Οι προσδοκίες για εμβόλια και το εκλογικό αποτέλεσμα στις ΗΠΑ άλλαξαν τις ισορροπίες
Του Μ.Φ. Ρετσινά
Σε μια χθεσινή έκθεση της Bank of America για το μήνα Νοέμβριο το μεγαλύτερο ποσοστό των διαχειριστών κεφαλαίων (39% ) δήλωσε πως περιμένει την πορεία της παγκόσμιας οικονομικής ανάκαμψης να ακολουθήσει το σχήμα του W.
Δηλαδή να ακολουθήσει τώρα το δεύτερο και τελικό καθοδικό κύμα πριν την οριστική έξοδο της οικονομίας από την ύφεση.
Το ποσοστό αυτό ήταν αυξημένο κατά 9 μονάδες σε σχέση με τον Οκτώβρη. Οι υποστηρικτές του εστιάζουν στη μείωση του ρυθμού αύξησης των λιανικών πωλήσεων στις ΗΠΑ δίχως μια νέα δημοσιονομική στήριξη.
Το σχήμα U επέλεξε το 24%, μειωμένο κατά 5 μονάδες καθώς είχαμε μια απότομη ανάστροφη ήδη, ενώ όσοι πιστεύουν ότι διανύουμε το ανοδικό σχήμα εξόδου από την κρίση σε σχήμα V το επέλεξαν σε ποσοστό 23%(αυξημένο κατά 4 μονάδες).
Όσοι υποστηρίζουν το V, συμπεριλαμβανομένης της Morgan Stanley, επικαλούνται την ακατάπαυστη μείωση των αιτήσεων για επιδόματα ανεργίας.
Το υπόλοιπο 14% μοιράστηκε σε επιλογές ανάμεσα στο L, στη μαθηματική ρίζα √ και το παρεμφερές σήμα της NIKE με το αργόσυρτο ανοδικό πόδι.
Η Αμερική
Ωστόσο ο νεοεκλεγέντας πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν είχε εναλλακτικά συλλάβει ένα άλλο σχήμα για να αποδώσει την πορεία της οικονομίας, το Κ.
Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής ομιλίας του στο Ντέλαγουερ, ο Τζο Μπάιντεν έλεγε:
«Η οδυνηρή αλήθεια είναι ότι έχουμε έναν Πρόεδρο που απλά δεν το βλέπει, δεν το αισθάνεται, δεν καταλαβαίνει, απλά δεν με νοιάζει. Πιστεύει ότι αν το χρηματιστήριο είναι ανοδικό, τότε όλα είναι καλά.
Οι οικονομολόγοι αρχίζουν να αποκαλούν αυτή την ύφεση ως ύφεση σε σχήμα Κ, η οποία είναι μια φανταστική φράση για το οτιδήποτε συμβαίνει σχετικά με την προεδρία του Τραμπ. Το Κ σημαίνει ότι εκείνοι στην κορυφή βλέπουν τα πράγματα να ανεβαίνουν. Και εκείνοι στη μέση ή κάτω βλέπουν τα πράγματα να πέφτουν και να χειροτερεύουν. Ο Τραμπ έχει κακοδιαχειριστεί την κρίση COVID. Και γι 'αυτό είναι μια πανδημία σχήματος Κ».
Πρόκειται για μια οικονομική ανάκαμψη διχασμένη σαν Κ. Οι πλουσιότεροι ανακάμπτουν γρήγορα, ακόμη και ακμάζουν, ενώ τα μεσαία και χαμηλότερα εισοδήματα πέφτουν.
Έπειτα από μια καθίζηση τους το Μάρτιο, οι μετοχές των ΗΠΑ ανεβαίνουν ασταμάτητα χάρη τόσο στο κυβερνητικό πακέτο των 2 τρις δολαρίων που διατήρησε το εισόδημα των ανέργων Αμερικανών όσο και στην ομοσπονδιακή τράπεζα που θα κρατήσει τα επιτόκια χαμηλά μέχρι να πέσει η ανεργία κάτω από το 4% και ο πληθωρισμός ανέλθει άνω του 2%.
Πολιτικές που για τη μονεταριστική Ευρώπη ήταν ανήκουστες, όσο εστίαζε μόνο στον πληθωρισμό.
