Οι μεταρρυθμίσεις που υπολείπονται, το κόστος από τις περικοπές συντάξεων και αφορολόγητου και η αυξημένη εποπτεία
Αύριο Δευτέρα 20 Αυγούστου η Ελλάδα εξέρχεται μετά από 8 χρόνια από τα προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής, χωρίς νέα μέτρα πέραν των ήδη συμφωνηθέντων που πρέπει να υλοποιηθούν υπό καθεστώς αυξημένης εποπτείας και χωρίς χρηματοδότηση.
Η τελευταία πράξη διαδραμματίστηκε στο Eurogroup της 21ης Ιουνίου, όπου επετεύχθη συμφωνία για τη ρύθμιση του χρέους. Η συμφωνία αυτή παρέχει μεσοπρόθεσμη ρύθμιση, αφήνοντας μάλιστα ανοιχτό το ενδεχόμενο περαιτέρω ελάφρυνσης στο μέλλον, ταυτόχρονα όμως θέτει στόχους πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% μέχρι το 2022 και άνω του 2% του ΑΕΠ από το 2023 έως και το 2060 και προβλέπει αυστηρή επιτήρηση.
Τι παίρνει η Ελλάδα από τη συμφωνία
- Η μέση διάρκεια δανείων του δεύτερου Μνημονίου θα επιμηκυνθεί κατά 10 χρόνια, επεκτείνοντας έτσι το χρονοδιάγραμμα εξόφλησής τους.
- Η περίοδος χάριτος προτού η Ελλάδα αρχίσει να καταβάλει τόκους για τα εν λόγω δάνεια θα παραταθεί κατά 10 χρόνια, που σημαίνει ότι η χώρα μας δεν θα επιβαρύνεται έως το 2033.
- Η Ελλάδα μπορεί να λάβει τα έσοδα από τα ελληνικά ομόλογα που διακρατούν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και οι κεντρικές τράπεζες των κρατών-μελών της Ευρωζώνης, που υπολογίζονται σε περίπου 4-5 δισ. ευρώ και τα οποία θα εκταμιεύονται σε εξαμηνιαίες δόσεις με την πρώτη τον προσεχή Δεκέμβριο και την τελευταία τον Ιούνιο του 2022.
- Αναστέλλεται επ’ αόριστον το αυξημένο επιτόκιο που χρεωνόταν για την δόση στήριξης ύψους 11,3 δισ. ευρώ, η οποία είχε χρησιμοποιηθεί για την επαναγορά ομολόγων το 2012
- Οι εταίροι δεσμεύονται πως το 2032 θα επανεξετάσουν την βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους και εάν είναι απαραίτητο θα λάβουν περεταίρω μέτρα.
- Εγκρίθηκαν και εκταμιεύτηκαν ήδη 15 δισ. ευρώ ως τελευταία δόση στήριξης για την Ελλάδα, ενόψει της ολοκλήρωσης του προγράμματος στις 20 Αυγούστου. Εξ αυτών, τα 9,5 δισ. προορίζονται για το δημοσιονομικό «μαξιλάρι» που συγκροτεί η κυβέρνηση, ώστε να καλύψει χρηματοδοτικές ανάγκες της μετά την έξοδο από το Μνημόνιο, ενώ τα υπόλοιπα 5,5 δισ. θα διατεθούν για την εξυπηρέτηση του χρέους
Με την τελευταία δόση το «μαξιλάρι» θα ανέλθει στα 24,1 δισ. ευρώ και εκτιμάται πως θα καλύψει τις ανάγκες της Ελλάδας για περίπου 22 μήνες μετά το πέρας του προγράμματος. Στην πράξη αυτό σημαίνει, ότι η Ελλάδα δεν θα είναι αναγκασμένη να βγαίνει πολύ συχνά στις αγορές ομολόγων, ώστε να αντλήσει πόρους. Μέρος των χρημάτων μπορεί να διατεθεί, ώστε να εξαγοραστούν δάνεια, που οφείλονται στο ΔΝΤ, τα οποία συνοδεύονται από «τσουχτερό» επιτόκιο.
