Στόχος η επίτευξη υψηλής και διατηρήσιμης ανάπτυξης, νέες θέσεις εργασίας, ενίσχυση της συνοχής
«Το προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2022 αποτυπώνει, ανάγλυφα, τις οικονομικές προτεραιότητες της κυβέρνησης, με στόχο την επίτευξη υψηλής και διατηρήσιμης ανάπτυξης, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής. Αποδεικνύει ότι η κυβέρνηση διαθέτει όραμα και σχέδιο, και μπορεί να αντεπεξέλθει, με επιτυχία, σε κρίσεις απρόβλεπτες, πολυεπίπεδες και εν πολλοίς ασύμμετρες καταστάσεις» ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, κατά την έναρξη της συζήτησής του στην Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής.
Ο υπουργός υπογράμμισε πως η κυβέρνηση «χωρίς θριαμβολογίες και με πλήρη συναίσθηση των νέων προκλήσεων που αναδύονται, συνεχίζει στον δρόμο που έχουμε ήδη χαράξει, με την εφαρμογή μιας αναπτυξιακής, μεταρρυθμιστικής, υπεύθυνης, αξιόπιστης και δίκαιης οικονομικής πολιτικής, με στόχο μια Ελλάδα δυναμική, παραγωγική, εξωστρεφή, κοινωνικά δίκαιη, πράσινη, χωρίς αποκλεισμούς και ανισότητες» και αυτά «τα οφείλουμε στους Έλληνες πολίτες, τη νέα γενιά, στην Ελλάδα», είπε.
Ο κ. Σταϊκούρας ανέφερε πως το προσχέδιο του προϋπολογισμού διακρίνεται από συνέπεια και αξιοπιστία, συντηρητικές εκτιμήσεις, ρεαλιστικές προβλέψεις, φιλόδοξους στόχους για μια δυναμική οικονομία. Αποτυπώνει τις καλές επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας, αναδεικνύει τις αναπτυξιακές προοπτικές της χώρας, επιβεβαιώνει ότι η κυβέρνηση διαθέτει αποτελεσματικό σχέδιο, με συνεκτικές προτεραιότητες άσκησης οικονομικής πολιτικής, που ανταποκρίνεται στις νέες προκλήσεις, ενσωματώνοντας την περιβαλλοντική διάσταση. Την αποτελεσματικότητα με κοινωνική δικαιοσύνη.
Ο υπουργός Οικονομικών ανέφερε πως με αυτό το προσχέδιο υλοποιούμε ένα ευρύ πλέγμα μέτρων στήριξης και ενίσχυσης νοικοκυριών και επιχειρήσεων, ύψους 42,7 δισ. ευρώ, κρατώντας όρθια την κοινωνία και την οικονομία. Αναφερόμενος στους στόχους και τα αποτελέσματα της κυβερνητικής πολιτικής την προηγούμενη διετία, είπε ότι επιτεύχθηκε οι επενδύσεις να πολλαπλασιάζονται και οι εξαγωγές να ενισχύονται. Η βιομηχανική παραγωγή να καταγράφει σταθερά ανοδική πορεία. Το οικονομικό κλίμα να κινείται στα προ πανδημίας επίπεδα. Η μεταποίηση να ενισχύεται. Η οικοδομική δραστηριότητα να αυξάνεται. Οι απώλειες στο πεδίο του τουρισμού να περιορίζονται. Η πιστωτική επέκταση να αναθερμαίνεται. Οι καταθέσεις να αυξάνονται. Οι ηλεκτρονικές συναλλαγές να ενισχύονται. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια να μειώνονται. Το κόστος δανεισμού στις αγορές χρήματος να είναι, σταθερά, αρνητικό. Το κόστος δανεισμού στις αγορές κεφαλαίου να βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο. Η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας να βελτιώνεται και η χώρα να αναβαθμίζεται.
Ειδικότερα, ανέφερε μεταξύ άλλων, πως το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, κυρίως της μεσαίας τάξης, έχει ενισχυθεί. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που συγκλίνουν με αυτά της ΕΛΣΤΑΤ, το διαθέσιμο εισόδημα ενισχύθηκε κατά 5,3% το 1ο τρίμηνο του 2021, όταν στην ευρωζώνη το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 1,4%.
