Ο δείκτης καινοτομίας της χώρας μας διαμορφώνεται στα επίπεδα του 2010
Η Ελλάδα κατατάσσεται στις ευρωπαϊκές χώρες μέτριας καινοτομίας και οι καινοτομικές επιδόσεις της έχουν παραμείνει περίπου οι ίδιες σε σχέση με την υπόλοιπη ΕΕ από το 2010 μέχρι σήμερα.
Η χώρα μας κατατάσσεται στην 22η θέση μεταξύ των 28 κρατών της ΕΕ, με τον δείκτη καινοτομίας να διαμορφώνεται για το 2017 στο 68,5, έναντι 69,4 το 2010. Αυτό προκύπτει από τον νέο ευρωπαϊκό πίνακα αποτελεσμάτων καινοτομίας (European Innovation Scoreboard 2018), που έδωσε στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Με βάση τη μέση βαθμολογία των επιδόσεών τους, όπως υπολογίζεται από έναν σύνθετο δείκτη καινοτομίας, η Δανία, η Φινλανδία, το Λουξεμβούργο, οι Κάτω Χώρες, η Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο είναι πρωτοπόροι της καινοτομίας, με επιδόσεις πολύ υψηλότερες από τον μέσο όρο της ΕΕ.
Η Αυστρία, το Βέλγιο, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιρλανδία και η Σλοβενία είναι χώρες με καλές επιδόσεις καινοτομίας, πάνω από τον μέσο όρο ή κοντά στον μέσο όρο της ΕΕ. Οι επιδόσεις της Κροατίας, της Κύπρου, της Τσεχικής Δημοκρατίας, της Εσθονίας, της Ελλάδας, της Ουγγαρίας, της Ιταλίας, της Λετονίας, της Λιθουανίας, της Μάλτας, της Πολωνίας, της Πορτογαλίας, της Σλοβακίας και της Ισπανίας είναι χαμηλότερες από τον μέσο όρο της ΕΕ και αυτές οι χώρες έχουν μέτριες επιδόσεις στον τομέα της καινοτομίας. Η Βουλγαρία και η Ρουμανία είναι ουραγοί της καινοτομίας, με επιδόσεις πολύ χαμηλότερες από τον μέσο όρο της ΕΕ.
Ο πίνακας δείχνει, ότι οι επιδόσεις της ΕΕ στην καινοτομία συνεχίζουν να βελτιώνονται, αλλά απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες για τη διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης σε παγκόσμια κλίμακα. Η ΕΕ εμφανίζεται να μειώνει την καινοτομική απόσταση που τη χωρίζει από βασικούς ανταγωνιστές, όπως ο Καναδάς, η Ιαπωνία και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Η ΕΕ διατηρεί προβάδισμα σε σχέση με την Κίνα, αλλά αυτό μειώνεται με ταχείς ρυθμούς, καθώς η ασιατική χώρα βελτίωσε τις επιδόσεις της σχεδόν τρεις φορές περισσότερο από ό,τι η ΕΕ. Σε σχέση με τη Νότια Κορέα, η ΕΕ έχει μείνει πίσω, αλλά αναμένεται να πλησιάσει σταδιακά τα προσεχή χρόνια.
Η Σουηδία βρίσκεται για ακόμη μία χρονιά στην πρώτη θέση, όσον αφορά την καινοτομία στην ΕΕ, ενώ ακολουθούν η Δανία, η Φινλανδία, η Ολλανδία, η Βρετανία και το Λουξεμβούργο. Είναι αξιοσημείωτο ότι η Γερμανία βρέθηκε εκτός της ομάδας των ισχυρών φορέων καινοτομίας. Κατά μέσο όρο, οι επιδόσεις της ΕΕ στην καινοτομία βελτιώθηκαν κατά 5,8% από το 2010. Κατά τα τελευταία οκτώ έτη, οι επιδόσεις στον τομέα της καινοτομίας βελτιώθηκαν σε 18 χώρες της ΕΕ και επιδεινώθηκαν σε δέκα. Τη μεγαλύτερη βελτίωση παρουσιάζουν η Λιθουανία, η Μάλτα, οι Κάτω Χώρες και το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ τη μεγαλύτερη επιδείνωση η Κύπρος και η Ρουμανία.
Σε επιλεγμένους τομείς καινοτομίας την πρώτη θέση στην ΕΕ κατέχουν:
- η Δανία για τους ανθρώπινους πόρους και το φιλικό προς την καινοτομία περιβάλλον,
- το Λουξεμβούργο για τα ελκυστικά συστήματα έρευνας,
- η Γαλλία για τη χρηματοδότηση και τη στήριξη της καινοτομίας,
- η Ιρλανδία για την καινοτομία στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τον αντίκτυπο στην απασχόληση και τις πωλήσεις,
- το Βέλγιο για τις διασυνδέσεις και τη συνεργασία στον τομέα της καινοτομίας.
Οι ευρωπαϊκές επιδόσεις στην καινοτομία παρουσίασαν τη μεγαλύτερη βελτίωση στη διείσδυση της ευρυζωνικότητας, στους ανθρώπινους πόρους και στην ελκυστικότητα των συστημάτων έρευνας, ιδίως μέσω διεθνών συνδημοσιεύσεων. Οι δημόσιες δαπάνες στην έρευνα και στην ανάπτυξη ως ποσοστό τού ΑΕΠ παραμένουν κάτω από τα επίπεδα του 2010. Πάντως, για την επόμενη διετία αναμένεται βελτίωση κατά 6% στις γενικές επιδόσεις της ΕΕ ως προς την καινοτομία.
Εκτιμάται ότι περίπου κατά τα δύο τρίτα η οικονομική ανάπτυξη της Ευρώπης, τις τελευταίες δεκαετίες, είχε ως κινητήρια δύναμη την καινοτομία. Μολονότι η Ευρώπη αντιπροσωπεύει μόλις το 7% του παγκόσμιου πληθυσμού, στο έδαφός της πραγματοποιείται το 20% των παγκόσμιων επενδύσεων στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας και εκδίδεται το ένα τρίτο του συνόλου των επιστημονικών δημοσιεύσεων υψηλής ποιότητας. Η Ευρώπη, σύμφωνα με την Κομισιόν, κατέχει ηγετική θέση παγκοσμίως σε βιομηχανικούς τομείς όπως τα φάρμακα, τα χημικά προϊόντα και η μηχανολογία. Η Ευρώπη υποστηρίζει, επίσης, σε μεγάλο βαθμό την καινοτομία μέσω των βασικών τεχνολογιών γενικής εφαρμογής, όπως η φωτονική και η βιοτεχνολογία.
Ωστόσο, η Ευρώπη υστερεί σε πολλούς τομείς. Οι εταιρείες της ΕΕ επενδύουν λιγότερο στην καινοτομία σε σύγκριση με τους ανταγωνιστές τους, τα επιχειρηματικά κεφάλαια υψηλού κινδύνου εξακολουθούν να μην είναι επαρκώς αναπτυγμένα στην Ευρώπη, οι δημόσιες επενδύσεις υπολείπονται του στόχου του 3% του ΑΕΠ, ενώ η ένταση των επενδύσεων στην Έρευνα και στην Ανάπτυξη (R&D) εξακολουθεί να είναι ανομοιογενής μεταξύ των περιφερειών της ΕΕ, καθώς το μεγαλύτερο μέρος των επενδύσεων και της έρευνας επικεντρώνεται στη Δυτική Ευρώπη. Παράλληλα, το 40% του ευρωπαϊκού εργατικού δυναμικού δεν διαθέτει τις αναγκαίες ψηφιακές δεξιότητες.