Οι περισσότεροι Αμερικανοί αισθάνθηκαν αυτή την στήριξη και κάπως έτσι εξηγούνται τα μεγάλα ποσοστά που έλαβε ο Τραμπ στη λευκή εργατική τάξη, παρά τη δικαιολογημένη διακωμώδηση του από τα ΜΜΕ για τον παρανοϊκό και διχαστικό του λόγο.
Ωστόσο η λευκή μεσαία τάξη του γύρισε την πλάτη, όχι απλά διότι υποτίμησε τον ιό, αλλά και επειδή υπέστη το μεγαλύτερο οικονομικό πλήγμα.
Ζημιά που δε μπόρεσε να την αναπληρώσει με επενδύσεις στο χρηματιστήριο, καθώς αυτό είναι το σπορ των πλουσίων. Μόνο το 14% των νοικοκυριών επενδύει άμεσα στην αγορά ενώ το πλουσιότερο 10% των αμερικανικών νοικοκυριών κατέχει το 87% των αμοιβαίων κεφαλαίων.
Η περιγραφή του Μπάιντεν της ανάκαμψης ως Κ ήταν πως αφορούσε τα απόλυτα μεγέθη της πραγματικής οικονομίας σε αντιδιαστολή με το V του Tραμπ που αφορούσε τους ρυθμούς μεταβολής τους και τις τιμές των δεικτών Nasdaq και S&P 500. Η μεσαία τάξη ταυτίστηκε περισσότερο με τον Μπάιντεν όταν έλεγε ότι η χρηματιστηριακή αγορά δεν είναι η οικονομία.
Ωστόσο η αλήθεια είναι πως η περιγραφή του ταιριάζει γάντι και στο χρηματιστήριο, αν εξετάσει κάνεις υποσύνολα του.
Στο παραπάνω γράφημα βλέπουμε ένα Κ με ανοδική κλίση. Στο πάνω σκέλος είναι ο κλάδος των εταιριών υψηλής τεχνολογίας των ΗΠΑ, NASDAQ 100, με φετινή άνοδο σχεδόν 40%. Οι εταιρίες αυτές ήταν οι νικητές του φαινομένου της τηλεργασίας και της επίσπευσης της εισαγωγής στην παραγωγή και κατανάλωση των νέων τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης και της πράσινης ενεργείας.
Ο παραδοσιακός S&P 500 που περιλαμβάνει και μετοχές εναρμονισμένες με τον οικονομικό κύκλο έχει υστερήσει ,με απόδοση 10%.
Η Ελλάδα
Η Ελλάδα αντιπροσώπευε το κάτω πόδι του Κ. Ο Γενικός Δείκτης έχει απώλειες άνω του 20% από την αρχή της χρονιάς.
Πολύ καλύτερη είναι η εικόνα για το δείκτη τεχνολογίας ο οποίος υστερεί ελάχιστα από τα αρχικά φετινά του επίπεδα ενώ προσέγγισε σε απόδοση το γερμανικό δείκτη DAX.
Σε ένα δεύτερο επίπεδο ανάλυσης για το ελληνικό χρηματιστήριο μπορεί κανείς να σταθμίσει την απόδοση των επιμέρους δεικτών των οικονομικών κλάδων σε σχέση το γενικό δείκτη και σε συνάρτηση με την πορεία ρυθμού των θανάτων από κοροναϊό ανά επιβεβαιωμένα κρούσματα.
Το παραπάνω γράφημα μοιάζει λιγότερο με Κ και περισσότερο με τα σαγόνια ενός αλιγάτορα, αναπαράσταση που παρατηρείται και στις διεθνείς αγορές.
Οι επενδυτές του ΧΑΑ που κρέμονταν στη πάνω πλευρά της γνάθου με τοποθετήσεις στις υπηρεσίες κοινής ωφέλειας έφτασαν να έχουν αποδόσεις μέχρι και 80% περισσότερο από το Γενικό Δείκτη. Στον αντίποδα όσοι κάθονταν στην κάτω πλευρά με τοποθετήσεις σε πετρελαϊκές εταιρίες και τράπεζες έβλεπαν τα χαρτοφυλάκια τους να υστερούν σε απόδοση του Γενικού Δείκτη από 30 έως 55%.