Ενδεικτικά, το μέσο ατομικό εισόδημα αυξήθηκε κατά 7% σε σχέση με το 2019, και ανήλθε στα 10.041 ευρώ. Αποδεικτικά, οι καταθέσεις -μόνο- των νοικοκυριών έχουν αυξηθεί κατά 19 δισ. ευρώ από τον Ιούνιο του 2019.
Δεύτερον, το πραγματικό εισόδημα των εργαζομένων έχει ενισχυθεί. Αυτό είναι το αποτέλεσμα της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών, της αναστολής της εισφοράς αλληλεγγύης, της μείωσης της φορολογίας εισοδήματος, της μείωσης του ΕΝΦΙΑ, ενώ επίκειται αύξηση του κατώτατου μισθού. Το συνολικό ετήσιο όφελος για όσους αμείβονται με τον κατώτατο μισθό κυμαίνεται από 305 έως 533 ευρώ.
Τρίτον, οι επιχειρήσεις εκκινούν οικονομική δραστηριότητα, καθώς σύμφωνα με το Προσχέδιο, οι ενάρξεις λειτουργίας επιχειρήσεων, για το σύνολο των τομέων της οικονομίας εντός του 2ου τριμήνου, παρουσίασαν μεγάλη αύξηση, της τάξεως του 70%, σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2020.
Τέταρτον, η απασχόληση ενισχύεται και η ανεργία συρρικνώνεται. Ήδη, η απασχόληση σημείωσε αύξηση κατά 2,8% το 2ο τρίμηνο του έτους και η ανεργία συρρικνώθηκε στο 14,2%, από 17,3% τον Ιούλιο του 2019. Και πλέον, ο αριθμός των ανέργων είναι ο χαμηλότερος από τον Οκτώβριο του 2010, ενώ ο αριθμός των απασχολούμενων είναι ο υψηλότερος από τον Αύγουστο του 2011.
Πέμπτον, το ποσοστό του πληθυσμού σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού κινείται πτωτικά, καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το ποσοστό του πληθυσμού σε κίνδυνο φτώχειας ή σε κοινωνικό αποκλεισμό υποχώρησε στο 28,9% το 2020, έναντι 30% το 2019 και 32% το 2018.
Και έκτο, η εκτίμηση για την εφετινή ανάπτυξη διαμορφώνεται στο 6,1%, μία πρόβλεψη απολύτως ρεαλιστική, ίσως μάλιστα αποδειχθεί και πάλι συντηρητική, με βάση τους πρόδρομους δείκτες της οικονομίας.
Με αυτά ως εφαλτήριο, είπε ο υπουργός Οικονομικών, συνεχίζουμε την υλοποίηση των έξι μεσο-μακροπρόθεσμων στόχων που είναι:
1ον. Η επίτευξη υψηλών ρυθμών οικονομικής μεγέθυνσης, από εφέτος, καθώς, όπως αποτυπώνεται στο Προσχέδιο, η ανάπτυξη της οικονομίας τα επόμενα χρόνια θα είναι ισχυρή. Ειδικότερα, η σωρευτική ανάπτυξη των ετών 2021-2022 αυξάνεται στο 10,8%, σηματοδοτώντας ότι κατά το έτος 2022, όχι μόνο αναμένεται να αποκατασταθεί πλήρως το προ πανδημίας επίπεδο του εγχώριου προϊόντος, αλλά αυτό θα αυξηθεί περαιτέρω κατά περίπου 2%.
2ον. Η βελτίωση της σύνθεσης του ΑΕΠ, με σημαντική αύξηση των επενδύσεων και των εξαγωγών, από εφέτος, που όπως αποτυπώνεται στο Προσχέδιο, ο ρυθμός αύξησης των πραγματικών επενδύσεων εκτιμάται περίπου στο 11% για το 2021 και στο 23% για το 2022.
3ον. Η έξοδος της χώρας από το καθεστώς της Ενισχυμένης Εποπτείας, εντός του 2022.
4ον. Η επίτευξη μονοψήφιου ποσοστού μη εξυπηρετούμενων δανείων στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών, εντός του 2022, καθώς από εφέτος, συστημικά τραπεζικά ιδρύματα εκτιμάται ότι θα επιτύχουν μονοψήφιο ποσοστό.
