Πότε είναι αφορολόγητη
Σε δύο κατηγορείες κατατάσσει η Εφορία τις γονικές παροχές. Στην πρώτη περίπτωση η η γονική παροχή του χρηματικού ποσού φορολογείται με συντελεστή 10% και μάλιστα από το πρώτο ευρώ ενώ στην δεύτερη δεν υπάρχει καμία επιβάρυνση κι αυτό γιατί αν τα παιδιά αποκτήσουν πρώτη κατοικία με «προίκα» ο φόρος μηδενίζεται για ποσά έως 150.000 ευρώ
Πιο συγκεκριμένα στην περίπτωση που ο πατέρας δώσει στην κόρη του το ποσό των 5.000 ευρώ για την αγορά ενός αυτοκινήτου, τότε η συγκεκριμένη γονική παροχή θα επιβαρυνθεί με φόρο 500 ευρώ (5.000x10%). Αν όμως ο πατέρας βοηθήσει την κόρη του για να αγοράσει πρώτη κατοικία δίνοντάς της 50.000 ευρώ δεν θα επιβαρυνθεί ούτε με ένα ευρώ.
Αφορολόγητες γονικές παροχές σε χρήμα
Σύμφωνα με τη νέα ισχύουσα διάταξη προβλέπεται μηδενικό φόρο για χρηματικές δωρεές από γονείς προς τα παιδιά τους για αγορά πρώτης κατοικίας για ποσά έως 150.000 ευρώ και κλιμακωτούς συντελεστές από 1% έως 10% για μεγαλύτερα ποσά, όταν μέχρι πρότινος χρηματικές δωρεές από γονείς προς τα παιδιά τους φορολογούνται με συντελεστή 10% και μάλιστα από το πρώτο ευρώ. Το κέρδος είναι τεράστιο. Σε μια τέτοια δωρεά 150.000 ευρώ έως τώρα ο φόρος που αναλογούσε ήταν 15.000 ευρώ, ενώ μετά τη νέα διάταξη θα είναι μηδέν. Και στο επόμενο κλιμάκιο όμως, για δωρεές χρηματικών ποσών έως 300.000 ευρώ, ο φόρος είναι συγκριτικά ελάχιστος. Από τις 30.000 ευρώ πέφτει στα 1.500 καθώς για το τμήμα της δωρεάς από 150.000 έως 300.000 ευρώ επιβάλλεται φόρος με συντελεστή 1%.
Η κίνηση αυτή του υπουργείου Οικονομικών συνιστά χρυσή ευκαιρία για την αγορά ακινήτων, η οποία δοκιμάζεται - και αυτή - από τις επιπτώσεις της πανδημίας. Η μοναδική προϋπόθεση είναι η απόδειξη της αγοράς πρώτης κατοικίας από τα τέκνα ενώ οι γονείς θα πρέπει να δικαιολογούν τη νόμιμη προέλευση των χρημάτων.
Για τον υπολογισμό του φόρου χρηματικών δωρεών και γονικών παροχών, που συνιστώνται από τους γονείς προς τα παιδιά τους για την αγορά πρώτης κατοικίας, εφαρμόζεται η κλίμακα του Κώδικα φορολογίας κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών, που προβλέπει αφορολόγητο όριο 150.000 ευρώ. Για χρηματικά ποσά άνω των 150.000 και έως 300.000 ευρώ επιβάλλεται φόρος 1%, για ποσά πάνω από 150.000 και έως 600.000 ευρώ εφαρμόζεται φορολογικός συντελεστής 5%, ενώ για το τμήμα των χρημάτων που υπερβαίνει τις 600.000 ευρώ επιβάλλεται φόρος με συντελεστή 10%. Προϋπόθεση για την ευνοϊκή μεταχείριση των δωρεών και γονικών παροχών είναι να προκύπτει ότι η δωρεά ή γονική παροχή γίνεται για την απόκτηση ακινήτου για το οποίο τα παιδιά έτυχαν της απαλλαγής πρώτης κατοικίας.
Προϋποθέσεις
Συγκεκριμένα, για να μη φορολογηθεί αυτοτελώς με συντελεστή 10% η γονική παροχή χρημάτων θα πρέπει αυτός ή αυτή που αποκτά την κατοικία με δωρεά ή γονική παροχή, η σύζυγος ή ο σύζυγος και τα ανήλικα τέκνα τους να μην έχουν δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή επικαρπίας ή οίκησης σε άλλη κατοικία που πληροί τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειας και βρίσκεται σε δήμο ή κοινότητα με πληθυσμό άνω των 3.000 κατοίκων. Επίσης να μην κατέχουν, σε δήμο ή κοινότητα με πληθυσμό άνω των 3.000 κατοίκων, οικόπεδο οικοδομήσιμο, στο οποίο αντιστοιχεί εμβαδόν κτίσματος που πληροί τις στεγαστικές τους ανάγκες. Σύμφωνα με τη διάταξη που ψηφίστηκε με το νέο Πτωχευτικό Κώδια, οι στεγαστικές ανάγκες θεωρείται ότι δεν καλύπτονται αν το συνολικό εμβαδόν των κτισμάτων που κατέχει ή μπορεί να ανεγείρει ο δικαιούχος είναι κάτω από 70 τ.μ. προσαυξανόμενα κατά 25 τ.μ. για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 30 τ.μ. για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα του δικαιούχου.
Σημειώνεται ότι η κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης με συντελεστή 10% αφορά μόνο τις γονικές παροχές για την απόκτηση πρώτης κατοικίας από τα παιδιά και όχι για την απόκτηση άλλων περιουσιακών στοιχείων π.χ. αγορά αυτοκινήτου. Επίσης διατηρείται το τεκμήριο απόκτησης του ποσού που δίνεται ως παροχή του γονιού προς το παιδί και θα πρέπει να δικαιολογείται από τα εισοδήματα του γονέα.
