Ο όρος «ιδιοφυία» είναι βαριά κληρονομιά. Και είναι ακόμη πιο δύσκολο για όσους τον «κουβαλούν» όταν φτάνουν στο σημείο να… μισούν τα αριστουργήματά τους.
Η ιστοσελίδα neatorama.com έκανε ένα μικρό αφιέρωμα σε μερικούς διάσημους ανθρώπους, οι οποίοι άφησαν ιστορία με τα δημιουργήματά τους. Ωστόσο, εμφανίζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και η… ιστορία που «κρύβεται» πίσω από αυτά.
1. Tony Kaye: Η ξεχασμένη ιστορία πίσω από τη διάσημη ταινία « American History X»
Πριν ο σκηνοθέτης Tony Kaye κάνει την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία το 1997 «American History X», ήταν ήδη γνωστός ως «ιδιοφυία» στο χώρο της διαφήμισης.
Μπορεί να του έπαιρνε μήνες για να φτιάξει το τέλειο διαφημιστικό σποτ 30 δευτερολέπτων, όμως η σχολαστικότητά του ενίσχυσε τη φήμη του, με αποτέλεσμα να τον ζητούν οι μεγαλύτερες εταιρείες.
Πέρα όμως από τελειομανής, ο Kaye ήταν εγωιστής και εκκεντρικός.
Στα μέσα της δεκαετίας του 1980, μια περίοδο που ήταν άνεργος, έβαλε μια ολοσέλιδη διαφήμιση στην εφημερίδα Evening Standard του Λονδίνου, η οποία έλεγε: «Ο Tony Kaye είναι ο Μεγαλύτερος Άγγλος Σκηνοθέτης μετά το Hitchcock».
Προσπάθησε ακόμη να ξεκινήσει ένα δικό του κίνημα τέχνης, κάνοντας μια έκθεση στη διάσημη γκαλερί της αγγλικής πρωτεύουσας Tate, «εκθέτοντας» έναν άστεγο.
Ίσως λοιπόν δεν είναι τυχαία η επιτυχία της ταινίας «American History X».
Οι υπεύθυνοι της New Line Cinema εντυπωσιάστηκαν από την ιδέα του, να κάνει μια ταινία για έναν πρώην ναζί ο οποίος προσπαθεί να κρατήσει τον αδερφό του μακριά από το δρόμο που είχε τραβήξει κάποτε και ο ίδιος.
Μετά από 200 ώρες λήψεων ο Kaye εξακολουθούσε να μην είναι ικανοποιημένος με το υλικό του. Έτσι το στούντιο αποφάσισε να του δώσει ακόμη 8 εβδομάδες για να ολοκληρώσει αυτό που είχε στο μυαλό του.
Κατά τη διάρκεια των δύο αυτών μηνών ο Kaye δεν κινηματογράφησε ούτε ένα επιπλέον λεπτό. Αντίθετα,. Πήγε σε ένα νησί της Καραϊβικής για να συζητήσει με τον ποιητή Derek Walcott, ο οποίος του έδωσε μερικές ιδέες για το πώς να βελτιώσει την ταινία.
Με την επιστροφή του ο Kaye είχε αποφασίσει να συμπεριλάβει στην ταινία πραγματικούς νεοναζί, όμως δεν ήξερε πόσο καιρό θα του έπαιρνε.
Οι υπεύθυνοι παραγωγής εξοργίστηκαν με τα νέα αυτά και κυκλοφόρησαν την ταινία όπως ήταν.
Τότε, ο Tony Kaye «τα έχασε». Έκανε μήνυση στο στούντιο ζητώντας 200 εκατομμύρια δολάρια και απαίτησε να «χρεωθεί» ως σκηνοθέτης της ταινίας ο Humpty Dumpty.
Ξόδεψε ακόμη 100.000 δολάρια σε έντυπες διαφημίσεις που κακολογούσαν το… ίδιο του το δημιούργημα!
Σε συνεντεύξεις που έδωσε μιλούσε με τα χειρότερα λόγια για την υπόθεση της ταινίας, ενώ ανέφερε ακόμη ότι ο πρωταγωνιστής της ταινίας Edward Norton ήταν κακή επιλογή για τον πρώτο ρόλο.