5ον. Η επίτευξη ρεαλιστικών πρωτογενών πλεονασμάτων, από το 2023. Στο Προσχέδιο, το πρωτογενές έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης θα συρρικνωθεί σημαντικά, από το 7,4% το 2021 στο 1,1% το 2022, επιστρέφοντας η χώρα σε πρωτογενή πλεονάσματα το 2023, αποκλειστικά μέσω της δυναμικής ανάκαμψης και της ισχυρής ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.
6ον. Η απόκτηση επενδυτικής καλύτερης βαθμίδας, το 2023, καθώς ήδη η οικονομία μας -και μέσα στην υγειονομική κρίση- αναβαθμίζεται.
Συνεπώς, ανέφερε ο κ. Σταϊκούρας, αυτή η επίτευξη αυτών των έξι στόχων είναι απολύτως ρεαλιστική. Και αυτό, διότι διαθέτουμε αποφασιστικότητα και αποτελεσματικότητα, πολιτική βούληση και σχέδιο. Σχέδιο συνεκτικό, το οποίο υλοποιούμε βάσει καθορισμένων προτεραιοτήτων, πάνω στις οποίες έχει οικοδομηθεί και το παρόν Προσχέδιο.
Συγκεκριμένα:
1η Προτεραιότητα. Η επιστροφή της πραγματικής οικονομίας σε κανονικούς ρυθμούς λειτουργίας, με στοχευμένη ενίσχυση νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Στο πλαίσιο αυτό, το δεύτερο εξάμηνο του 2021, παράλληλα με την πλήρη επανεκκίνηση της οικονομίας, συνεχίζουμε να ενισχύουμε την κοινωνία, με μέτρα, όπως είναι ενδεικτικά: Τα Προγράμματα «ΓΕΦΥΡΑ» για την επιδότηση δόσεων δανείων φυσικών και νομικών προσώπων. Η επιδότηση μέρους των παγίων δαπανών επιχειρήσεων. Η υλοποίηση στοχευμένων προγραμμάτων στήριξης κλάδων της οικονομίας, μέσω του ΕΣΠΑ, ενώ στα υφιστάμενα μέτρα, προστίθενται νέες ή επεκτείνονται υφιστάμενες παρεμβάσεις, όπως επέκταση του προγράμματος ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ, έως το τέλος του 2021. Επεκτείνονται τα προγράμματα επιδότησης 100.000 νέων θέσεων εργασίας, για άλλες 50.000 θέσεις. Μειώνεται το ποσοστό επιστροφής όλων των Επιστρεπτέων Προκαταβολών, ανάλογα με την πτώση των ακαθάριστων εσόδων της επιχείρησης. Παρέχεται το πρώτο ένσημο, για νέους από 18 έως 29 ετών, χωρίς προϋπηρεσία, που θα προσληφθούν εντός του 2022. Χορηγείται, τον μήνα Δεκέμβριο, διπλή δόση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος.
2η Προτεραιότητα. Η στήριξη της κοινωνίας από τις επιπτώσεις της διεθνούς ενεργειακής κρίσης, που έχει μεγαλύτερη ένταση και έκταση σε σχέση με τις αρχικές -σε παγκόσμιο επίπεδο- με σημαντικό και αυξανόμενο βάρος στα νοικοκυριά, ιδιαίτερα τα πιο ευάλωτα. Γι΄αυτό και η κυβέρνηση έχει αναλάβει συγκεκριμένες ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες και υλοποιεί συνεκτικές εθνικές πολιτικές, αποδεικνύοντας -για ακόμη μία φορά έμπρακτα- ότι διαθέτει γρήγορα αντανακλαστικά και αποτελεσματικότητα. Ειδικότερα, ανέφερε πως σε ευρωπαϊκό επίπεδο: Καταθέσαμε πρόταση, από κοινού με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, για τη σύσταση μηχανισμού στήριξης των Ευρωπαίων καταναλωτών από τις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης. Συνυπέγραψα, με τους υπουργούς Οικονομικών της Γαλλίας, της Ισπανίας, της Τσεχίας και της Ρουμανίας, δήλωση, με την οποία προτείνουμε την ανάληψη συγκεκριμένων δράσεων. Ενώ σε εθνικό επίπεδο: Υλοποιούμε πολιτικές -κυρίως μείωσης φόρων- με στόχο την περαιτέρω ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος του πολίτη, ώστε αυτή να υπερκαλύπτει πρόσκαιρες αναταράξεις και κρίσεις. Και έχουμε στοχευμένα μέτρα αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης, όπως η έκπτωση του ηλεκτρικού ρεύματος και η ενίσχυση του επιδόματος θέρμανσης, ύψους 500 εκατ. ευρώ, για να προστατεύσουμε τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς και να διατηρήσουμε την κοινωνική συνοχή, ενώ τόνισε πως «θα είμαστε κοντά στην κοινωνία, για όσο χρειαστεί»!