Ποιες υποχρεώσεις αναλαμβάνει η Ελλάδα από τη συμφωνία
- Η Ελλάδα οφείλει να πετυχαίνει υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα της τάξης του 2,2% του ΑΕΠ από το 2023 έως το 2060, έναντι στόχου για πλεονάσματα έως 2% σύμφωνα με παλαιότερες αποφάσεις του Eurogroup.
- Ο στόχος για πλεόνασμα τουλάχιστον 3,5% από φέτος έως το 2022 παραμένει αμετάβλητος.
- Η Ελλάδα θα δέχεται επίσκεψη από τους εταίρους κάθε τρίμηνο, καθώς θα βρίσκεται σε καθεστώς «ενισχυμένης εποπτείας», στην οποία θα συμμετέχει και το ΔΝΤ, μολονότι τελικά δεν συμμετάσχει χρηματοδοτικά.
- Οι θεσμοί θα παρακολουθούν εάν η Αθήνα μένει πιστή στις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει για συνέχιση και εμβάθυνση μεταρρυθμίσεων ή στην λήψη δημοσιονομικών μέτρων. Εάν παρατηρηθεί διολίσθηση, οι εταίροι θα μπορούν να «παγώσουν» την προώθηση των κερδών από τα ομόλογα της ΕΚΤ και των κεντρικών τραπεζών των κρατών-μελών της Ευρωζώνης.
Οι συμφωνηθείσες μεταρρυθμίσεις που πρέπει να υλοποιηθούν
Ανάμεσα στις μεταρρυθμίσεις που οφείλει να υλοποιήσει η Αθήνα, περιλαμβάνονται δράσεις, που έπρεπε να έχουν υλοποιηθεί έως το τέλος του προγράμματος, έχουν τώρα νέες προθεσμίες, καθώς είναι ιδιαίτερα χρονοβόρες. Συγκεκριμένα:
- Οι νέοι διευθυντές στο Δημόσιο θα πρέπει να έχουν τοποθετηθεί έως τον Οκτώβριο.
- Το οικονομικό κλείσιμο της επένδυσης στο Ελληνικό έως το τέλος του 2018.
- Το πρόγραμμα 24 αποκρατικοποιήσεων του ΤΑΙΠΕΔ με στόχο εσόδων 2 δισ. ευρώ φέτος πρέπει να υλοποιηθεί πλήρως, με την αποσύνδεση της Εγνατίας Οδού από τον διαγωνισμό για τα ηλεκτρονικά διόδια, προκειμένου να επιλέξει ο ανάδοχος με ποιο σύστημα θα μπει στο έργο.
- Προαπαιτούμενο είναι και η ευθυγράμμιση αντικειμενικών και εμπορικών αξιών ακινήτων, καθώς και η δημιουργία μιας μόνιμης μονάδας στο υπουργείο Οικονομικών, η οποία θα επικαιροποιεί διαρκώς τις αντικειμενικές. Μάλιστα, ήδη από τα τέλη Αυγούστου δύο στους δέκα ιδιοκτήτες ακινήτων θα κληθούν να πληρώσουν σε ΕΝΦΙΑ έως και 300 ευρώ περισσότερα από πέρσι.
- Να διασφαλιστεί, ότι δεν θα προκύψει κανένα δημοσιονομικό ζήτημα από την εφαρμογή του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου της ΔΕΗ έως και το 2020.
- Το μεγάλο «αγκάθι» για την κυβέρνηση είναι η νομοθετημένη μείωση των συντάξεων από 1-1-2019 σε ποσοστό έως και 18%, προκειμένου να εξοικονομηθεί 1% του ΑΕΠ την περίοδο 2019- 2022.
- Το δεύτερο μεγάλο «αγκάθι» είναι η προβλεπόμενη μείωση του αφορολόγητου το 2020, για την οποία το ΔΝΤ πιέζει να εφαρμοστεί από το 2019, με στόχο να εξοικονομηθεί επιπλέον 1% του ΑΕΠ την περίοδο 2019- 2022
- Τέλος, το Κτηματολόγιο και οι δασικοί χάρτες να έχουν τελειώσει έως τον Ιούνιο 2021.