Παρά τις προσπάθειές του… η ταινία απέσπασε εκπληκτικές κριτικής, με τον πρωταγωνιστή της να προτείνεται ως υποψήφιος για το Όσκαρ καλύτερου ηθοποιού.
2. W.H. Auden: Το ποίημα που δεν… πέθαινε
Το πιο γνωστό ποίημα του W.H. Auden «September 1, 1939» γράφτηκε την ημέρα που η Γερμανία εισέβαλλε στην Πολωνία, σηματοδοτώντας την έναρξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.
Από τη στιγμή που δημοσιεύτηκε στην The New Republic εκείνη τη χρονιά, έγινε αμέσως διάσημο. Όμως ο Auden ήθελε να το αλλάξει. Πίστευε ότι κάποια κομμάτια του ποιήματος ηχούσαν λανθασμένα.
Μισούσε ιδιαίτερα τον πιο διάσημο στίχο του: «Πρέπει να αγαπάμε ο ένας τον άλλον, ή να πεθάνουμε». Ο ίδιος φέρεται να έλεγε γι’ αυτόν: «Είναι ένα ψέμα. Πρέπει να πεθάνουμε έτσι κι αλλιώς». Έτσι η «αναθεωρημένη εκδοχή» του ποιήματος ήταν η εξής: «Πρέπει να αγαπάμε ο ένας τον άλλον και να πεθαίνουμε».
Ακόμη και μετά από αυτήν την αλλαγή ο Auden εξακολουθούσε να απεχθάνεται αυτό το στίχο.
Ακολούθησαν κι άλλες εκδοχές του ποιήματος, στις οποίες είχε βγάλει εντελώς τη στροφή που τον περιείχε μέχρι που τελικά αποφάσισε να «αποσύρει» το ποίημα εντελώς.
«Συνειδητοποίησα ότι όλο το ποίημα είχε προσβληθεί από μια ανίατη ανειλικρίνεια και πρέπει να πεταχτεί» είχε πει.
Προς απογοήτευσή του όμως, ο κόσμος εξακολουθούσε να το διαβάζει και να αναφέρεται σε αυτό. Μάλιστα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Lyndon Johnson το χρησιμοποίησε στο τηλεοπτικό σποτ «Daisy» το 1964, για να επιτεθεί στον αντίπαλό του Barry Goldwater.
Η διαφήμιση έδειχνε ένα μικρό κορίτσι να βγάζει τα πέταλα από ένα λουλούδι, ενώ από πίσω της φαίνεται η εικόνα μιας πυρηνικής έκρηξης. Καθώς το «μανιτάρι» γεμίζει την οθόνη ακούγεται ο πρόεδρος Johnson να λέει: «Πρέπει είτε να αγαπάμε ο ένας τον άλλον, ή να πεθάνουμε».
Αφού είδε το συγκεκριμένο διαφημιστικό σποτ ο Auden δήλωσε: «Εύχομαι να μην μνημονευτώ ποτέ ξανά με αυτόν τον τρόπο».
3. Frederic Remington: Πώς χάθηκε η αμερικανική Δύση
Δεκαετίες πριν από τις ταινίες του John Wayne και Clint Eastwood, το κεντρικό θέμα των εικονογραφήσεων του Frederic Remington ήταν η αμερικανική Δύση.
Κατά τις δεκαετίες του 1880 και 1890 οι αναγνώστες του «καταβρόχθιζαν» με μανία περιοδικά και βιβλία με τις απεικονίσεις του γύρω από δυνατούς καουμπόι και νευρικά άλογα.
Δημιούργησε το «Teddy Roosevelt’s Ranch Life and the Hunting Trail» το 1887 και ήταν ανταποκριτής κατά τη διάρκεια του ισπανο-αμερικανικού πολέμου το 1898.
Ο ίδιος όμως δεν είχε καμία σχέση με τους καουμπόι και την άγρια Δύση.
Γεννημένος στη Νέα Υόρκη, ο Remington φοίτησε στη σχολή Καλών Τεχνών του Γέιλ, κατά τη διάρκεια της οποίας αντί να μελετά την τέχνη του προτιμούσε να παίζει… ποδόσφαιρο.
