Το «καμπανάκι» για τις ρυθμίσεις οφειλών
Ανησυχητικά είναι τα στοιχεία που φέρνει στο φως η Ειδική Έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη «Κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών για οφειλές προς το δημόσιο». Σχεδόν 4 εκατομμύρια φορολογούμενοι ανήκουν σήμερα στις λίστες των οφειλετών, είτε για χρέη προς την εφορία είτε για χρέη προς τα ασφαλιστικά ταμεία επομένως ο κίνδυνος να έρθουν αντιμέτωποι με κατασχετήρια είναι ανησυχητικά μεγάλος.
Και αυτό σε μια φάση που πλέον η διαδικασία είναι αυτοματοποιημένη και υπάρχει διασύνδεση με τα σχετικά αρχεία των τραπεζών.
Στην έκθεση σημειώνεται ότι σε πολλές περιπτώσεις έχει παρατηρηθεί μια υπέρμετρη χρήση καταδιωκτικών μέτρων, κυρίως σε βάρος των οικονομικά αλλά και κοινωνικά πλέον ευάλωτων ομάδων, των οποίων η οικονομική αντοχή έχει εξαντληθεί από την μακρόχρονη οικονομική κρίση, παρά το γεγονός ότι η τακτική αυτή δεν πρόκειται να επιλύσει ουσιαστικά την χαμηλή εισπραξιμότητα των δημοσίων εσόδων.
Είναι χαρακτηριστικό, όπως αναφέρεται στην έκθεση, ότι, ενώ το 2015 η ΑΑΔΕ προχώρησε σε περίπου 650.000 κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών, το 2016 ο αριθμός των κατασχέσεων διπλασιάστηκε, ενώ το 2017 οι κατασχέσεις υπερέβησαν τα 1,7 εκατομμύρια, και σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία έως τον Μάιο του 2018 οι συντελεσθείσες κατασχέσεις είχαν αγγίξει τα 1,2 εκατομμύρια. Αντίστοιχη είναι και η εικόνα από το ΚΕΑΟ σε ό,τι αφορά κατασχέσεις λογαριασμών για την είσπραξη ασφαλιστικών εισφορών.
Συχνά «θύματα» των κατασχετηρίων είναι δικαιούχοι προνοιακών επιδομάτων αλλά και κληρονόμοι στους οποίους επιβάλλονται ποινές για χρέη που δεν γνώριζαν. Ο Συνήγορος καταγγέλλει, μάλιστα, αιφνιδιαστικές κατασχέσεις, αφού ακόμη κι όταν υπάρχει ατομική ενημέρωση επιβάλλονται κατασχέσεις πριν τη λήξη του χρονικού ορίου που προβλέπεται.
Σχολιάζοντας τα παραπάνω στοιχεία, ο επικεφαλής της ΑΑΔΕ, Γιώργος Πιτσιλής σημείωσε ότι υπάρχει έγκυρη και επαρκής ενημέρωση του οφειλέτη και πως «άλλο είναι το πλήθος των κατασχέσεων και άλλο το πλήθος των οφειλετών». Παραθέτοντας τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, ο κ. Πιτσιλής είπε ότι το 2017 επιβλήθηκαν 1,6 εκατ. ευρώ ηλεκτρονικές κατασχέσεις σε 312.000 οφειλέτες ενώ υπογράμμισε ότι από το τέλος του 2017 οι υπηρεσίες συμβουλεύονται το σύστημα μητρώου τραπεζικών λογαριασμών και φαίνεται αισθητή μείωση των κατασχέσεων το 2018.
Μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου 2018 ήταν περίπου στα 4 δισ. ευρώ το παλαιό και το νέο χρέος και από αυτά, ποσά ύψους μέχρι 3000 ευρώ αφορούσαν στο 7,3% του παλαιού χρέους και 18% στο νέο ληξιπρόθεσμο χρέος ενώ για οφειλές πάνω από 50.000 ευρώ η συμβολή αυτών είναι πάνω από 50% στο παλιό χρέος και στο νέο χρέος πάνω από 55%.
Αριθμητικά, οι οφειλέτες που έχουν χρέος μέχρι 3.000 ευρώ είναι 993 στο παλαιό χρέος και 1 εκατομμύριο 322 χιλιάδες στο νέο ληξιπρόθεσμο χρέος.
Με τα αντίστοιχα στοιχεία του Συνηγόρου, σε σχέση με το 2009 που ξεκίνησε η κρίση ο αριθμός των οφειλετών έχει τετραπλασιαστεί και από αυτούς οι 8 στους 10 οφείλουν λιγότερα από 2000 ευρώ, είναι δηλαδή μικροοφειλέτες.
Καμπανάκι για τα προγράμματα ρύθμισης οφειλών
Πάντως, ο Συνήγορος επεσήμανε τον κίνδυνο ότι η συνεχής παροχή κινήτρων για εξοφλήσεις σε δόσεις, μπορεί να αποτελεί μία πρόσκαιρη ανάσα αλλά δημιουργεί και στρεβλώσεις τόσο στον ανταγωνισμό όσο και στη φορολογική συνείδηση των φυσικών προσώπων διότι τείνει να δημιουργηθεί η εντύπωση ότι θα υπάρξει κάποια νέα ρύθμιση οπότε γιατί να πληρώσει κάποιος όπως οφείλει και όταν πρέπει.