3η Προτεραιότητα. Η συνέχιση της υλοποίησης μιας συνετής δημοσιονομικής πολιτικής, στην κατεύθυνση περαιτέρω μείωσης φόρων και ασφαλιστικών εισφορών. Υπενθυμίζοντας ότι έχουμε ήδη προχωρήσει σε μείωση του ΕΝΦΙΑ -μεσοσταθμικά- κατά 22%. Μείωση του εισαγωγικού φορολογικού συντελεστή στα φυσικά πρόσωπα, από 22% στο 9%. Μείωση του συντελεστή παρακράτησης φόρου για τα μερίσματα, από 10% στο 5%. Μείωση της προκαταβολής φόρου για τα φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα, από 100% στο 55%, και για τα νομικά πρόσωπα, από 100% στο 80%. Μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 1+3 μονάδες. Ενώ, όπως αποτυπώνεται και στο Προσχέδιο, προχωράμε σε νέες μειώσεις ή επέκταση των ήδη υφιστάμενων, καθώς συνεχίζεται, και για το 2022, η απαλλαγή από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης των εισοδημάτων από τον ιδιωτικό τομέα. Επεκτείνεται, για το 2022, η μείωση κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες των ασφαλιστικών εισφορών. Μειώνεται περαιτέρω ο φόρος εισοδήματος των επιχειρήσεων -σε μόνιμη βάση- από το 24% στο 22%. Επεκτείνεται η εφαρμογή των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στις μεταφορές, στον καφέ και τα μη αλκοολούχα ποτά, στους κινηματογράφους και στο τουριστικό πακέτο, έως τον Ιούνιο του 2022. Μειώνεται ο συντελεστής ΦΠΑ στα γυμναστήρια και στις σχολές χορού, από το 24% στο 13%, έως τον Ιούνιο του 2022. Επεκτείνεται η αναστολή πληρωμής του τέλους συνδρομητικής τηλεόρασης, έως τον Ιούνιο του 2022. Καταργείται ο φόρος γονικών παροχών-δωρεών -για κινητή και ακίνητη περιουσία- για συγγενείς πρώτου βαθμού, που αφορά αξίες έως 800.000 ευρώ. Μειώνεται το τέλος συνδρομητών κινητής τηλεφωνίας στο 10%, και καταργείται για νέους έως 29 ετών, από την 1η Ιανουαρίου 2022.
4η Προτεραιότητα είναι η συνέχιση της υλοποίησης μιας έξυπνης και διορατικής εκδοτικής στρατηγικής, με σκοπό τη διατήρηση ισχυρών ταμειακών αποθεμάτων, τα οποία σήμερα υπερβαίνουν τα 39,6 δισ. ευρώ. Με συγκεκριμένες πολιτικές πρωτοβουλίες, όπως είναι: η τακτική πρόσβαση στις αγορές χρήματος και κεφαλαίου, η προετοιμασία για πρόωρη εξόφληση μέρους των διμερών δανείων που σύναψε η Ελλάδα με τις χώρες της Ευρωζώνης το 2010, η περαιτέρω αποπληρωμή δανείων του ΔΝΤ, η δημιουργία πλαισίου έκδοσης με προσανατολισμό στην «πράσινη» και βιώσιμη ανάπτυξη. Πρωτοβουλίες που συμβάλλουν στην περαιτέρω ενδυνάμωση του κύρους και της αξιοπιστίας του ελληνικού Δημοσίου, η επέκταση της επενδυτικής βάσης των ελληνικών ομολόγων, η βελτίωση του κόστους δανεισμού και η ενίσχυση της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης.
