Στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος Δίκαιης Μετάβασης
«Μπόνους» για τις λιγνιτικές περιοχές (Δυτική Μακεδονία και Μεγαλόπολη) ύψους τουλάχιστον 1 δισ. ευρώ, που μπορεί να ξεπεράσει ακόμη και το 1,5 δισ. προκύπτει από την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το «Ταμείο Ανάκαμψης», που ανακοινώθηκε την περασμένη εβδομάδα.
Στο μεταξύ και μέχρι να οριστικοποιηθούν τα ευρωπαϊκά μέτρα στήριξης των περιοχών που πλήττονται από την απανθρακοποίηση της οικονομίας, η ελληνική κυβέρνηση προχωρά στην υλοποίηση επενδύσεων στις εν λόγω περιοχές αλλά και στην εκπόνηση συνολικού στρατηγικού σχεδίου αντιμετώπισης των επιπτώσεων. Σε σχετικές δηλώσεις προς το ΑΠΕ ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης τονίζει, ότι «η πρόταση της Κομισιόν για το πανευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης δεν δίνει απλώς στην Ελλάδα ένα νέο ΕΣΠΑ».
Προσθέτει δε, ότι «φέρνει στο επίκεντρο της προσοχής τις περιβαλλοντικές δράσεις (ΑΠΕ, ενεργειακή εξοικονόμηση, πράσινες μεταφορές). Παράλληλα, αυξάνει εντυπωσιακά τον προϋπολογισμό για την απολιγνιτοποίηση. Με τις νέες προτάσεις οι λιγνιτικές περιοχές έχουν πολύ περισσότερους διαθέσιμους πόρους, οι οποίοι συνδυαζόμενοι με τα φορολογικά κίνητρα, τις δράσεις της ΔΕΗ, του Πράσινου Ταμείου κλπ. μπορούν να εξασφαλίσουν το πέρασμα σε μια νέα εποχή στις περιοχές αυτές».
Όπως είναι γνωστό η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αποφασίσει τη σύσταση του «Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης» για τη στήριξη των ευρωπαϊκών περιφερειών που βασίζονται κατά μεγάλο ποσοστό σε δραστηριότητες που σχετίζονται με τον άνθρακα, κυρίως την ηλεκτροπαραγωγή και τα ορυχεία άνθρακα και λιγνίτη. Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, οι πόροι για την Ελλάδα κυμαίνονταν από 3,7 δισ. μέχρι 4,4 δισ. ευρώ.
Όμως η ευρωπαϊκή απάντηση στην κρίση του κοροναϊού που ανακοινώθηκε την Τετάρτη προβλέπει περαιτέρω ενίσχυση του «Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης», στα 40 δισ. ευρώ από 7,5 δισ. ευρώ που είχαν προϋπολογισθεί προ κοροναϊού. Αρμόδιες πηγές ανέφεραν στο ΑΠΕ, ότι η αύξηση του προϋπολογισμού σημαίνει πρόσθετο όφελος για τη Ελλάδα, της τάξης που θα κυμανθεί τουλάχιστον στο 1 δισ. ευρώ ή ακόμη και πάνω από το 1,5 δισ. υπό την αίρεση φυσικά της οριστικοποίησης των μεγεθών μια που τόσο ο Κανονισμός του «Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης» όσο και η πρόταση της Κομισιόν για το σχέδιο ανάκαμψης ύψους 750 δισ. ευρώ είναι υπό διαμόρφωση.
Σύμφωνα με το σχέδιο του Κανονισμού, το Ταμείο θα χρηματοδοτεί, μεταξύ άλλων παραγωγικές επενδύσεις σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, στην ίδρυση νέων επιχειρήσεων, σε δραστηριότητες έρευνας και καινοτομίας, στην «πράσινη» ενέργεια και την ενεργειακή απόδοση, στην ψηφιακή οικονομία, στην αποκατάσταση-απορρύπανση εδαφών, στην κυκλική οικονομία και στην αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού.
Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται το πρώτο πρόγραμμα για την χρηματοδότηση έργων στις λιγνιτικές πόλεις (Κοζάνη, Φλώρινα, Αμύνταιο, Πτολεμαΐδα, Μεγαλόπολη) συνολικού ύψους 31,4 εκατ. ευρώ που ενέκρινε το Πράσινο Ταμείο στα οποία περιλαμβάνονται έργα διαχείρισης αστικών υγρών αποβλήτων στις Περιφερειακές Ενότητες Κοζάνης και Φλώρινας, η δημιουργία Επιχειρηματικού Πάρκου Μεγαλόπολης, η υποστήριξη ανάπτυξης Ενεργειακών Κοινοτήτων, η εφαρμογή σχεδίων επαναχρησιμοποίησης από τους δήμους Μεγαλόπολης, Εορδαίας, Αμυνταίου, Φλώρινας και Κοζάνης, η χορήγηση ενισχύσεων σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις από τη Δυτική Μακεδονία που επηρεάζονται από την απολιγνιτοποίηση, η ανάπτυξη Ζώνης Καινοτομίας στη Δυτική Μακεδονία για Καθαρή Ενέργεια και Περιβαλλοντικές Τεχνολογίες, η εγκατάσταση συστημάτων ΑΠΕ για ηλεκτροπαραγωγή και θέρμανση/ψύξη κτιρίων, η αποθήκευση ενέργειας, η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης κτιρίων και επιχειρήσεων, κ.α.
Παράλληλα, η Συντονιστική Επιτροπή Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης υπό τον Κωστή Μουσουρούλη προχωρά στην εκπόνηση του στρατηγικού σχεδίου για τις λιγνιτικές περιοχές που θα περιλαμβάνει ενισχυμένα φορολογικά κίνητρα για την προσέλκυση επενδύσεων, συγκεκριμένες χρήσεις γης για τις δεκάδες χιλιάδες στρεμμάτων γης των λιγνιτωρυχείων που αποδεσμεύονται, δράσεις για την ανάπτυξη της εναλλακτικής γεωργίας, της βιομηχανίας και των υπηρεσιών, καθώς και αναλυτικά χρονοδιαγράμματα για την υλοποίηση των επενδύσεων.
