πιστεύουμε τουλάχιστον – να διαπιστωθεί η αξιοπιστία των κειμένων, να ταυτιστούν τα ονόματα που αναφέρονται παραφθαρμένα και ν’ αποτιμηθεί γενικότερα η αξία των πληροφοριών τους. Τα κείμενα των προξένων και των υποπροξένων είναι, γραμμένα σε μια ποιοτική γλώσσα, που διατηρεί όλη την ποιότητα της γαλλικής γλώσσας του Διαφωτισμού και πιστοποιεί το υψηλό μορφωτικό επίπεδο των συντακτών τους. Πιστεύουμε ότι η μετάφρασή τους στα ελληνικά αποδίδει με τον καλύτερο τρόπο το πνεύμα τους».
Την έκδοση παρουσίασε ο κ. Κώστας Κωστής, Καθηγητής του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Όπως είπε ο κ. Κωστής: «Ο ερχομός της διακοσιοστής επετείου από την έναρξη του Πολέμου της Ανεξαρτησίας έθεσε εκ νέου το θέμα της ανανέωσης των ιστορικών σπουδών στο συγκεκριμένο πεδίο το οποίο μέχρι πολύ πρόσφατα ήταν περιθωριοποιημένο και περιφρονημένο από τους Έλληνες ιστορικούς. Ένας πιθανός λόγος για το φαινόμενο αυτό, φαντάζομαι ότι ήταν η ταύτιση της μελέτης της Επανάστασης με πολύ συντηρητικούς ιστορικούς, και αργότερα με τη δικτατορία των συνταγματαρχών, πράγμα που μετά την μεταπολίτευση την έκανε έναν τομέα απωθητικό. Η οπτική των Δελτίων Ειδήσεων για την Επανάσταση είναι εντελώς διαφορετική. Οι πληροφορίες αυτές αφορούν κάθε πλευρά της ζωής του τόπου στον οποίο βρίσκεται ο προξενικός πράκτορας που ενημερώνει τις κεντρικές αρχές του Υπουργείου και κυρίως οτιδήποτε έχει σχέση με την Επανάσταση. Οι πληροφορίες φτιάχνουν ένα ψηφιδωτό με τις αντιδράσεις των κοινωνιών, αλλά και των πολιτικών ηγεσιών απέναντι στο φαινόμενο του Ελληνικού Αγώνα της Ανεξαρτησίας. Είναι ακριβώς αυτό το υλικό που μας επιτρέπει να μετακινηθούμε από τα πεδία της πολιτικής και στρατιωτικής ιστορίας σε εκείνα της κοινωνικής ιστορίας, να εμπλουτίσουμε δηλαδή και να εμβαθύνουμε τις γνώσεις μας για την Ελληνική Επανάσταση».
Η παρουσίαση της έκδοσης ολοκληρώθηκε με συνθέσεις Γάλλων φιλελλήνων μουσικών, που δημιουργήθηκαν την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης, τις οποίες ερμήνευσε ο βαρύτονος κ. Νικόλαος Καραγκιαούρης, με αφήγηση αποσπασμάτων της έκδοσης από τον ηθοποιό κ. Μιλτιάδη Φιορέντζη και συνοδεία πιάνου από τον κ. Πάνο Λουμάκη.