5η Προτεραιότητα της κυβέρνησης είναι η ενίσχυση της ρευστότητας στην πραγματική οικονομία, με πολιτικές, όπως η υλοποίηση του προγράμματος «Ηρακλής», η εφαρμογή του πλαισίου ρύθμισης οφειλών για φυσικά και νομικά πρόσωπα και η αξιοποίηση του δανειακού χαρτοφυλακίου του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ύψους 12,7 δισ. ευρώ.
6η Προτεραιότητα. Η υλοποίηση διαρθρωτικών αλλαγών και η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας. Με συγκεκριμένες πολιτικές, που είναι: φορολογικά κίνητρα για την περαιτέρω αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών. Η χορήγηση προσαυξημένης έκπτωσης για δαπάνες που αφορούν σε πράσινη οικονομία, ενέργεια και ψηφιοποίηση. Τα φορολογικά κίνητρα για συγχωνεύσεις και εξαγορές, που πρόσφατα ετέθησαν σε δημόσια διαβούλευση. H προσθήκη αρμοδιοτήτων στο ΤΑΙΠΕΔ, με σκοπό την επιτάχυνση και τη βελτίωση της υλοποίησης έργων Στρατηγικής Σημασίας. Η συνέχιση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων και αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας. Όπου μετά τις τρείς πρόσφατες, εξαιρετικά επιτυχημένες, συναλλαγές, στην Εγνατία Οδό, τη ΔΕΠΑ Υποδομών και τον ΔΕΔΔΗΕ, δρομολογούνται: η αξιοποίηση του ακινήτου στις Γούρνες, με την κατάθεση των προσφορών, μέσα στην εβδομάδα. Η αξιοποίηση των περιφερειακών λιμένων Αλεξανδρούπολης, Καβάλας, Ηγουμενίτσας και Ηρακλείου. Η ολοκλήρωση του διαγωνισμού για την παραχώρηση της μαρίνας Καλαμαριάς και η εκκίνηση των διαδικασιών για την αξιοποίηση της μαρίνας Πύλου και Λευκίμμης Κέρκυρας. Η προετοιμασία του διαγωνισμού για την επανα-παραχώρηση της Αττικής Οδού.
7η Προτεραιότητα. Η ορθολογική αξιοποίηση των διαθέσιμων ευρωπαϊκών κονδυλίων, με «αιχμή» το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και το νέο ΕΣΠΑ, συνολικού ύψους περίπου 80 δισ. ευρώ μέχρι το 2027. Γι΄ αυτό και στο Προσχέδιο, προβλέπεται πως η υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα προσδώσει στην ελληνική οικονομία επιπλέον 2,9 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ, χωρίς τη μόχλευση, εντός του 2022. Μάλιστα, είπε ο υπουργός, άνω του 88% της συνολικής κατανομής επιχορηγήσεων και δανείων από το Ταμείο θα κατευθυνθούν σε επενδύσεις, το 42% των οποίων σε δημόσιες επενδύσεις με υψηλή πολλαπλασιαστική επίδραση, συμβάλλοντας με αυτό τον τρόπο στην ουσιαστική μείωση του μακροχρόνιου επενδυτικού κενού.
8η Προτεραιότητα, τέλος, ανέδειξε ο υπουργός Οικονομικών, την ενεργή συμμετοχή της χώρας, όπως γίνεται τα τελευταία 2 χρόνια, στη διάρθρωση νέας ευρωπαϊκής οικονομικής αρχιτεκτονικής. Καθώς «η νέα Ευρωπαϊκή Οικονομική Αρχιτεκτονική πρέπει να διασφαλίζει μακροπρόθεσμη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών, προσφέροντας παράλληλα τη μέγιστη δυνατή ευελιξία στην αντιμετώπιση κρίσεων, προστατεύοντας και ενθαρρύνοντας τις δημόσιες επενδύσεις, ειδικά σε τομείς προτεραιότητας, όπως είναι η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση». Για αυτό ανάμεσα στις άλλες πρωτοβουλίες, που αναλαμβάνονται είναι: η ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης και της ένωσης των κεφαλαιαγορών. Η αναμόρφωση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Και η διαμόρφωση του νέου διεθνούς πλαισίου για τη φορολόγηση των πολυεθνικών επιχειρήσεων, μέσω του ΟΟΣΑ.
