Βουτιά της τουρκικής λίρας και κατάρρευση δεικτών
Στην κόψη του ξυραφιού κινείται η οικονομία της Τουρκίας σε μια εποχή που ο πρόεδρός της Ρεντζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει αν μη τι άλλο πολλά μέτωπα ανοιχτά και ειδικά με την ΕΕ και τις ΗΠΑ.
Την ίδια ώρα σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times η Στατιστική Υπηρεσία της Τουρκίας, δημοσιοποίησε πολύ άσχημα στοιχεία σχετικά με την οικονομική κατάσταση της χώρας. Ο δείκτης οικονομικής εμπιστοσύνης υποχώρησε στο χαμηλότερο σημείο από τις αρχές του χρόνου και συγκεκριμένα στις 100,2 μονάδες από 103,8 μονάδες το Φεβρουάριο.
Η εμπιστοσύνη στον κατασκευαστικό κλάδο μειώθηκε στις 78,9 μονάδες από 83,8 μονάδες τον Φεβρουάριο, η μεγαλύτερη μείωση σε οποιοδήποτε υποτομέα του δείκτη. Η ιδιωτική εμπιστοσύνη έπεσε στις 102,6 μονάδες από 104,7 μονάδες και η εμπιστοσύνη στις υπηρεσίες στις 99,1 μονάδες από 100,7 μονάδες. Η καταναλωτική εμπιστοσύνη υποχώρησε τέλος στις 71,3 μονάδες από τις 72,3 μονάδες το Φεβρουάριο.
Την ίδια ώρα σύμφωνα με την Politico, η Τουρκία είναι πολύ δύσκολο να κόψει τους δεσμούς με την ΕΕ καθώς από αυτή εξαρτώνται σχεδόν οι μισές εξαγωγές της χώρας που ανέρχονται περίπου στα 130 δις. Ευρώ, σε μια εποχή που η οικονομία της Τουρκίας κλυδωνίζεται. Επιπλέον τα δύο τρίτα των επενδύσεων από το εξωτερικό στην Τουρκία προέρχονται κατά τα ⅔ από την ΕΕ.
Η ρευστότητα που θα δώσουν αυτά τα 3 δις που ζήτησε ο Ερντογάν από την ΕΕ θα δώσουν στην τουρκική οικονομία μια δόση αναγκαίας ρευστότητας καθώς το έλλειμμα αυξάνεται, το χρήμα στερεύει, ο πληθωρισμός καλπάζει και η τούρκικη λίρα είναι σε ελεύθερη πτώση.
Το 2017 εν μέσω αλματώδους ανάπτυξης το Δημόσιο έδωσε δάνεια με εγγυήσεις συνολικού ύψους 50 δισ. δολαρίων σε σχεδόν 300.000 επιχειρήσεις.
Παράλληλα, η βουτιά της λίρας, που είχε αρχίσει την προηγούμενη χρονιά, έδωσε ώθηση στις εξαγωγές, αλλά δημιούργησε ανησυχίες.
Τα δεδομένα που καλείται να αντιμετωπίσει ο τούρκος υπουργός οικονομικών Nihat Zeybekci μόνο πονοκέφαλο μπορούν να προκαλέσουν.
Από την μία πρέπει να αντιμετωπίσει την ραγδαία υποτίμηση του τουρκικού νομίσματος καθώς η ισοτιμία της τούρκικης λίρας με το δολάριο για πρώτη φορά ξεπέρασε τις 4 λίρες για ένα δολάριο. Έφτασε συγκεκριμένα στο 4,0361, κάνοντας ιστορικό αρνητικό ρεκόρ.
Από την άλλη, η απόδοση του δεκαετούς τουρκικού ομολόγου σκαρφάλωσε στο 12,73% προ ολίγων ημερών.
Η αγωνία του τούρκου υπουργού οικονομικών φαίνεται και από το πρόσφατο ταξίδι στην Ιαπωνία από την οποία η Άγκυρα φιλοδοξεί να λάβει επιπλέον επενδύσεις
Σε πρόσφατη ανάλυσή του το πρακτορείο Reuters αναφέρεται στο δύσκολο δρόμο που βρίσκεται η τουρκική οικονομία.