Σε ηλικία 19 ετών πήγε στη Δύση για μερικά χρόνια, επισκέφτηκε περιοχές όπως η Μοντάνα και το Νέο Μεξικό, ενώ έκανε και ένα πέρασμα από ένα ράντσο με πρόβατα στο Κάνσας.
Σύντομα όμως αποφάσισε ότι η δουλειά ήταν πολύ σκληρή και επέστρεψε στη Νέα Υόρκη.
Κι ενώ οι εμπειρίες που έζησε εκεί τον οδήγησαν στη δημιουργία των πιο διάσημων έργων του, ο Remington μετά από ένα χρόνο βαρέθηκε να ζωγραφίζει σκηνές με καουμπόι.
Ήθελε η τέχνη του να γίνει πιο αφηρημένη και πιο εκφραστική. Δοκίμασε ακόμη και τη γλυπτική, όμως το κοινό δεν έδειξε ενδιαφέρον για τους μοντέρνους πειραματισμούς του: οι καουμπόι εξακολουθούσαν να πληρώνουν τους λογαριασμούς του.
Στις 25 Ιανουαρίου του 1908 ο Remington συγχύστηκε τόσο πολύ ενώ ζωγράφιζε μια συγκεκριμένη σκηνή, που αποφάσισε να βάλει φωτιά τον καμβά. Και δε σταμάτησε εκεί… κατέστρεψε πάνω από 100 πίνακες εκείνη τη νύχτα! Πολλά εκατομμύρια δολάρια έγιναν καπνός εκείνο το βράδυ.
«Δε θα τα δω ποτέ ξανά μπροστά μου στο μέλλον» έγραψε ο ίδιος.
Έτσι κι έγινε. Τα γλυπτά του Remington έγιναν τα έργα του που άντεξαν στο πέρασμα των χρόνων. Μάλιστα, ένα μπρούτζινο γλυπτό με τίτλο Bronco Buster στέκεται στο οβάλ γραφείο του αμερικανού προέδρου Μπαράκ Ομπάμα.
4. Ludwig van Beethoven: Turning a Deaf Ear
Εκτός από λαμπρός συνθέτης, ο Μπετόβεν ήταν και έξυπνος επιχειρηματίας. Αφιέρωσε το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς του σε πλούσιους ευεργέτες, ελπίζοντας ότι θα του έδιναν χρήματα.
Όμως στις αρχές του 1800 ο Μπετόβεν αποφάσισε να αλλάξει στρατηγική και να τιμήσει τον άνθρωπο που θαύμαζε περισσότερο απ’ όλους: τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη.
Ο Μπετόβεν πίστευε στα ιδανικά της ισότητας της Γαλλικής Επανάστασης και είδε τον Ναπολέοντα ως έναν χαρισματικό ηγέτη, ο οποίος έκανε μια πραγματική προσπάθεια για να μεταρρυθμίσει τη διακυβέρνηση. Το 1803 ο διάσημος συνθέτης έγραψε μια συμφωνία για τον Βοναπάρτη.
Όταν όμως ο Ναπολέοντας αυτοανακηρύχθηκε αυτοκράτορας της Γαλλίας το Μάιο του 1804, ο Μπετόβεν τρομοκρατήθηκε. Έσκισε την παρτιτούρα με τη συμφωνία φωνάζοντας «Τώρα, κι αυτός θα ποδοπατήσει καταγής όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα, και θα απολαύσει τη φιλοδοξία του. Θα υψώσει τον εαυτό του πάνω απ 'όλα και όλους και θα γίνει τύραννος!».
Αφού ηρέμησε, συνειδητοποίησε ότι η συμφωνία που είχε συνθέσει ήταν ένα καλό έργο και της άλλαξε τίτλο. Την ονόμασε «Eroica» καιτηναφιέρωσεστον «ηρωικό άνθρωπο».
Μέχρι σήμερα σε βιβλιοθήκη της Βιέννης εκτίθεται το πρωτότυπο σκισμένο αντίγραφο της σύνθεσης, με το όνομα του Ναπολέοντα.