Το φαινόμενο εντάθηκε λίγο πριν αρχίσει να αυξάνεται ο ρυθμός θνητότητας στα επιβεβαιωμένα κρούσματα του κοροναϊού, αλλά συνεχίστηκε ακόμη και μετά τη κορύφωση του στο 6%.
Ωστόσο, οι προσδοκίες για εμβόλια κατά του κοροναϊού μαζί με τη θετική αποδοχή από τις αγορές του ισορροπημένου εκλογικού αποτελέσματος στις ΗΠΑ οδήγησε σε μια πλήρως αντεστραμμένη εικόνα διεθνώς με τους χαμένους να γίνονται νικητές και το ανάποδο.
Όπως αναφέρει το Bloomberg οι πετρελαϊκές εταιρίες του S&P 500 σημείωσαν την προηγούμενη εβδομάδα 17 % απόδοση, την καλύτερη από το 2000. Έντονα ανοδικές ήταν και οι τράπεζες.
Η άνοδος του τελευταίου μήνα στο ΧΑΑ με οδηγό τους μέχρι πρότινος καταπονημένους κλάδους, συνέβη παρότι το ποσοστό θνητότητας άρχισε να κινείται ανοδικά. Πλέον γίνονται πολλά περισσότερα τεστ και δεν αναμένεται να φτάσει το προηγούμενο υψηλό σημείο του.
Συγκριτικά στη Σουηδία που επέλεξε ένα λιγότερο περιοριστικό μοντέλο στην πρώτη φάση της πανδημίας το ποσοστό θνητότητας στα επιβεβαιωμένα κρούσματα έφτασε μέχρι και το 12 %.
Σχηματισμός τύπου Κ στο ΧΑΑ
Οι χαμένοι
Είτε αναγνώσει κάποιος το παραπάνω διάγραμμα ως Κ η γνάθο αλιγάτορα, γεγονός είναι πως οι κερδισμένοι συνέχιζαν να κερδίζουν ενώ οι χαμένοι μόλις πρόσφατα άρχισαν να καλύπτουν τις απώλειες τους, όπως για παράδειγμα συνέβη με τις AEGEAN AIRLINES και AUTOHELLAS.
Όσον αφορά δε τον ΟΠΑΠ η μετοχή του κινείται παράλληλα με το Γενικό δείκτη ενώ μικρότερες, είναι οι ετήσιες απώλειες του ΟΤΕ. Αμφότεροι πάντως έγιναν τελευταία πιο ελκυστικοί εξαιτίας των φτηνότερων πολλαπλασιαστών κερδών τους P/E (τιμή προς κέρδη ανά μετοχή).
Οι μικρές εταιρείες
Μια πολύ σημαντική παρουσίαση έχει σχεδιάσει το ΧΑΑ για την επομένη εβδομάδα με θέμα την προοπτική των εταιριών μικρότερης κεφαλαιοποίησης.
Το επενδυτικό κοινό είχε στηρίξει τις εταιρίες της τεχνολογίας, όταν αποτέλεσαν θέμα της προηγούμενης παρουσίασης στα τέλη Ιουλίου.
Η κίνηση αυτή από το ΧΑΑ έρχεται την ώρα που διεθνώς μεταφέρονται κεφάλαια προς μικρότερες εταιρίες. Για πρώτη φορά από το 2009 ο δείκτης των 2 χιλιάδων μικρότερων σε κεφαλαιοποίηση εταιρών στις ΗΠΑ σημειώνει 6% άνοδο 2 συνεχόμενες εβδομάδες.
Για άλλη μια φορά το γράμμα Κ περιγράφει τη σχετική απόδοση των εταιριών που θα παρουσιαστούν.
Το γράμμα Κ είναι πια δημοφιλές μεταξύ των αιρετικών οικονομολόγων.
Για τους επενδυτές όμως η αναλογία του αλιγάτορα είναι η πλέον κατάλληλη. Είναι πιθανό να δαγκωθούν, ειδικά αν κρέμονται στο πάνω τμήμα της γνάθου.
Η πρόσφατη χρηματιστηριακή εμπειρία δείχνει τι μπορούν να κάνουν οι αλιγάτορες στους επενδυτές που πλησιάζουν πολύ κοντά.