Γίνεται λόγος για τις ανισορροπίες στα θέματα του υψηλού πληθωρισμού και στο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών και ότι η τουρκική λίρα θα συνεχίσει να χάνει σε αξία έναντι των άλλων νομισμάτων.
Ο οίκος αξιολόγησης Moody's υποβάθμισε πριν λίγες μέρες σε «αρνητική», από «σταθερή», την προοπτική του κρατικού αξιόχρεου της Τουρκίας, επικαλούμενος τη συνεχιζόμενη αποδυνάμωση των θεσμών της, καταφέρνοντας νέο πλήγμα σε μια αναδυόμενη οικονομία η οποία δυσκολεύεται να ξανακερδίσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών.
Άλλοτε μια από τις πλέον υποσχόμενες αναπτυσσόμενες οικονομίας, η Τουρκία έχει τρωθεί από τις εντεινόμενες ανησυχίες των επενδυτών εξαιτίας της πολιτικής αστάθειας που ακολούθησε την απόπειρα πραξικοπήματος του περασμένου Ιουλίου, της αμφισβήτησης της ανεξαρτησίας της κεντρικής τράπεζας και της επιβράδυνσης της ανάπτυξης.
«Οι ενέργειες που αναλήφθηκαν για να μειωθεί η αντίσταση έναντι της κυβέρνησης από τον περασμένο Ιούλιο υπονόμευσαν το διοικητικό δυναμικό της χώρας και έπληξαν την εμπιστοσύνη του ιδιωτικού τομέα», ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο Moody's.
«Εν μέρει συνεπεία αυτού, η Τουρκία αντιμετώπισε περαιτέρω επιβράδυνση της ανάπτυξής της».
Ο οίκος επιβεβαίωσε εξάλλου ότι τοποθετεί στη βαθμίδα Ba1 –στο επίπεδο των «σκουπιδιών», κατά την ορολογία των αγορών– το αξιόχρεο των κρατικών αξιόγραφων της Τουρκίας.
Για την ώρα, η Τουρκία χρηματοδοτεί το μεγάλο της έλλειμμα, που τον Ιανουάριο ανερχόταν στο 6,1% του ΑΕΠ της, με βραχυπρόθεσμες εισροές κεφαλαίων, αλλά η δύσκολη σχέση της με την Τουρκία, η στρατιωτική της επέμβαση στη Συρία και η τεταμένη πολιτική κατάσταση στη χώρα αποτελούν σημαντικό ρίσκο, σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times με τίτλο: Κύμα προειδοποιήσεων προκαλεί φόβους για την ταχέως αναπτυσσόμενη τουρκική οικονομία.
«Όταν μιλάμε για το πόσες αυξήσεις (επιτοκίων) θα κάνει (η Fed), πόσο σύντομα θα σταματήσει η ΕΚΤ το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, αυτή δεν είναι μια καλή στιγμή για μια αναδυόμενη οικονομία να έχει ένα μεγάλο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών και έναν υψηλό πληθωρισμό», σχολίασε ο Ινάν Ντεμίρ, αναλυτής αναδυόμενων αγορών της Nomura. «Θα μπορούσε να υπάρξει μεγάλο πρόβλημα αν επιδεινωθούν οι παγκόσμιες συνθήκες ρευστότητας, ή αν η Τουρκία δυσκολευτεί να προσελκύσει εξωτερική χρηματοδότηση λόγω των πολιτικών ή γεωπολιτικών κινδύνων».
Τις τελευταίες εβδομάδες υπήρξε ένα μπαράζ προειδοποιήσεων για το διευρυνόμενο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών της Τουρκίας και για τον επίμονα διψήφιο πληθωρισμό. Το ΔΝΤ προειδοποίησε πως η χώρα είναι ευάλωτη στις μεταβαλλόμενες παγκόσμιες συνθήκες.
Η Goldman Sachs μάλιστα ήταν ξεκάθαρη πως η Τουρκία δείχνει τα «κλασικά σημάδια μιας οικονομίας που υπερθερμαίνεται», προειδοποιώντας ότι για τη σταθεροποίηση χρειάζεται χαμηλότερη ανάπτυξη.
